Arama
'Şehzadebaşı Camisi'ne dair az bilinen gerçekler
Mimarlık tarihinin mihenk taşı Mimar Sinan, eserlerindeki ustalık, mühendislik, ince işçilik ve asırlardır çözülemeyen mimari dehasıyla hayranlık uyandırıyor. Osmanlı toprakları içinde, 365 eseri bulunan Mimar Sinan'ın inşa ettiği camilerden biri olan Şehzadebaşı, büyük ustanın ilk selatin camisidir. Bu caminin Kanuni döneminde tarihi yarımadanın sıfır noktası tespit edildikten sonra buraya inşa edildiğini biliyor muydunuz?
Şehzadebaşı Camii, İstanbul'da Şehzadebaşı semtinde, Belediye Sarayı'nın çaprazında olup Fatih ve Bayezid külliyelerinin arasında, şehre hâkim bir düzlükte bulunur.
Şehzadebaşı Camii, Mimar Sinan'ın mimarbaşı olduktan sonra tasarladığı ilk selatin camisidir. Kanuni Sultan Süleyman'ın, Saruhan Sancak Beyi iken 22 yaşında ölen oğlu Mehmet adına yaptırdığı Şehzadebaşı Camisi, 1543-1548 yılları arasında adını verdiği semtte inşa edildi.
Kanuni Sultan Süleyman, Mimar Sinan'dan İstanbul'un merkezini tespit etmesini ve bu noktaya oğlu Şehzade Mehmet için bir cami inşa etmesini istedi.
Suriçinde ölçüm yaparak İstanbul'un tam ortasının burası olduğunu tespit eden Mimar Sinan, buraya yeşil sütun koydu.
Kanuni döneminde burası tarihi yarımadanın sıfır noktası olarak tespit edilmişti. Şehir nizamı da bu esas üzerinden yürümüştü.
İstanbul'un büyük bir imparatorluk merkezi oluşundan itibaren Saraçhane sağ tarafta Haliç'e bağlı, sol tarafta Aksaray Limanı'nın tam kavşak noktasıydı. Buradan itibaren Edirnekapı'ya, Edirnekapı'dan da Sultanahmet'e giden karayolunun da kavşak noktasıydı. O kavşak noktası, Osmanlı şehirciliği içinde sıfır noktası olarak kabul ediliyordu.
Mimar Sinan "çıraklık eserim" dediği Şehzadebaşı Camisi'nde yarım kubbe sorununu ilk kez ele aldı. 4 yarım kubbeli bir yapı oluşturarak Rönesans mimarlarının rüyasını gerçekleştirdi.
İlk çift eksenli ve simetrik cami olma özelliğini taşıyan kare planlı caminin üzeri, yarım küre biçiminde büyük bir kubbe ile çevresinde 4 yarım kubbeyle örtülerek inşa edildi. Bütün kubbelerin, 4 büyük fil ayağı üzerine oturduğu camide de Mimar Sinan'ın diğer eserlerinde görülen sadelik ve tezyinat göze çarpar.
Şehzadebaşı Camisinin büyük dış avlusu altı kapılı inşa edilirken, cümle kapısı duvarının iki yanındaki ikişer şerefeli çift minaresi, yapının en dikkati çeken bölümleri arasında yer alır. Külliye olarak inşa edilen camide ayrıca imaret, medrese, tabhane ve türbeler bulunuyor.
Dengeli tasarımı nedeniyle Osmanlı mimarisin en etkileyici örneklerinden biri olan Şehzadebaşı Camii'nin kitlesi ve avlu bölümleri birbirine eş büyüklüktedir.
Caminin ana kubbesi 19 m. çapında ve yerden yüksekliği 37 metredir. Revak kubbelerinin büyüklüğü ve yükseklikleri birbirine eşit, cami planındaki köşe kubbelerle hemen hemen aynı büyüklüktedir. Bu yüzden Şehzade Cami avlusu, Bayezid Cami avlusuyla birlikte Osmanlı mimarisinin en dengeli ve güzel avlularından biridir. Avlunun ve minarelerinin kütleyle bütünlenişi de çok başarılıdır.