Psikolojide bağlanma stilleri
Bebek ile anne arasındaki bağ anne karnında başlar. Bu ilişkinin hamilelik süreci ve bebeğin doğumuyla daha da güçlenmesi beklenir. Fakat annenin bebeğe yaklaşımına göre bazen bu durum gerçekleşmez. Bu noktada anne (bakım veren kişi) ile bebek arasında psikologlar tarafından kaygılı, güvenli, kaçıngan ve darmadağın olarak adlandırılan bağlanma stilleri ortaya çıkar. Sizin için insan yaşamında izleri hayat boyu görülen ve hissedilen bağlanma stillerini araştırdık.
◼ Psikoloji alanında önemli bir yere sahip olan bağlanma kuramı, çocuk ile annesi ya da çocuğu yetiştiren kişi arasındaki ilişkiye odaklanan bir kuramdır. Çocuğun annesi ile olan bu ilişkisinin gelecekteki ilişkilerini etkileyeceğini savunur.
◼ Bebeğin fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarının fark edilerek giderilmesi, anne ile bebek arasında güven duygusunun oluşumunu sağlar. Bebeğin ihtiyaçlarının ebeveyni tarafından farkedilmemesi ya da farkedilip ilgisiz kalınması, dengesiz davranılması ebeveyn ile bebek arasındaki güven bağının zedelenmesine yol açar.
◼ Çocuğun fiziksel ve psikolojik gelişimi açısından en uygun ve sağlıklı olan bağlanma biçimi, güvenli bağlanmadır. Bağlanma ile ilgili bilgileri ilk öne süren John Bowlby'dir.
◼ Bowlby'e göre bağlanma "insanların, diğerleriyle güçlü bağlar geliştirmeye yönelik doğal eğilimi ve onlardan ayrılmak istememenin getirdiği kaygı, depresyon, öfke ve duygusal kopuş gibi kişisel sıkıntıların izah edilmesi için ortaya atılmış bir yol" olarak açıklanmıştır.
◼ Bowlby, bağlanmanın temellerinin yaşamın ilk üç senesinde atıldığını, kişinin gelecekteki yaşamını etkilediğini hatta hayatta kalmak için biyolojik işleve sahip olduğunu ileri sürmüştür. Bağlanma davranışı, bağlanılan kişi ile bağı sürdürmeyi sağlayan her türlü davranış biçimine denir.
John Bowlby kimdir?
Çocuk gelişimi ve bağlanma stilleriyle çalışmalarıyla tanınan İngiliz psikiyatrist.
◼ Bebek ile anne arasındaki bağ, anne karnında başlar. İlerleyen hamilelik süreci ve doğum bu ilişkinin daha da güçlenmesini sağlar.
◼ Kanadalı psikolog Mary Ainswort, üç bağlanma stili tanımlamıştır. Sonraki yıllarda çalışmalar sonucunda dördüncü bir bağlanma stili daha belirlenmiştir:
1. Güvenli bağlanma
2. Kaygılı-güvensiz bağlanma
3. Kaçıngan – güvensiz bağlanma
4. Darmadağın – güvensiz bağlanma
Güvenli bağlanma
◼ Çocuk, annesi veya ona bakım veren kişiden onu korumasını, sevmesini, duygularını düzenlemesini ister. Çocuğun bu ihtiyaçları karşılandığında güvenli bağlanma modeli gelişir.
◼ Güvenli bağlanma biçiminde çocuklar, ebeveynlerinin kendilerini önemsediklerini, yanlarında olduklarını, onları her halleriyle kabul ettiklerini hissederler. Çocuğun duygularına karşılık bulduğu bir bağlanmadır.
◼ Bu ebeveynler, çocuklarıyla oyun oynarlar ve bir sorun olduğunda çocuklarının güvende hissetmesini sağlarlar. Güvenli bağlanan çocuklar, sağlıklı bir benlik algısı geliştirirler.
◼ Yetişkin bir birey olduklarında da duygularının ayrımına varabilen, genellikle iyi ilişkiler kuran insanlar olurlar. İlişkilerinde gerektiği zaman uygun sınırları koyabilirler.
İletişimde Duygusal Zekanın Önemi
