Arama
Abdülaziz'in katline sebep olanlara suikast: Çerkes Hasan Olayı
Sultan Abdülaziz, İngiltere ve Mason Localarının devlet içindeki muhaliflere verdiği destekle, tahttan indirildi. Birkaç gün sonra ise odasında bilek damarları kesilmiş olarak bulundu. İntihar süsü verilen bu ölüm, aslında oldukça şüpheliydi. Onun hain bir darbeyle hal edilişi, kayınbiraderi Çerkes Hasan'ı derinden sarsmış; katledilişi sonrasında bu üzüntü daha da artmıştı. Çerkes Hasan, sonunda ölüm olacağını bile bile Abdülaziz'e karşı düzenlenen bu komplonun müsebbibi olarak gördüğü kişilere karşı bir suikast düzenledi. Sultan Abdulaziz nasıl öldü? Çerkes Hasan kimdir? Çerkes Hasan olayı...
Çerkes Hasan, 1850 yılında doğdu. İstanbul'a gelerek önce Bahriye Mektebi'nde sonra kara okuluna geçti; Harbiye'yi mülazımlık rütbesiyle bitirdi. Ablası Neşerek Kadın Efendi, Sultan Abdülaziz'in eşiydi. Bu nedenle Çerkes Hasan'ın sarayla ilişkileri oldukça iyiydi ve ayrıcalıklı bir konuma sahipti.
Osmanlı Devleti'nde yönetimle ilgili karışıklıkların olduğu bir dönemde yaşadı. Bu dönemde birtakım reform hareketleri gerçekleştiriliyor; Devlet-i Aliyye, toprakları ve çok milletli yapıyı korumaya çalışıyordu.
Milliyetçi fikirlerin etkisinin görüldüğü Balkanlarda da Osmanlı aleyhtarı hareketler artıyor; bu toprakların halkları bağımsızlık istiyordu.
Bütün bu gelişmeler dönemin sultanı Abdülaziz'in hükümdarlığını sarstı. Mithat ve Hüseyin Avni Paşalar, Abdülaziz'i kendileri ve devlet için tehlikeli görüp, padişahı tahttan indirmek için faaliyete geçtiler.
Osmanlı Devleti'nde ulemanın ileri gelenleri de göstericilere katıldı. Göstericiler dönemin şeyhülislamı ile sadrazamının azlini istediler.
Bu durum karşısında Sultan Abdülaziz, sadrazamlığa Mütercim Rüştü Paşa'yı, seraskerliğe Hüseyin Avni Paşa'yı, şeyhülislâmlığa da Hasan Hayrullah Efendi'yi atadı. Mithat Paşa'yı da Meclis-i Vükela üyeliğine tayin etti. Bu tayinler üzerine talebelerin gösterisi son buldu.
Yönetime yeni gelen bu grup, padişahı tahttan indirmek için ellerinden geleni yapacaktı. Fetva emini Halil Efendi'den "padişahın hâl'i" için fetva alındıktan sonra, 30 Mayıs 1876'da Sultan Abdülaziz, bir darbeyle tahttan indirildi ve Topkapı Sarayı'na getirildi. Tahta Veliaht V. Murad çıkarıldı.
Sultan Abdülaziz, Topkapı Sarayı'nda yaklaşık yarım asır önce katledilen III. Selim'i hatırlayınca, naklini istedi. Nakledildiği Feriye Sarayı'nda, 1 Haziran günü bilek damarları kesilmiş olarak ölü bulundu.
Abdülaziz'i tahttan hâl eden darbe cuntasının, Sultan'a karşı farklı hesapları vardı. Mithat Paşa'nın da içinde bulunduğu Yeni Osmanlıların amacı, meşruti bir monarşi ve anayasaya dayalı parlamenter bir sistem getirmekti.
Ancak Abdülaziz, böyle bir sistem için büyük bir engeldi. Bu nedenle, bu yoldaki çalışmalar tahta geçirilen veliaht Murad Efendi ile sürdürüldü.