Abdülhamid'in emriyle kurulan İstanbul'daki hastaneler
Şehr-i İstanbul'un sevdalısı Sultan II. Abdülhamid, mevcut düzensizliğin önüne geçmek ve yeni yatırımlar yapmak kaydıyla can çekişen şehre yaşanırlık kazandırmak istiyordu. Abdülhamid'in siyasi yönü ile birlikte, Osmanlı vatanına kazandırdığı eserleri konuşmak, onun çağın gerekliliklerini ve ilerisini düşündüğünün bir kanıtıdır. Peki, Abdülhamid'in emriyle kurulan İstanbul'daki hastaneler hangileriydi?
Hamidiye Etfâl Hastanesi'nin açılış töreni 5 Haziran 1899 tarihinde yapıldı.
Şişli ilçesi, Etfal Sokak'ta yer alan Hamidiye Etfal Hastanesi, ülkemizin ilk çocuk hastanesi olarak 1899 yılında Sultan II. Abdülhamid Han tarafından yaptırılmıştır. Sultan II. Abdülhamid'in şehzadeliği döneminde kızı Ulviye Sultan'ın çocuk yaşta yanarak can vermesi kendisinde büyük bir yara açmıştı.
Bu olayı kızı Ayşe Osmanoğlu hatıratında şöyle anlatmaktadır; ''Okumaya başlayan ve epeyce de ilerleyen Ulviye Sultan, bir gün hocasına gidip dersini yaptıktan sonra dönüp annesinin odasına girmiş güzel piyona çalan annesi o sırada piyona ile meşgulmüş. Küçük sultan, masanın üzerinde bulunan dönemin yeni icatlarından şem'alı kibritlerle oynayamaya başlamış. Saçları dökük ve üzerinde tül elbise bulunan zavallı yavruya kaza gelmekte gecikmemiş. Tülün tutuşasıyla beraber saçlar da alev almış…''
Hamidiye Etfâl Hastanesi'nde poliklinik.
Bu olaydan sonra Sultan II. Abdülhamid'in 16 Şubat 1898 tarihli iradesi ile çocuk hastanesinin yapım hazırlıklarına başlanır. Bu irade üzerine dünyanın en iyi çocuk hastanelerinin planları sultana sunulur. 2 Haziran 1898'de temeli atılarak inşasına başlanan hastane, 13.000 Osmanlı altını harcanarak 1 yıl içerisinde tamamlanmıştır.
Tüm masrafları Sultan II. Abdülhamid'in şahsi servetinden karşılanan hastanenin giriş kapısında, Hattat Sami Bey'in sülüs hattıyla ''Hamidiye Etfal Hastanesi'' yazısı ve alt tarafına ''Merhume Hatice Sultan Hazretlerinin Namına'' yazılı bir kitabe yer alır.
Sultan II. Abdülhamid'in 1909 yılında tahtan indirilmesiyle sonra da faaliyetlerine devam eden askeri hastane, Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı'nda da yaralı askerlerin tedavisinde önemli bir merkez olmuştur.
1923 yılında kadar hizmete devam etmiş olan hastane, muhafız birliklerinin tasfiyesinden sonra lağvedilerek, malzemesinin bir bölümün Gümüşsuyu Hastanesi'ne diğer kısmı da Saraçhane Ambarı'na nakledilerek tarih sahnesinden çekilmiştir. Hastanenin olduğu alanda günümüzde Yıldız Teknik Üniversitesi yer almaktadır.
Abdülhamid'in İstanbul'a armağan ettiği 50 eser
Hamidiye Etfal Hastane-i Âlisi, 5 Haziran 1899 Pazartesi günü, 671 çocuğun sünnet edildiği bir düğünle hasta kabulüne başladı. Bu şölen, II. Abdülhamid'in oğlu Şehzade Abdürrahim Efendi'nin sünnet düğününe denk getirildi.
Çocuklara sünnet kıyafetleri hastane tarafından verildi. Sultan ve hayırseverler tarafından çocuklara hediyeler verildi. Sünnet edilen çocuklar hastanede bir gece kaldı ve gece hokkabazlar, ince sazlar, hayal oyunlarıyla eğlendirildiler. Bu tarihten sonra sünnet törenleri her yıl tekrarlanan bir geleneğe dönüştü.
Her pavyon telgraf pilleri vasıtasıyla Merkez Dairesi'ndeki nöbetçi hekim odasına bağlanıyordu. Böylece, nöbetçi hekim istediği zaman her pavyonu kontrol edebiliyor ya da işaret gelen pavyona hızla gidebiliyordu.
Hastaneye gösterilen özen bahçeye de gösterilmişti. Ağaç sayısı bir yıl içinde 1500'ün üzerindeydi. Hastaların dinlenmesi için kameriyeler ve bahçe sedirleri yapılmıştı.
