Kur'an-ı Kerim'de üzerine yemin edilenler
Allah Teala Kur'an-ı Kerim'de ifadeyi güçlü kılmak, hakikati teyit etmek, öneme dikkat çekmek gibi sebeplerle yeminlere yer vermiştir. Kur'an-ı Kerim'de pek çok kavramın üzerine yemin edilir. Bu kavramlar zaman, mekan, nesne, olay, varlık, canlı olmuştur. Üzerine yemin edilenler kulun Allah Teala ile arasındaki bağı güçlendirdiği gibi gönüllerin Hak Teala'nın rızasına açılmasını da hedefler. İşte, Kur'an-ı Kerim'de üzerine yemin edilenler...
"Yemin olsun incire ve zeytine;"
Tîn Suresi 1. Ayet
Tîn Suresi 1. Ayet Tefsiri
◾ Yüce Allah kendisinin ilim, sanat ve kudret sıfatlarını gösteren dört önemli varlığa yani insanın maddî gıdalarından olan incir ve zeytine ve mânevî gıdası olan vahyin indiği Sînâ dağı ile "emin belde"ye (Mekke), insanların muhtaç oldukları maddî ve mânevî ikramların mükemmel örneklerine yemin ederek insanı en güzel biçimde yarattığını, hem bedenen hem de ruhen yükümlülük alabilecek yeteneklerle donattığını ifade buyurmuştur (insanın seçkin yaratılışı ve üstünlüğü hakkında ayrıca bk. İsrâ 17/70).
"Savurdukça savuranlara"
Zâriyât Suresi 1. Ayet
Zâriyât Suresi 1. Ayet Tefsiri
◾ İlk dört âyette dört grup varlık veya olaya yemin edildikten sonra 5 ve 6. âyetlerde hesap gününün geleceğinden şüphe edilmemesi istenmektedir. Burada çoğul kalıbında sıfat fiiller kullanılarak üzerine yemin edilenler (zâriyât, hâmilât, câriyât, mukassimât) hakkında değişik açıklamalar yapılmıştır. İlk âyette geçen zâriyât kelimesi, "savuran, kırıp ufalayan, tozu dumana katan" anlamlarına gelmektedir.
"Battığı sırada yıldıza andolsun ki bu arkadaşınız ne sapıtmış ne de eğri yola gitmiştir."
Necm Suresi 1-2. Ayetler
Necm Suresi 1-2. Ayetler Tefsiri
◾ Sûreye, Kur'an'ın önemli hususlara dikkat çekerken kullandığı bir üslûp olan kasem (yemin) ifadesiyle başlanmakta, Hz. Peygamber ve Kur'an hakkındaki asılsız isnatlar kesin bir dille reddedilmekte, onun yolunu şaşırmış bir insan olmadığı gibi kişisel ihtiraslarıyla da hareket etmediği, vahyin ve aklın icaplarından sapmadığı belirtilmektedir. Bu özlü anlatımla, onun içten veya dıştan gelebilecek olumsuz etkilere karşı ilâhî koruma altında bulunduğu gerçeği pekiştirilmektedir.
"Asra yemin ederim ki"
Asr Suresi - 1. Ayet
Asr Suresi - 1. Ayet Tefsiri
◾ Asr (asır) kelimesi isim olarak "mutlak zaman, içinde bulunulan zaman, karn (80 veya 100 yıllık zaman dilimi), gece, sabah, akşam, ikindi vakti, ikindi namazı, bir neslin veya bir hükümdarın, bir peygamberin yaşadığı zaman dilimi, bir dinin yaşandığı dönem" gibi mânalarda kullanılır. Müfessirler burada zikredilen asr kelimesini ikindi vakti, ikindi namazı, mutlak zaman, Hz. Muhammed'in asrı ve âhir zaman gibi farklı şekillerde tefsir etmişlerdir. Bize göre bunlar içinde sûrenin içeriğine ve mesajına en uygun düşeni "mutlak zaman" anlamıdır.
"Yemin olsun, kuşluk vaktine"
Duhâ Suresi 1. Ayet
Duhâ Suresi 1. Ayet Tefsiri
◾ Duhâ kelimesi "kuşluk" anlamına gelmekle birlikte çoğu müfessirler, 2. âyetteki "gece"nin alternatifi olarak burada bütünüyle gündüz vakti için kullanıldığı kanaatindedirler. İbn Âşûr'a göre ise kelime burada da kuşluk vaktini ifade etmekte olup bununla tıpkı kuşluk vakti güneş ışığının yeryüzünü bütünüyle kaplaması gibi vahiy ışığının da dünyaya inip aydınlatmaya başladığına imada bulunulmuştur. 2. âyetteki gece karanlığı da Hz. Peygamber'in bu vakitte evinde veya Kâbe çevresinde sesli olarak Kur'an'ı okuduğu, müşriklerin ise onu gizlice dinledikleri vakit olup bundan dolayı bu iki vakit üzerine yemin edilmiştir.
