12 soruda İkinci Viyana Kuşatması
Viyana, Osmanlı döneminde ilk olarak Kanuni döneminde kuşatılmış, kışın yaklaşması sebebiyle kuşatma kaldırılmıştı. İkinci Viyana Kuşatması, ilk kuşatmadan 150 yıl sonra gerçekleşmiş ve Osmanlı ordusu bu kuşatmada bozguna uğramıştı. Peki, İkinci Viyana Kuşatması neden başarısız oldu? Seferin Viyana'ya düzenleneceğinden padişahın haberi var mıydı? Bu bozgunun Osmanlı'ya tesiri ne oldu?
Önceki Resimler için Tıklayınız
Hem Avusturya kuvvetleri hem de Haçlı ordusunun gelişi ile Osmanlı birlikleri iki ateş arasında kalmıştı. Bunun sonucu olarak bozgunun önüne geçilemedi. Osmanlı kuvvetleri bozulmuş ve düşman askerleri, ordunun merkezine girmeye başlamıştı.
Kara Mustafa Paşa bu durum üzerine 2 ay boyunca Viyana'yı kuşatan Türk birliklerine Budin'e çekilme emri verdi.
Tarihçiler Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın hataları şu şekilde sıralar:
Şehrin zorla alınma ihtimali varken yağma olmaması ve Viyana'nın tahrip edilmemesi için kuşatmayı ağırdan alması,
Leh komutan Jan Sobiesky Viyana'nın imdadına yetiştiğinde ona karşı koymak için askerin önemli bir kısmını siperlerden çıkarmaması ve kuşatmayı bozmamak için düşmana az bir kuvvet ile karşı koyması,
Viyana'ya yardıma gelen orduyu küçümsemesi,
Büyük topların getirilmemesi,
Düşman ordusunun ateşli silahların kullanımında nicelik ve nitelik bakımından Osmanlılardan üstün olması.
İmzalanan Karlofça ve İstanbul Antlaşmalarıyla yaklaşık 350 bin kilometrekarelik toprak Avusturya, Venedik, Rusya ve Lehistan'a bırakıldı. Bu toprakların kaybedilmesi, imparatorluğu prestij kaybına uğrattı ve buradan elde edilen gelirlerin de kaybedilmesine neden oldu.
Osmanlı'ya vergi ve asker veren Erdel ve Lehistan gibi devletler bu yükümlülüklerden kurtuldu. Uzun süren savaşlar Osmanlı İmparatorluğu'nu mali ve idari açıdan büyük buhranla karşı karşıya bıraktı. Savaşlar nedeniyle giderler artmış; gelirler ise toplanamaz olmuştu.
Osmanlı kuvvetlerinin Viyana önlerinde mağlubiyetlerinin yanı sıra daha sonraki savaşların da çoğunu kaybetmesinin nedenleri, o dönemdeki hadiseleri anlamak açısından önemlidir. Avrupa'nın dört büyük devletine karşı birçok cephede savaş vermek zorunda kalınması, mağlubiyetlerin önemli faktörlerindendir.
Ancak bir diğer önemli faktör ise Osmanlı ordusunun Avusturya'ya karşı yaptığı seferlerde devamlı olarak kale kuşatması ile uğraşması ve meydan savaşında karşılarına çıkılmaması sonucunda askeri yapısının değişmesidir.
Derlenmiştir.
Erhan Afyoncu, Sorularla Osmanlı İmparatorluğu, Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2016.
