İstanbul'un “sur içi camileri”
İslam medeniyetinin gelişip dünyaya yayılmasında eğitim ve öğretim faaliyetleri her zaman odak noktası oldu. Bu sebeple camiler ve külliyeler en önemli çekim merkezleri haline geldi. Felsefe, tıp, matematik, astronomi ve kimya gibi derslerin de öğretildiği camiler, Osmanlı için son derece önemli unsurlar olarak toplumun yaşayan mekânları arasında yer aldı. Osmanlı'da özellikle İstanbul'un fethinden sonra bilhassa da sur içi bölgesinde çok sayıda cami ve beraberinde külliye inşa edildi. Gelin, İstanbul'un sur içi bölgesinde hangi camiler var, kısaca bakalım.
📌Sirkeci-Cağaloğlu-Mahmutpaşa bölgesinde;
Arpacılar Mescidi, Hidayet Camisi, Vezir Camisi, Hocapaşa Camisi, Karaki Hüseyin Çelebi Camisi, Zeynep Sultan Camisi, Hacı Beşir Ağa Külliyesi, Üskübiye Mescidi, Molla Fenari Camisi, Nallı Mescid, Cezeri Kasım Paşa Camisi, Hobyar Mescidi, Hoca Kasım Günari Camisi, Marpuççular Mescidi, Hacı Küçük Camisi, Valide Han Mescidi, Mercan Ağa Mescidi, Ali Paşa Camisi, Saman Veren-i Sani Camisi, Bezzazi Cedid Camisi, Çandarlı İbrahim Paşa Mescidi, Yavaşça Şahin Mescidi, Daye Hatun Camisi, Sururi Daye Hatun Camisi, Mahmud Paşa Külliyesi yer alır.
📌Sultanahmet bölgesinde, Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi, Ağalar Camisi, Topkapı Sarayı mescidleri, Sofalar Mescidi, Sultanahmet Külliye Camisi, Buhari Tekke Mescidi, Sokullu Mehmed Paşa Külliyesi Camisi, Dizdariye Camisi, Fuat Paşa Camisi yer alır.
👉 Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi: Dünya mimarlık tarihinin günümüze kadar ayakta kalmış en önemli anıtları arasında yer alan Ayasofya-i Kebir Camii; mimarisi, ihtişamı, büyüklüğü ve işlevselliği ile sanat dünyasında önemli bir yer tutar. Yapının dışına farklı dönemlerde yaptırılan minareler, medrese, sıbyan mektebi, muvakkithane, şadırvan, sebiller, güneş saatleri, mütevelli heyeti odası ile Ayasofya-i Kebir Camii, Osmanlı Dönemi'nde kompleks bir yapıya dönüştürülmüştür.
Ayasofya-i Kebir Camii'nin ilk Cuma'sında tarihe geçen fotoğraflar
📌Cankurtaran bölgesinde, İshak Paşa Camisi, Nakilbent Camisi, Akbıyık Mescidi, Kapıağası Mahmut Ağa Camisi, Küçük Ayasofya Külliye Camisi yer alır.
👉 Küçük Ayasofya Külliyesi: İstanbul'un Marmara'ya bakan güney surlarının iç tarafında, Kadırga Limanı ile Cankurtaran semtleri arasında yer almakta olup cami, türbe, zâviye-medrese, sıbyan mektebi ve hamamdan meydana gelir.
📌Kadırga-Kumkapı bölgesinde, Şehsuvar Bey Camisi, Behram Çavuş Camisi, Bostani Ali Emiri Camisi, Tavaşi Süleyman Ağa Camisi, Nalbant Camisi, Nişancı Mehmed Paşa Camisi, Muhsine Hatun Camisi yer alır.
📌Çemberlitaş ve Gedikpaşa bölgesinde, Firuzağa Camisi, Köprülü Külliye Camisi, Mimar Hayreddin Mescidi, Nuruosmaniye Camii, İğneci Hasan Mescidi, Atik Ali Paşa Camisi, Hüseyin Ağa Camisi, Çorlulu Ali Paşa Külliye Camisi, Çadırcı Ahmed Çelebi Camisi, Esir Kemal Camisi, Dibekli Emin Bey Camisi, Divani Ali Camisi, Saraç İshak Camisi, Emin Sinan Mescidi yer alır.
