Kitle imha sanatı
Sinema, insanların sevdikleri ile beraber güzel vakit geçirmek için gittiği, perdenin açılması ile ağlayıp, güldükleri bir aktivite. Peki, bu masum görünen perdenin arkasındaki tehlikenin farkında mıyız? Amerikan inanç sisteminin vücut bulmuş hali olan Hollywood, tüm dünyaya kendi fikirlerini yayarak insanlığın zihin kodlarıyla oynuyor. Hollywood bunu nasıl yapıyor? Gelin cevabı beraber bulalım.
🔷 Kuruluşu ile beraber bir düzen sahibi olarak görünmek ve kabul görmek isteyen ABD, Batı'nın içinden çıkan, şımarık bir çocuk kisvesine büründü. İki dünya savaşında da Avrupa'yı kurtarması, ABD'ye kendisini dev aynasında görme imkânı verdi. 20. yüzyılla beraber dünyanın her yerinde zihni olarak kendisine bağlı kuşaklar yetiştirmek isteyen Amerika, bu minvalde bir sinema endüstrisi, Hollywood'u ortaya çıkardı.
🔷 Sanat, insana estetik bir haz verir. Bu estetik haz, zaman içerisinde kitleleri yönlendirmek amacıyla kullanılır hale geldi. Hollywood tecrübesi bize, sanatın Amerikan toplumundan uzak olduğunu ve Amerika'nın bir estetik ölçüden ziyade sanatı, bir kitle imha silahı olarak kullandığını gösterdi.
🔷 Bu zihniyet, kültür ihraç etme yarışı da başlattı. Hollywood eliyle ABD, tüm dünyaya kendi zihni yapısını yansıtan filmleri dağıtmaya başladı. Bu zihin devrimi, dünyayı ufak bir Amerikan köyü haline getirdi. Hollywood'un anlayışına karşı duran, bu zihni yapıya direnen topluluklar ise demokrasi vaadiyle ABD'nin işgaline uğradı. Ortadaki bu gerçekler bize, manevi olarak bir bakışa sahip olamayan Hollywood'un maskesinin ardını gösterdi.
Hollywood neresidir?
Kaliforniya eyaletinin Los Angeles şehrinde bulunan bölge. Film yapımcılarının bu bölgede stüdyolar kurmasıyla oluşmaya başlayan Hollywood, bugün sinema denince tüm dünyada akla gelen ilk olgudur.
(X) 🔍 Bilgi Notu: Aktör John Wayne öldüğünde Japon gazeteleri "Bay Amerika öldü" diye başlık atar. İşte Hollywood'un gerçek ve kurmaca karışımı bu örnektir.
(X) 📍 İlginç Bilgi: Dünya tarihinde en çok izlenen ve en çok hasılat elde eden filmler Hollywood yapımıdır.
Yazarımız İsmail Güleç'in Hollywood yazısını okumak için tıklayın
🔷 Genel kabule göre bir insanın temel özelliklerini kazandığı dönem, çocukluktur. Çocuklukta kazanılan temel beceriler zamanla geliştirilerek insanın karakterini oluşturur. Bu hususun farkında olan Hollywood, çizgi ve animasyon filmler ile çocukların bilinçaltına göndermeler yapar. Bu göndermeler belli bir zaman sonra zihni bulandırarak gerçeklik ve kurmacayı ayırt edilmez kılar.
🔷 Animasyon filmleri, bilhassa Disney yapımı olanlar çocuklar için zararsız gözükse de şiddet ve gerilim sahneleri ile doludur. Filmlerin birkaç yerinde mutlaka karanlık ve muğlak sahneler bulunur. Filmin içinde hava günlük gülistanlık iken hava bir anda kararır, ortalığı bir kasvet kaplar. Bu minvalde Hollywood yapımı çizgi filmlerin bünyede bıraktığı etkileri Haziran 2021'de Turkuvaz Kitap'tan çıkan "Suç Ortağı Hollywood & Kaan'ın Kitabı" başlıklı eserinde anlatan Alev Alatlı,
"Hansel and Gratel de insanları fırında pişiren cadı, Jack and the Beanstalk'ta çocuğu yiyen dev, Kırmızı Şapkalı Kız'da anneanneyi yutan kötü kurt. Kül Kedisi'nde hain üvey ana. Gökkuşağı ile renklendirilmiş Kemalettin Tuğcu hikâyeleri, ama onunkiler gibi damardan değil bunlar. Sinsi. Çocuklar üzerindeki etkilerini ispatlayan onca araştırma varken, niye?" sözleri ile bu filmlerin karanlıkta kalan, psikolojik sorunlarına vurgu yapıyor.
🔷 Çizgi filmlerle bilinçaltına yerleşen kareler, çocukların hayatının farklı noktalarında ortaya çıkar. Çocuklar bu zararlı kalıplar ile öncelikle insanlara güvenmemeleri gerektiğini öğrenir. Bu dönem itibariyle çocuklar, arkadaş edinmemeye başlayarak daima etrafından bir kötülük bekler.
