Arama
Avrupa'nın hastalıklı tarihinin vesikası; engizisyon mahkemeleri
Orta Çağ'da Katolik Kilisesi tarafından kurulan ve Avrupa'da terör estiren engizisyon mahkemeleri, kendi düşüncelerini kabul etmeyenleri sapkın olarak nitelendiriyor, akla hayale sığmaz işkenceler uyguluyordu. Bu mahkemelerde yargılanan kesimlerden biri de İspanya'daki Müslüman çoğunluktu. Cuma günü temizlik yapılması ya da ağızdan 'Allah' lafzının çıkması buradaki mahkemelere gönderilmek ve akıl almaz işkencelere maruz kalmak adına yeterliydi. İşte engizisyoncuların hedefi olan İspanya'daki Müslümanlara uygulanan zulümler…
Engizisyon mahkemeleri resmen kurulmadan evvel Papa III. Alexander, dinden dönenlerin tutuklanması, aforoz edilmesi ve mallarının ellerinden alınması gibi cezalarla ilgili direktiflerini 1179 yılında verdi.
1184'te de Papa III. Lucius, aforoz edilenlerin sürgün edilmesi, mallarına el konulması, vatandaşlıktan çıkarılması gibi ağır cezaların verilmesine ön ayak oldu.
İlk engizisyon mahkemeleri Papa IX. Gregory tarafından 1203 yılında Fransa'da Toulouse'da kiliseye ve dine hakaret edenleri cezalandırmak, kilisenin her türlü üstünlüğünü kabul ettirmek amacıyla kuruldu.
İlk engizisyon mahkemesinin kurulmasından sonra göreve gelen Papa III. Innocent, kendi düşüncelerini kabul etmedikleri için sapkın olarak adlandırdıkları kişilerin yakalanması için sadece ruhban sınıfını değil normal vatandaşları da kullanmaya başladı.
Aziz Thomas d'Aguin, engizisyon mahkemelerinin kurumlaşmasında etkili olan kişilerdendi. O, burada yargıladıkları insanlar için şu korkunç ifadeleri kullanmıştı: "Sapkınlar konusunda birisi onlar için biri de Kilise için değerlendirilmeye alınacak iki husus vardır onlar, günah sebebiyle aforoz edilmeli sadece Kilise'den atılmakla kalmamalı aynı zamanda ölüm ile dünyadan atılmadırlar."
Engizisyonun temelleri, piskoposlara kendi bölgelerinde 'dinden sapanları soruşturma yetkisi'nin verilmesiyle atıldı. Bu konuda yerel idareciler de piskoposlara yardımcı olmazsa cezalandırılıyordu.
Bu durumu kendine bir dini vazife gibi gören Hristiyan vatandaşlardan piskoposlara yardım edenler de vardı.
Bunlardan biri olan Aziz Dominik ve yedi arkadaşının kurduğu teşkilat, Papa III. Honorius tarafından bir tarikat olarak kabul edildi. Dominikenler adıyla bilinen bu grubun amacı, Kilise'nin öğretilerini kabul etmeyenleri engellemekti. Papa, Dominikanlara engizisyon sırasında işkence yapmak için izin verdi.
Fransisken ve Sistersiyenler de aynı amaç için bir araya geldi. Aziz Dominik bu anlamda ilk engizitör yani sorgulamacı olarak kabul edildi.
Engizisyon sorgucularının en ünlülerinin başında Bernardo Gui geliyordu. Çeyrek yüzyıl boyunca kendini soruşturmalara adayan bu Dominiken, sorgulamalarının büyük bir çoğunluğunu, 1324 yılına kadar Fransa'nın Toulouse kentinde sürdürdü. Başpiskopos ilan edildiğinde, o güne kadar tam 930 kişiyi yargılayıp cezalandırmıştı.
Ünlü engizisyoncu Tomás de Torquemada Papa tarafından İspanya'nın ilk engizisyoncusu olarak göreve atandı. Tomás de Torquemada İspanya'da Müslümanlara ve Yahudilere işkence yaptı.
Müslüman Arap orduları, Tarık bin Ziyad öncülüğünde İber Yarımadası'nın içlerine kadar ilerleyip burada feodal beylerin ve kilisenin baskısı altında köleleştirilen halkı hürriyetine kavuşturdu. Müslümanlar, buradaki köylüleri hürriyete kavuşturunca insanlar hızlı bir şekilde İslam'ı seçmeye başladı. Böylece İslamiyet İspanya'da çok hızlı bir şekilde yayıldı ve ortaya Endülüs medeniyeti çıktı.
Morisko da Endülüs medeniyetinin hüküm sürdüğü yıllarda Müslüman olmuş İspanyol kökenli Müslümanlara verilen bir isimdir. Morisko, Orta Çağ'dan beri İspanya'da Müslümanlar için kullanılan Moro adına XV. yüzyılın sonlarında "-isco" ekinin ilavesiyle türetilmiş bir kelime olup "Müslümanlara mensup" veya "Müslümanlardan geriye kalan kişi" anlamına gelir.
Büyük çoğunluğu baskı altında din değiştiren Moriskolar İspanyol kaynaklarında, eskiden beri Hristiyan olan halk ile aralarındaki farkı vurgulamak için "yeni Hristiyanlar" adıyla da geçer.