👉 Nuruosmaniye Camii: Osmanî ve Nuruosmanî adlarıyla da bilinen Nuruosmaniye Camii, kendi adıyla anılan semttedir. Sultan I. Mahmud ile 1748 yılında yapımına başlanan cami, III. Osman tarafından 1755 yılında tamamlandı. Camiin mimarı ise Mustafa Ağa'dır.
Osmanlı'nın ilk Barok mimari eseri 'Nuruosmaniye'
📌Beyazıt-Laleli bölgesinde, Kaliçeci Hasan Ağa Camisi, Hoca Piri Camisi, Beyezid Külliyesi, İç Bedesten Camisi, İmam Hanı Mescidi, Çakırağa Mescidi, Kaptan-ı Derya İbrahim Paşa Külliyesi, Sekbanbaşı Yakup Ağa Camisi, Katip Sinan Camisi, Havuzlu Mescid, Soğanağa Camisi, Laleli Küllyesi, Kemal Paşa Camisi, Çoban Çavuş Camisi, Bodrum Camisi yer alır.
📌Süleymaniye bölgesinde, Süleymaniye Külliye Camisi, Katip Şemsettin Camisi, Mehmed Paşa Camisi yer alır.
👉 Süleymaniye Külliye Camisi: Kanuni Sultan Süleyman'ın gücü ve Mimar Sinan'ın dehasının vücut bulduğu Süleymaniye Külliyesi, 463 yıldır İstanbul'un kalbinde adeta bir mühür gibi duruyor. İmparatorluk topraklarının çeşitli yerlerinden getirilen malzemelerle 7 yılda tamamlandı.
📌Vefa bölgesinde, Sarı Bayezid Camisi, Şeyh Vefa Külliye Camisi, Molla Gürani Camisi, Molla Hüsrev Mescidi, Mimar Mehmed Ağa Camisi, Kirazlı Mescid, Nevşehirli Damat İbrahim Paşa Külliyesi, Kalenderhane Camisi yer alır.
📌Şehzadebaşı bölgesinde, Şehzade Külliyesi, Burmalı Mescid, Kadı Hüsameddin Mescidi, Hoşkadem Camisi yer alır.
📌Aksaray bölgesinde, Baklalı Kemaleddin Camisi, Şah-u Geda Camisi, Katip Muslihiddin Mescidi yer alır.
📌Haseki bölgesinde, Hacı Bayram Kaftani Camisi, Keyci Hatun Camisi, Haseki Hürrem Sultan Külliyesi, Başcı Mahmud Camisi, Piri Mehmed Paşa Camisi yer alır.
👉 Haseki Külliyesi, İstanbul'un Haseki semtinde bulunan bir külliyedir. Haseki Hürrem Sultan, bu külliyeyi 1551'de Mimar Sinan'a yaptırmıştır. Cami, medrese, sıbyan mektebi, imaret, darüşşifa ve çeşme yapılarından oluşmaktadır.
Hürrem Sultan'ın İstanbul'da yaptırdığı en büyük hayrat
📌Cerrahpaşa-Davutpaşa bölgesinde, Şem-i Molla Camisi, Cerrah Mehmet Paşa Külliyesi, Canbaziye Camisi, Çavuşzade Camisi, Şahsultan Camisi, Haydar Kethuda Camisi, Kasap İlyas Camisi, Bayezid-i Cedid Camisi, Davutpaşa Külliyesi yer alır.
📌Kocamustafapaşa bölgesinde, Hekimoğlu Ali Paşa Külliyesi, Sancaktar Hayreddin Mescidi, Abdi Çelebi Camisi, Hacı Hüseyin Ağa Camisi, Mihrişah Hacı Kadın Camisi yer alır.
