Seyyahların fırçasıyla İstanbul
İstanbul, dillere destan güzelliğiyle dünyaya nam salan, imparatorluklar şehri unvanını taşıyan, cihan devletlerinin göz bebeğidir. Bu sebeple Osmanlı'nın payitahtı, erken tarihlerden itibaren Batılı gezginlerin, edebiyatçıların, bilim insanlarının ve ressamların ilgisini çekti. Özellikle dünyanın her yerinden ressamlar akın etti. Peki bu sanatçıların fırçalarından geriye İstanbul ve yaşamına dair neler miras kaldı dersiniz?
🔸 Seyahat, bilindiği üzere geniş bir dünyanın kapılarını aralar. Bu kapının daha da açılmasını ve insanların görmesini sağlayan vesile ise eski dönemler için kıymeti büyük olan resimlerdir.
🔸 Bazı Avrupalı seyyahlar, yaşadıkları yüzyılda İstanbul'a seyahat etmiş ve bir eşi olmayan bu şehri resmetmişlerdir. Cornelis de Bruijn, Eugene Flandin, John Frederick Lewis, William Henry, Charles Macfarlane, Giovanni Jean Brindesi ve Antoine Ignace Melling gibi dönemin önemli seyyahlarının fırçasından çıkan tablolar, günümüzde bazı etkinliklerde sergilenmektedir.
John Frederick Lewis
🔸 Bu eserin sahibi İngiliz ressam John Frederick Lewis'tir. Galata ve beraberinde Marmara denizi temalı resim yapar. Bilhassa İstanbul tablolarında pitoresk manzaralar ağırlıklıdır. Her yapıtında olduğu gibi, bu resminde de yüzeydeki ayrıntılar dikkat çeker.
🔸 İngiliz oryantalist ressam John Frederick Lewis 1804'te Londra'da doğar. Sanatçı, Sir Thomas Lawrence'den resim eğitimi alır.
🔸 Suluboya ile çalışmaya başladığı yıl olan 1827'de Avrupa'ya seyahate çıkar. 1832-1834 arasında İspanya ve Fas'a gider. Yaptığı çizimler litografiye çevrilir ve Elhamra Sarayı'nın Eskizleri ve Çizimleri olarak yayınlanır. Hatta bir süre "İspanyol Lewis" olarak tanınır.
🔸 Lewis, İngiliz sanatçılar için gezi rotaları oluşturan önemli bir gezgindir. 1837'de İtalya ve Yunanistan'dan sonra 1840'da Konstantinopolis'e seyahat eder. Özellikle "İstanbul"a dair çok güzel tablolar yapar.
🔸 Sanatçı, hayatının neredeyse sonuna kadar resim yapmaya ve sergilemeye devam eder. Uzun yıllar unutulduktan sonra 1970'lerden itibaren eserleri değer kazanır.
William Henry Bartlett
🔸 İngiliz Ressam William Henry Bartlett, 1809'da Londra'da doğar. Eğitiminin ardından 1822 -1829 arasında ünlü ressam John Britton'un öğrencisi olur.
🔸 Barlett, 1854 yılında, yaptığı Orta Doğu gezisinden dönerken Malta kıyılarında bir Fransız gemisinde hastalanarak ölür.
🔸 Belgeci bir anlayışla çalışan sanatçının, İstanbul konulu da olmak üzere 1500'den fazla eseri vardır.
🔸 Bartlett, sepya çizimlerini oyulmaya uygun, birebir boyutta yapar. Oyulmuş gravürleri, sanatçılar tarafından geniş ölçüde kopyalanır.
🔸 Sanatçının bilhassa İstanbul konseptli tablolarında "gerçek manzaraların canlı izlenimlerini" sağlamayı hedeflemiştir.
🔸Sanat camiasında "gravür"ün öncüsü kabul edilir.
