Arama
Ayrıntıların yazarı Umberto Eco’dan Yakındoğu seçkisi
Yakındoğu'nun tarihini antikçağın diğer tarihleriyle bütünleştirmenin başlıca yollarından biri, kültürel ufkun kapsamını antropolojik olarak, kültürlerarası ilişkiler anlamında genişletmektir. Bunu yapmanın başka bir yolu ise, bölgesel özellikleri yapısal ve paradigmatik açıdan incelemektir. Umberto Eco'nun sözcüklerle bezeyerek kaleme aldığı bu kitap, tam da bu noktanın üzerinde önemli bir analiz yapıyor. Tarih ve arkeolojinin sadece taştan, mermerden ya da savaştan, yıkımdan değil; bir medeniyet dünyasından oluştuğunun altını çiziyor.
Tarih öncesinden (prehistorya) başlayarak neredeyse günümüze kadar gelen koca bir dönemin ve coğrafyanın kültürel, tarihsel ve sosyal bir okuması…
20'nci yüzyılın en önemli düşünce adamlarından, 2016'da kaybettiğimiz Umberto Eco'nun pek çok yapıtı Türkçeye kazandırılmış durumda. Yapısal ve paradigmatik inceleme olan Antik YakınDoğu eserinde, kurgucu ve hikâyeci tarafını da kullanan Eco, önsözünde; "…Beyaz heykeller ve beyaz tapınaklardan oluşan beyaz bir Yunan kültürü hayali kurduğumuz zaman (genelde birtakım okullar ve ilkesiz yayıncılar bizi bu yönde düşünmeye teşvik eder) heykellerin de tapınakların da renkli olduğunu unuturuz veya görmezden geliriz…" der.
Eco 'Antik Yakındoğu' isimli eserinde Yakındoğu'nun tarihini, bölgesel özelliklerini yapısal ve paradigmatik açıdan inceler. Günümüzde Akdeniz'den Yakındoğu'ya, antikçağla ilgili bilgilerin mekânsal ve kronolojik ufku olağanüstü şekilde genişlemiştir; dahası, belli uygarlıklarla sınırlı oldukları sanılan olguların, belirsizliğe yer vermeyecek bir şekilde birbiriyle daha bağlantılı olduğu anlaşılmaya başlanmıştır.
Kent devletlerinin kuruluşundan Bizans İmparatorluğu'nun gelişimine kadar geçen yüzlerce yıllık sürenin bir seçkisini yapan Eco, Batı'yı, uygarlığı ve çağdaş dünyayı anlamanın yolunun, doğal olarak Antik Yunan, Mısır, Anadolu ve Mezopotamya'ya bakmaktan geçtiğini hatırlatıyor.
"…Devlet'te ahenk yokluğu anlamındaki çirkinin ruhsal iyiliğin tersi olduğunu belirten Platon, gençlere çirkin şeylerin gösterilmemesini tavsiye ederdi, ama sonuçta her şeyde, tekabül ettikleri düşünceye uydukları ölçüde asgari derecede bir güzelliğin var olduğunu kabul ederdi; dolayısıyla genç bir kız, bir kısrak ve bir tencere güzel olarak nitelenebilir ama aslında her biri bir öncekine göre çirkindir…"
Özellikle arkeoloji ve tarih alanında okumayı, incelemeyi sevenler için önemli bir kaynak niteliği taşıyan kitap, terminolojisi ve spesifik konusu ile dev bir Yakındoğu analizinin kapısını aralıyor. Eco, Batı'yı, uygarlığı ve çağdaş dünyayı anlamanın yolunun doğal olarak Antik Yunan, Mısır, Anadolu ve Mezopotamya'ya bakmaktan geçtiğini hatırlatıyor bize.