Arama
Sağlıklı toplumun temeli: Çocuk psikolojisi
Birçok kişi, hayattaki en önemli şeyin şüphesiz sağlık olduğunu söyler. Bu durum, yalnızca fiziksel değil sosyal ve ruhsal hali de ifade eder. Ruh sağlığı, yaşam içerisinde süregelen olaylar karşında kişinin kendisi ve çevresiyle uyum gösterebilme gücüdür. Temelinde de çocukluk dönemindeki yaşantılar vardır. Peki, çocuk sağlığını etkileyen faktörler neler? Çocuk sağlığı için neler yapılmalı? Gelin sağlıklı toplumun temeli çocuk psikolojisine yakından bakalım.
◾ Ruh sağlığı, yaşam içerisinde süregelen olaylar karşında kişinin kendisi ve çevresiyle uyum gösterebilme gücüdür. Zorluklar karşısında davranışlarımızı, ilişkilerimizi, tercihlerimizi ve seçimlerimizi etkiler.
◾ Fiziksel bir sağlık problemi kadar psikolojik sorunlar da yaşamımızı olumsuz etkiler.
◾ Yetişkinler için geçerli olan ruh sağlığı çocuk için de doğrudur. Fakat çocukların savunmasız ve korunmaya muhtaç olmasından dolayı farklı birtakım ölçütlerin de dikkate alınması gerekir.
Çocuklarda yaygın görülen ruhsal sorunlardan bazıları şunlardır:
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu
- Öğrenme bozuklukları
- Otizm ve benzeri yaygın gelişimsel bozukluklar
- Çocukluk ve ergenlik çağı depresyon ve kaygı bozuklukları
- Bebeklik ve okul öncesi dönemi yemek ve uyku problemleri
- Anne-bebek-çocuk ilişkileri ve problemleri
- İdrar ve dışkı alışkanlığı problemleri
- Tik bozuklukları
- Dil ve konuşma gelişimi problemleri
- Kardeş kıskançlığı
- Uyum ve davranış sorunları
- Parmak emme, tırnak yeme
- Mental retardasyon (zeka geriliği) ve ilgili davranışsal sorunlar
- Buluğ çağı sorunları ve ebeveyn-ergen çatışmaları
- Şiddete eğilimli çocuklar ve ergenler
- Kronik hastalığı olan çocukların, ergenlerin ve ailelerinin yaşadığı ruhsal sorunlar
◾ Ruh sağlığını etkileyen birçok faktör vardır. Bunlardan bazıları; cinsiyet, kalıtsal faktörler, sosyoekonomik ve bilişsel faktörlerdir.
◾ Bilişsel faktörler için 0-6 yaş arası çok önemlidir. Bu yaş aralığı kişilik oluşumu ve ruh sağlığına doğrudan tesir eder. Anne karnından itibaren başlayan dönem içerisinde çocuk dış etkilere açıktır.
◾ Gebelik sırasında anne-baba arasındaki ilişki, iletişim, ebeveynin psikopatolojisi, beslenme, alkol, sigara ve madde kullanımı çocuk ruh sağlığına etki eder.
◾ 0-6 yaş aralığında kritik dönemler mevcuttur. Bunlar önemli gelişimsel süreçleri içerir. Bu süreçte edinilmeyen gelişimsel görev ve kazanımların sonraki yıllarda gerçekleşmesi neredeyse imkânsızdır.
◾ Misal yaşamın ilk iki yılında güvenli bağlanmamış bir çocuğun, sonraki yıllarda bu beceriyi normal şekilde elde edebilmesi mümkün değildir.
◾ Bağlanma doğumdan itibaren sürekli bakım veren ile bebek arasındaki duygusal ilişki ve güvene dayalıdır. 0-3 yaş içerisinde kurulan bu bağ bireyin tüm hayatını etkiler. İkili ilişkiler, akademik başarı, kariyer ve sosyal hayat üzerinde tesiri vardır.
◾ Anne sütü ve emzirme bu bağlanmayı olumlu şekilde etkiler. Emzirme annenin ruh sağlığı açısından da faydalıdır. Doğumdan sonra yetiştirilme sürecinde aile sevgiye dayalı, hoşgörülü, destekleyici ve sınırları belli bir tavır içerisinde olmalıdır. Çocuğa psikolojik esneklik kazandırılmalı ve gelişimsel özellikleri dikkate alınarak sorumluluklar verilmelidir.
Annenin tutum ve davranışlarına göre şekillenen insan karakteri