Hafta sonunda Fikriyat ile ne okuyalım, ne görelim, kimi yad edelim?
Hafta sonu, insanların zamanı yavaşlatıp kendi vakit ayırdığı, ruhunu ve dimağını doyurduğu günlerdir. Bu günleri daha kaliteli geçirebilmeniz adına "Fikriyat ile ne görelim, ne okuyalım, kimi yad edelim?" başlığı altında birbirinden değerli hafta sonu tavsiyelerini sizlerle buluşturuyoruz. Aynı gün doğan üç önemli şahsiyet; Aliya İzzetbegoviç, Muhammed Mursi ve Edip Cansever'i yad edebilir, tatil planlarınıza yeni bir şehir ekleyebilirsiniz. Gelin tavsiye listesine daha yakından bakalım.
✒ADSIZ BİR ÇİÇEK, EDİP CANSEVER
Rengini dünyaya ilk defa sunan
Adsız bir çiçek gibi parlıyorsa gözlerim
Sevgilim
Bana "sen bir şairsin" dediği zaman
Yalnız sana yazıyorum bu şiiri
İstersen bir şiir gibi okuma
Çünkü her yıl yeniden yazacağım onu
Soğuklar başlayınca havalanıp
Millerce yol kat ettikten sonra
Güneyi tadan bir kuşun sevinciyle
Ve yazmış olacağım bir de
Her dönemde her çağda
Sevdanın kendine özgü diliyle
BOSNA HERSEK
Osmanlı İmparatorluğu 14. yüzyıl ortalarında girdiği Balkanlar'da 550 yıl hüküm sürdü. Yüzyıllardır ayakta kalan cami, medrese, saat kulesi, hamam ve köprüler Osmanlı hakimiyeti ve kültürünün tanıklığını yapıyor.
📍 Mostar Köprüsü: Bosna- Hersek'te Hersek bölgesinin en büyük şehri olan Mostar, köprüsüyle simgeleşti. Mostar Köprüsü'nü Mimar Sinan'ın öğrencisi tarafından yapıldı ve yıkılana kadar 427 yıl kullanıldı. Mimar Hayrettin, köprünün yapımında 456 kalıp taş kullandı. 24 metre yüksekliğinde, 30 metre uzunluğunda, 4 metre genişliğindeki köprü, Mostar şehrine de adını verdi. Evliya Çelebi, o güne kadar on altı ülke gezdiğini fakat böyle yüksek bir köprü görmediğini yazdı.
📌Asırlar boyunca Bosna Hersek'te hoşgörü ve kültürel çeşitliliğin sembolü olan tarihi köprü, sporcular tarafından yıllarca bir atlama platformu olarak da kullanıldı. Geleneğe göre şehrin erkekleri, nişanlılarına cesaretlerini ispatlamak için düğün öncesinde köprüden atıyordu. Tarihi köprü, Bosna savaşı sırasında Hırvat tank birliklerinin köprüye saldırmasıyla 9 Kasım 1993 tarihinde nehrin sularına gömüldü. 2004 yılında ise restore edilip tekrar kullanıma açıldı.
📍Gazi Hüsrev Bey Medresesi: Osmanlı padişahlarından Sultan II. Bayezid'in torunu olan Gazi Hüsrev Bey, Bosna Sancak Beyliği yaptığı dönemde başta Saraybosna olmak üzere bölgede çok sayıda cami, hamam, aşevi ve eğitim kurumu gibi vakıf eserleri inşa ettirdi. Hüsrev Bey, annesi Selçuk Hatun adına bu medreseyi yaptırdı. Bu nedenle medrese ilk olarak "Selçukiye" adıyla anıldı. Külliyedeki kütüphane Arapça, Türkçe, Farsça, Boşnakça ve diğer dillerde zengin bir koleksiyona, çok değerli Türkçe belgelere ve sicillere sahip olan bir kültür hazinesiydi.
📌Medresedeki eğitim, Osmanlı bölgeden çekilmesine rağmen aralıksız devam etti. Komünist eski Yugoslavya döneminde de eğitime devam eden medrese, 1992-1995 yıllarında yaşanan savaşta, şehir kuşatma altındayken de kapılarını kapatmadı. Ülkenin en eski eğitim kurumu olan Gazi Hüsrev Bey Medresesi, kaliteli eğitimi nedeniyle Boşnak ailelerin öncelikli tercihleri arasında yer almaya devam ediyor.
