127 yıllık kriz: Tayvan
Doğu Asya'da bulunan bir ada olan Tayvan, içinden çıkılamayan bir kriz olduğu kadar Çin'in 127 yıllık meselesini ifade eder. Japon işgaline, milliyetçilerin hükümranlığına ve son yıllarda yoğun ABD baskısına şahit olan Tayvan'daki sancı, esasında yüzyılı aşan tarihi bir kriz. Tüm dünyanın merak ettiği Tayvan krizini birlikte inceleyelim.
◾ Tayvan yeni keşfedilmiş yahut siyasal manada göz ardı edilen bir kara parçası değildir. Adanın tarih sahnesine çıkışı 17. yüzyıla dayanır.
◾ İspanyol ve Felemenk sömürgecilerin keşfettiği ada, bir yüzyıl kadar sömürülür. Doğası ve stratejik konumu nedeniyle dünya coğrafyasında önemli bir karşılığa bulunan Tayvan, 1683 yılında Çin İmparatorluğu'na dâhil olur.
Felemenk ne demek?
Hollandalılar, Felemenkler olarak bilinir. Bu sebepten dolayı dilleri de Felemenkçedir.
◾ 1895 yılında gerçekleşen Japon – Çin Savaşı'nda Tayvan'ı kaybeden Çin, yükseliş dönemi Japonya'sı karşısında büyük bir hezimet yaşar.
1895 Çin-Japon Savaşı nedir?
Çin ve Japonya arasında olan savaş, Kore yarımadası üzerinde gerçekleşti. Japonlar bu savaşla beraber Çin toprakları üzerinde yayılma göstermeye başladılar.
◾ Bu hezimet sembolik olarak Çin'in Batı'ya karşı en büyük mağlubiyetlerinden biridir. Çünkü Japonya "Meiji Restorasyonu" ile Batılılaşmış bir devletken Çin, geleneğe bağlı bir devleti ifade eder.
Meiji Restorasyonu nedir?
Japonya'nın Batılı hamlelere giriştiği 1868 – 1889 yıllarını kapsayan dönem.
◾ Tayvan'ın kaybedilmesi Çin milliyetçiliği için bir dönüm noktası sayılır. Kore ve Tayvan savaş sonrası anakaradan ayrılarak tekrar sömürge haline gelir.
◾ Ada'nın ikinci sömürgeleşme dönemi halkın ve idarecilerin anlayış biçimlerini direkt olarak etkiler. Bugün dahi Tayvan ile Çin halkları aynı soydan olmalarına rağmen çok başka düşünce dünyalarında yaşamaktadırlar.
◾ Sömürge düzenleri toplumda insanların nasıl yönetileceğinden nasıl düşüneceğine dek ciddi bir tahribat oluşturur. Tayvan elli senelik Japon iradesi altında bambaşka bir noktaya evrilir.
