20 maddede Osmanlı'nın Harem teşkilatı
Harem-i Hümayun, hakkında az bilgi bulunan, tarih boyunca en çok merak edilen ve en çok efsane üretilen teşkilatlardan biridir. Osmanlı'da Orhan Gazi döneminde temellerinin atıldığı düşünülen Harem, benzerlerine diğer devletlerde de rastlanan bir kurumdu. Peki, kadın yöneticilerin yetiştiği bir mektep olan Harem'in teşkilat yapısı nasıldı? Harem, Osmanlı yönetiminde ne zaman etkili oldu? Hürrem Sultan'ın ardından Harem'de en etkili isim kimdi? Osmanlı padişahları neden Türklerle evlenmekten kaçınmışlardı? Kimlere "sultan" denilirdi? Osmanlı'nın Harem teşkilatına dair ilginç bilgileri derledik.
Akkadça'dan Arapçaya geçmiş bir kelime olan Harem, "korunan, mukaddes şey ve yer" manasına gelir. Evlerde kadınların erkeklerle karşılaşmadan günlük hayatlarını sürdüreceği bölüme Harem denir.
İslamiyet'ten önceki dönemlerde Ortadoğu'da kurulmuş devletlerde ve İran'da Harem kurumuna rastlanır. Harem, Müslüman toplumlara mahsus bir kurum değildir, dünyanın her tarafından değişik din ve medeniyetlerde Harem'e rastlanılır.
İslamiyet'ten sonra devlet başkanlarının saraylarında Harem, Emeviler zamanında ortaya çıktı. Abbasiler döneminde saray teşkilatının gelişmesine paralel olarak Harem de kurumlaştı.
Harem teşkilatı daha sonra Selçuklular, Harezmşahlar, Memlukler gibi İslam devletlerinde de aynı yapı üzerinde devam ederek Osmanlı İmparatorluğu'na intikal etti.
Harem teşkilatının ilk yılları hakkında fazla bir bilgimiz bulunmuyor. Orhan Gazi devrinde devletin teşkilatlanmasına paralel olarak Harem teşkilatının ilk çekirdeği atılmış olmalıdır.
Çelebi Sultan Mehmed devrinden (1413-1421) itibaren Osmanlı sarayında Harem ağalarının görülmeye başlanması Harem'in gelişiminde önemli bir noktadır.
