Bir insan hırsından dolayı neler yapabilir?
Hırs duygusu, kişinin gelişimi ve insani ilişkilerine olumsuz etkilere neden olan zaaflardan birisidir. Bir şeyi elde etmek için olağanca gücüyle, haram helal ayırdına girmeden koşturmaya neden olan bu haslet, evvela kişinin kendisine daha sonra çevresindekilere zarar vermesine sebep olur. Hırs ancak Kur'an'ın sunduğu manevi ilaçlarla tedavi edilebilir.
Önceki Resimler için Tıklayınız
Hırslı insan kendine nasıl zarar verir?
➤ Hırs, bireysel olarak insanın sahip olduğu şeyleri yeterli görmemesiyle kanaat hissini öldürür. Dolayısıyla birey hayatının hiçbir noktasında ihsan edilen nimetleri takdir edemez ve kıymetini bilemez. Kanaatsizlik duygusu zamanla mutsuzluğa ve huzursuzluğa yol açar.
➤ Ayrıca hırs, dur durak tanımayan boyuta taşındığında mental ve fiziki problemlerle kişiyi sağlıklı bir birey olmaktan uzaklaştırır. Bu hastalık, Kur'an'ın manevi eczalarıyla tedavi edilmezse insanı dünyevi hedefleri uğruna ahiret hayatını feda edecek bir boyuta taşır.
Hırs hissi nerede kullanılabilir?
"Şübhesiz ki insan, çok hırslı (ve sabırsız) yaratılmıştır!" (Mearic Suresi, 19. ayet)
(x) ➡ Tefsiri: "Tahammülsüz" diye çevirdiğimiz helû' kelimesi sözlükte "sabırsız ve bir şeye aşırı derecede düşkün" anlamlarına gelen bir sıfat olup tamahkârlık, tatminsizlik, acelecilik, sabırsızlık, tahammülsüzlük, yılgınlık ve sızlanma gibi insanların tabiatında var olan bazı olumsuz özellikleri ifade eder. Başına yoksulluk, hastalık, korku gibi bir sıkıntı geldiğinde sızlanır, feryat eder ve ümitsizliğe kapılır; zenginlik, sağlık, güvenlik gibi nimet ve imkânlara kavuştuğunda ise bencilleşir, cimrileşir, eriştiği nimetleri Allah'ın bir lütfu olarak değil, kendi kudret ve gayretiyle elde ettiği varlık olarak değerlendirir; ne Allah yolunda harcamada bulunur ne de insanlara yardım eder."
(x) Tefsirin devamını okumak için tıklayın
➤ Allah'ın fıtratımıza yerleştirdiği bir özellik olan hırs duygusu, ahirete müteallik işlerde kullanılabilir, yani bir ibadeti yerine getirmek veya bir hayır için yoğun çaba sarf etmekte önemli ve gereklidir.
➤ Peygamber Efendimiz (SAV) iyilik peşinde koşan bir sahabiye "Allah hırsını artırsın" duasında bulunmuştur.
(x) (Müsned, V, 39; Buhârî, "Eẕân", 114; Ebû Dâvûd, "Ṣalât", 100)
(x) Kanaat nedir? İslam'da kanaat etmenin ve azla yetinmenin önemi
Hırsın tedavisi nedir?
➤ İnsanoğlunun düçâr olduğu her türlü manevi hastalığın çaresi Kur'an-ı Kerim'de ve hadis-i şeriflerde beyan edilmiş, ulvi eczalarla devası sunulmuştur. Hırsın en kuvvetli tedavisi kanaat hasletidir. Peygamber Efendimiz'in (SAV) bu hususa dair beyan ettiği hadis-i şerifleri şu şekildedir:
➡ "Sizden kim nefsinden emin, bedeni sıhhatli ve günlük yiyeceği de mevcut ise sanki dünyalar onun olmuştur."
(x) (Tirmizî, Zühd 34 / İbnu Mace, Zühd 9)
➡ "Ademoğlunun şu üç şey dışında (temel) hakkı yoktur. İkamet edeceği bir ev, avretini örteceği bir elbise, katıksız bir ekmek ve su."
(x) (Tirmizî, Zühd 30)
➤ Hırs, ahireti kazanma hususlarında kullanıldığında faydalı bir duyguya dönüşür. Ancak nefsin aşırı isteklerini ve sadece dünyevi emellerini gerçekleştirme doğrultusunda kullanıldığında maddi ve manevi birçok zarara sebep olur.
➤ Peygamber Efendimiz (SAV) davranışlarıyla ve yaptığı telkinlerle bu duygunun yerinde kullanılmasının yollarını gösterir, tedavi eder ve hırsın dengede tutulmasının yollarını gösterir.