🔷 Zamanla şahsi çıkarlarını önde tutmaları gerektiğini düşünen, bencil, düşüncesiz kuşaklar yetişir. Böylece ABD'nin bir piyasa tipi olarak istediği kapitalist, tekil insanlar çoğalmaya başlar. Bu tekillik ise daha fazla tüketim anlamına gelir.
(X) 🔍 Bilgi Notu: Animasyonlarda başına bir şey gelen, zor durumda kalan karakter daima fiziki olarak kusursuzdur. Hikâyelerin başkahramanları, insanların sevdiği kusursuz fiziğe ve ruhi düşünceye sahiplerdir.
(X) Alev Alatlı kimdir?
1944 doğumlu yazar ve kültür araştırmacısı. Alatlı, kültür emperyalizmi ve dünya kültür meseleleri gibi ilgilisinin çok az olduğu alanlarda yazmış olduğu eserleri ve ortaya koyduğu özgün düşünceleri ile tebarüz etmiş bir düşünce işçisidir.
(X) 📍 İlginç Bilgi: Günümüzde ekran erişimi olan hemen her çocuk, Hollywood'a ait çizgi film ve animasyonları izlemektedir.
Alev Alatlı'nın Turkuvaz Kitap'tan çıkan eseri "Suç Ortağı Hollywood – Kaan'ın Kitabı" adlı eserini D&R üzerinden satın almak için tıklayın
Çocuk eğitimi tarih boyunca nasıl şekillendi? Öğrenmek için tıklayın
🔷 Herhangi bir Hollywood filminde gördükleriniz sadece estetik bir zevk, sinematografik ifadeler ile açıklanmaz. Yapımlar, bir mühendislik sonucu ortaya çıkar. Bu filmlerin kurgusu masumane değildir. Yapımlar seyir zevki düşünülerek de oluşmaz. İçerisine yerleştirilen ögeler tek tek özenle seçilir. Amerikan sineması kendisine film yerine "hareket eden resim" demeyi tercih eder. Bu hususa eserinde detaylıca değinen Alev Alatlı,
"Dikkatinizi çekmek istediğim bir diğer husus, "sinema filmi" dediğimiz türün, Amerikan İngilizcesindeki karşılığının "moving pictures" veya kısaca "pictures" olmasıdır, yani "hareket eden resimler" veya kısaca "resimler". "A Picture is worth a thousand words" derler, bizim de Türkçesini sıkça kullandığımız bu deyiş, Norveçli ünlü oyun yazarı Henrik İbsen'e atfedilen bir iddia. Sıradan bir sinema filminin dakikada 1440 kareden oluştuğunu düşünün. Ortalama 90 dakikalık bir filmde tahmini kare sayısı 129 bindir. Şimdi varın hesap edin, ortalama bir film kaç milyon sözcüğe bedeldir." cümleleri ile perdesin arkasında yaşananları ifşa ediyor.
🔷 Bir sahneyi temel alarak gerçekleşen filmler, aslında kültürel bir mevziiyi temsil eder. Burada öne çıkan dekor, kurgu ve bilinçaltına ait nesnelerdir. Hollywood zihniyetinde ise her karakter bir simgedir. Amerikan filmlerinde önümüze çıkan, Amerikan rüyasını yaşayarak zengin olan göçmenler, kaçakçılık yapan Meksikalılar, mafyacılık oynayan Latin Amerikalılar, göçmen üçüncü dünya ülkesi vatandaşları, durduk yere filmlerde yer almaz. Saydıklarımızın her biri aslında Amerika'nın kurucu unsurları ve fiilleridir. Ama ABD, bu karakterleri dünyaya ülkesini kirleten, yaşanmaz kılan kötü insanlar olarak sunar. Bu şekilde kendi kurucu değerlerine de hakaret eder.
(X) 🔍 Bilgi Notu: Amerika'nın kurucu unsurları göçmenlerdir. Farklı sebeplerle dünyanın her tarafından Amerika'ya göç eden insanlar, beraber savaşarak İngilizleri mağlup etmiş ve ABD'yi kurmuşlardır.
(X) 📍 İlginç Bilgi: Amerika kıtasının gerçek sahipleri Eskimolar, Kızılderili halkları, Maya ve Azteklerdir. Gerçekleşen katliamlar sonucunda bu halkların soyu tükenme noktasına gelmiştir.
Alev Alatlı'nın Turkuvaz Kitap'tan çıkan eseri "Suç Ortağı Hollywood – Kaan'ın Kitabı" adlı eserini D&R üzerinden satın almak için tıklayın
Hollywood'un bir sömürü aracı olarak kullandığı Süper Kahramanlar ile ilgili gerçekleri okumak için tıklayın
