Direklerarası'nda Ramazan eğlenceleri
Osmanlı'da Ramazan eğlencelerinin merkezi olan bir yer vardı, Direklerarası. O dönemlerde, gündüzleri hayli tenha olan Direklerarası'na aileler iftardan sonra; karagöz, meddah, kukla gibi oyunlar seyretmeye giderdi. Böylece burası Osmanlı tarihinde, Ramazan gecelerinin en çok tercih edilen noktalarından biri haline gelmişti. İşte, Osmanlı'da Ramazan eğlencelerinin merkezini sizler için araştırdık.
◼ Rahmet ve mağfiret ayı Ramazan deyince akıllara Eyüpsultan ve Sultanahmet Meydanı gelmekte. Osmanlı'da ise Ramazan eğlencelerinin merkezi Direklerarası idi.
◼ Bahsi geçen bu yer, Vezneciler ile Şehzadebaşı'nın bulunduğu konumda, 16 Mart Şehitleri ile Dedeefendi Caddelerinin birleştiği noktadır.
◼ Direklerarası ismi, her iki yanda yer alan kâgir dükkânların önündeki alçak mermer sütunlar üzerine oturtulmuş revaklardan dolayı verilmiştir.
◼ Yaya kaldırımı bu sütunlar arasından geçtiği için benimsenen bu ad, daha sonraları cadde ile birlikte çevrenin de ismi haline gelmiş ve Direklerarası olarak nam salmıştır.
◼ Araba Sevdası eserinde Recaizade Mahmut Ekrem, 1826 senesinden itibaren Tarihî Yarımada'nın gezinti ve eğlence mekânı olan Direklerası'nı şöyle tasvir etmektedir:
"O gün artık Direklerarası'nın kalabalığı harikulâde idi. Gelici ve gidici olmak üzere ikişer sıra arabalardan müteşekkil çifte zincîr-i müteharrikin bir ucu Şehzade Karakolu'na, diğer ucu Beyazıd Meydanı'na müntehî idi."
Kadim Türkistan'da "Ya Ramazan" geleneği
◼ Aslen bu dükkanlar, Damad İbrâhim Paşa, Şehzade Camii'nin üst yanındaki kendi adını yani Damad İbrâhim Paşa ismini verdiği külliyeye gelir sağlamak amacıyla inşa ettirmiştir.
◼ Ana caddenin iki tarafında konumlanan, önü revaklı toplam seksen iki adet dükkanın bugün sadece külliye tarafında aslı bozulmuş birkaçı mevcut.
◼ 1899 yılında, Sabah Gazetesi'nde yer alan bir haberde Direklerarası şöyle geçmekte:
"Havanın pek müsait olmamasına rağmen bu akşam teravihten sonra Direklerarası'nda büyük bir kalabalık birikmiş 'bin bir ayak bir ayak üstüne' sözünü doğrularcasına bütün çayhaneler dolmuş, Ramazan gecelerinin neşe ve sevinci bütün yüzlere aksetmişti. Çocuklar da tiyatroların önünde toplanmıştı. İnce saz takımları sanatlarını icra etmiş, kimi çok kimi az alkış almıştı."
Ramazan'da Osmanlı saray sofralarını süsleyen tatlı