📍 Saraybosna Umut Tüneli: Bosna Savaşı'nda Saraybosna'nın kuşatma altında tutulduğu sırada, Bosna Hersek'in ilk Cumhurbaşkanı merhum Aliya İzzetbegoviç ve arkadaşlarının kararıyla Birleşmiş Milletler (BM) kontrolündeki Uluslararası Saraybosna Havalimanı'na ulaşımı sağlayacak bir tünelin yapılması kararı alındı.
📌Kararın ardından yapılan araştırmaların ışığında Boşnakların elinde bulunan İgman Dağı yakınlarındaki Butmir bölgesinde Kolar ailesine ait evin altından tünel inşa edilmeye başlandı. Sırp mevzileri arasında özgür dünyaya açılan, 800 metre uzunluğunda, 1 metre genişliğinde ve 160 santimetre yüksekliğindeki tünel, 4 ay 4 gün süren yoğun çalışmalar sonucu 30 Temmuz 1993 tarihinde faaliyete girdi.
📌 Tahta bloklarla ve tomruklarla desteklenen, zeminine de ray döşenen tünelin tamamlanmasıyla Saraybosna'nın dünyayla bağlantısı sağlandı ve gelen birçok gıda malzemesi bu tünel sayesinde kuşatma altındaki Boşnaklara ulaştırıldı. Savaş sırasında günde yaklaşık 4 bin kişinin geçtiği bu tünel kuşatmadan çıkmanın tek yoluydu.
📍 Blagay Tekkesi: Blagay Tekkesi, Bosna-Hersek'te Buna nehrinin kaynağının bulunduğu mağaranın yanı başında bulunur. Rumeli'nin İslamlaşmasında büyük etkisi vardı. Tekkenin bir diğer tarihi önemi Venedik'e yani Papa'ya karşı Osmanlı'nın son nihai noktasıydı. 13. yüzyılda Anadolu'dan yola çıkarak Blagay'a yerleşen dervişler, bölgede sanat, ticaret ve zanaat ile meşgul olarak ahaliye örnek olmaya gayret etti. 16. yüzyılın sonlarına doğru Blagay Tekkesi inşa edildi.
📌Bu tekkenin en önemli bir siması da Sarı Saltuk'tu. Sarı Saltuk Anadolu'nun ve Rumeli'nin fethi sırasında önemli rol oynayan Bektaşi babasıydı. Ahmed Yesevi'nin müritlerinden Sarı Saltuk, 770 kişi ile birlikte yola çıkıp Anadolu'dan Balkanlar'a geldi.
📍Kuşlat Camii: Kuşlat Camii Bosna Hersek'in kuzeydoğusunda, Zvornik şehri yakınlarında bulunan bir camidir. 1460-1480 yılları arasında Bosna'ya gelen Osmanlı askerleri tarafından inşa edilmiştir. Konjevic Polje ile Zvornik arasında bir tepenin zirvesinde yer alır. Kuşlat Camii, Bosna Hersek'in kuzeydoğusundaki Zvornik şehri yakınlarında, bölgeye hakim bir tepenin zirvesinde yer alıyor. Osmanlı askerleri tarafından Bosna'nın fethi sırasında inşa edilen cami, "fethin simgesi" olarak nitelendiriliyor. 1993'te, Bosna'daki savaş sırasında Sırp güçler tarafından yıkılan cami, 2013'te yenilenerek yeniden ibadete açıldı.
📌Drina Nehri'nin kenarına kurulmuş olan Zvornik Kenti ile Konyeviç Polye arasında, kartal yuvasını andıran, bölgeye hâkim bir tepenin üzerinde yer alır. Yaklaşık 1000 metre yükseklikteki bu tepeye sadece ormanlık alanın içindeki patika yoldan yaklaşık yarım saatlik bir yürüyüşle varılır.
MISIR'IN SEÇİLMİŞ İLK LİDERİ: MUHAMMED MURSİ
Mısır'ın demokratik yöntemlerle seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, 8 Ağustos 1951 yılında Mısır'ın Şarkiyye kenti Heyya ilçesi Adve köyünde doğdu. Kahire Üniversitesi'nde mühendislik öğrenimi gördü ve aynı üniversiteden master derecesi aldı. Doktora çalışmalarını ise ABD'nin Southern California Üniversitesi'nde (USC) tamamladı. 1982-85 yıllarında ABD'nin Northridge California State Üniversitesi'nde (CSUN) doçent sıfatıyla öğretim üyeliği yaptı. 1985'te ülkesine geri dönen Mursi, Zagazig Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanlığı makamına getirildi. Burada profesörlük unvanını kazandı ve 2010'a kadar görevini sürdürdü.
