Arama
İkinci Abdülhamid hangi filmleri izlemek istedi?
Ses yok, aksiyon yok, art arda birbirinden bağımsız olaylar… İnsanların bunu ilk gördükleri an salondan korkarak kaçışmaları… İki kardeş bir alet icat etti ve bir sektör ortaya çıktı. Sinema… İnsan hayatına girmesinden beş ay sonra Sultan İkinci Abdülhamid'in seyrine sunuldu. Ardından, Türklerin perdeye yansıtarak yaptıkları Karagöz oyununa arkadaş oldu. Osmanlı Dönemi sinemasını sizler için mercek altına aldık.
Sinema, Louis ve Anguste Lumiere kardeşlerin "Cinematographe" adını verdikleri aygıtlarıyla 28 Aralık 1895 günü Paris'te Capucines Bulvarı'ndaki Grand Cafe'de 33 kişiye yaptıkları gösteriyle doğdu. Film, tren istasyonlarıyla ilgili bir belgeseldi. Bu gösterim esnasında 17 tane kısa film daha gösterildi.
"Cinematographe"ın icadı ise, Lumiere Kardeşler'in dünyaca tanınmasını sağladı. Lumiere Kardeşler, 'cinematographe'ı yalnızca geçici bir süre ilgi çekecek bir aygıt olarak düşündükleri ve bir çeşit oyuncak olarak gördükleri için insanların bu aygıta olan ilgi ve meraklarından mümkün olduğunca çabuk yararlanmak istemişlerdi. Dolayısıyla ellerinde tek olan 'cinematographe'ın çok sayıda üretilmesi için mühendislere siparişler vererek, aynı zamanda bu aygıtları kullanacak elemanları da eğiterek bir taraftan bu kişilerle ellerindeki filmlerin gösterimlerini yaparken diğer taraftan da arşivlerini zenginleştirmek için dünyanın çeşitli yerlerinde filmler çekilmesini sağladılar.
Lumiere'nin elemanlarından Alexandre Promio, Felix Mesguich, Francis Doublier, Charles Moisson, Perrigot gibi isimler 1896 yılından başlayarak çeşitli zamanlarda Rusya'ya ve Orta Doğu'ya gidip gelirlerken Türkiye'ye de geldiler. İstanbul, İzmir ve o tarihlerde Osmanlı İmparatorluğu sınırlarına dahil olan bazı yerlerde hem filmler çektiler hem de sinemayı Türkiye'ye tanıttılar.
Türkiye'de ilk film gösterimi İkinci Abdülhamit Dönemi'nde 1896'da Bertrand adlı bir Fransız'ın Saray'da yaptığı gösterimler ile başladı. Sinemanın Türkiye'de tanınması, halka ulaşması ise 1897 yılı başlarında "Pathe" isimli bir Fransız şirketinin Türkiye'deki temsilcisi olan Romanya uyruklu Sigmund Weinberg aracılığı ile mümkün olmuştu. Sinemayı Türkiye'de tanıtmaktan çok sattığı Pathe mallarının reklamını yapmak amacıyla halka sinema gösterileri düzenleyen Weinberg, daha sonra da bu işi iyice benimseyerek Türk Sineması'nın başlangıcında önemli bir yer almış oldu.
Victor Continsouza, kendi icadı sinematograf makinesini Sultan İkinci Abdülhamid'e takdim eder ve bunun sonucunda padişah tarafından 200 şilin ve Sanayi- i Nefise Madalyası ile ödüllendirilir. Bu durum karşısında mucit, teşekkürünü ifade ettiği 29 Aralık 1898 tarihli bir mektup yazar.
Padişah, sinematografın icadından 5 ay sonra halkının hayatına sinemayı dahil etti. İlk gösterin onun sarayında gerçekleşti. Bu ilginç icat dikkatini çekmiş olacak ki Berlin Sefareti'nden bazı filmleri istedi.
12 Nisan 1902 yılında Berlin Nezareti'nden gelen yazıda, sultanın Almanya ve Avusturya İmparatorlarının görüntüleri ile Almanya ordu ve donanmasına ait sinema filmlerini istediği belirtilmişti. Ancak istenilen videolar (fotoğrafîler) bulunamadığı, bulunanların siparişlerinden 6 hafta zarfında tamamlanarak gönderileceği bildiriliyordu.