Anadolu’nun en eski hastanesi: Gevher Nesibe Darüşşifası
Anadolu'nun ilk şifahanesinin Kayseri'de bulunduğunu biliyor muydunuz? Dünyanın ilk tıp fakültesi olarak anılan Gevher Nesibe Darüşşifası ve Tıp Medresesi, Yenice mahallesinde yer alıyor. Tıp öğrenimine oldukça önem veren bir dönemin ürünü olan bu kurumda binlerce öğrenci yetişti. Asırlara meydan okuyan tarihi yapı günümüzde Selçuklu dönemine ait birçok esere de ev sahipliği yapıyor.
Kayseri'de bulunan ve günümüzde Erciyes Üniversitesi Tıp Tarihi Müzesi olarak kullanılan külliye, Anadolu Selçuklu Hükümdarı I. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından kız kardeşi Gevher Nesibe Sultan adına yaptırıldı. Anadolu'da İslami döneme ait en eski hastane ve dünyanın ilk tıp fakültesi olarak bilinir. Sade mimarisiyle dikkat çeken külliye, Anadolu mimarlık tarihinin günümüze kalan en önemli yapılarındandır.
Osmanlı döneminde birkaç defa elden geçirilen külliyenin bilinen ilk onarımı, 1669'da vakıf mütevellisi İsmâil Efendi tarafından Mimar Ömer Beşe'ye Sultan Hamamı ile birlikte yaptırıldı. 1980 yılında Erciyes Üniversitesi tarafından, çeşitli mahallî kuruluşların katkılarıyla yeniden restore edilen binalar kalorifer, elektrik ve su tesisatları da eklenerek oturulabilir hale getirildi ve Tıp Tarihi Müzesi olarak hizmete sunuldu.
Selçuklu döneminin önemli 3 edebi şahsiyeti
Çifte Medrese olarak da anılan yapı, birbirine bitişik olarak inşa edilmiş iki yapı ve medrese dahilindeki bir kümbetten ibarettir.
Doğu-batı yönünde uzanan dikdörtgen planlı, açık avlulu ve dört eyvanlı iki yapıdan batı kanadındaki şifahane, doğu kanadındaki ise tıp medresesidir. Şifahane, hacim olarak medreseden daha büyüktür. Her iki yapı da, içeriden dar bir geçitle birbirleriyle irtibatlandırılmıştır.
Rivayete göre; Gevher Nesibe Sultan, âşık olduğu bir kumandanla evlenmesine hükümdarın izin vermemesi ve bir süre sonra da kumandanın şehit düşmesi üzerine üzüntüsünden vereme yakalandı. Ölüm döşeğinde Gıyâseddin Keyhusrev ondan özür dileyerek son arzusunu sordu. Gevher Nesibe de kendisi gibi çaresiz hastaları tedavi edebilecek hekimlerin yetişeceği bir medresenin yapılmasını istediğini söyledi ve bütün servetini bu iş için bağışladı. Gıyâseddin Keyhusrev ikinci defa tahta çıktığında kız kardeşinin vasiyetini yerine getirmek üzere, medreseyi, arkasından da darüşşifayı yaptırdı ve inşaat iki yılda tamamlandı. Gevher Nesibe Sultan da medresenin içindeki türbesine gömüldü.
Gevher Nesibe Sultan adına Kayseri'de inşa edilen yapı, Anadolu'da yapılmış Selçuklu dârüşşifaları ve tıp medreseleri içinde en seçkinidir. Asırlara meydan okuyan tarihi yapı günümüzde Selçuklu dönemine ait 2 binden fazla esere ev sahipliği yapar.
Anadolu'nun ilk şifahanesi ve aynı zamanda dünyanın ilk tıp fakültesi olan şifahanede binlerce tıp öğrencisi yetişti. Kayseri Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı müze olarak hizmet veren Gevher Nesibe Şifahanesi'ni 4 yılda 400 bin kişi ziyaret etti.
