Arama
Dört fıkıh mezhebiyle eğitim veren ilk İslam üniversitesi: Müstansıriyye
İslam medeniyetinde ilim ve eğitim oldukça önemliydi. Nitekim ilk vahiy "oku" emri ile inmiş, Peygamber Efendimiz, "İlim Çin'de de olsa ona talip olun. Çünkü ilim her Müslümana farzdır." buyurmuştur. Gösterilen bu önemin yansımalarından biri Müstansıriyye Medresesi idi. Dört fıkıh mezhebinin öğretim konularının yanı sıra, tıbbın ve pozitif bilimler öğretiminin de müfredatta olduğu ilk üniversite olan Müstansıriyye'nin 80 bin kitaplık kütüphanesi nasıl yok edildi?
◾ Eğitim, İslam uygarlığında oldukça önemliydi. Nitekim ilk vahiy "oku" emri ile inmiş, Peygamberimiz "İlim Çin'de de olsa ona talip olun. Çünkü ilim her Müslümana farzdır." buyurmuştur.
◾ Mescid-i Nebevî ve orada bulunan suffe, medresenin ilk modeli olarak kabul edilir. Burası sahabelerin eğitim gördüğü yerdi. İlk medresenin ne zaman kurulduğuna dair farklı görüşle olsa da genel kabul Abbasi döneminde ait olduğudur. İslam tarihinde özel bir yeri bulunan medreselerden biri ise Müstansıriyye idi.
Ashab-ı Suffe mensubu sahabeler
📚 Müstansıriyye, 1227 yılında son Abbasi halifesi el-Mustansır billah tarafından Bağdat'ta yaptırıldı. Dicle'nin sol kıyısına inşa edilen bina, 1232 yılında tamamlandı ve 4 büyük kompleksi içeriyordu.
◾ Medrese dört eyvanlı, iki katlı, açık avluluydu. Müstansıriyye, Bağdat'taki Nizamiye Medresesi'nin bir yansımasıydı.
◾ Prof. Dr. Fuat Sezgin dört fıkıh ekolünün öğretim konularının yanı sıra, tıbbın ve matematiksel bilimler öğretiminin de eşlik ettiği en eski Arap-İslam üniversitesi olduğunu belirtir.
◾ Dört mezhebin yanında pozitif bilimler alanlarında yüksek öğretim verilmesinden dolayı üniversite özelliği gösteren ilk kurumdur.
◾ Bu tarihten önce iki mezhebin fıkıh eğitiminin verildiği medreseler bulunsa da dört mezhebin bir arada eğitim verdiği medrese bulunmazdı.
📌 İslam mimarisinin en güzel örneklerinden birini yansıtan bu medrese dört mezhebin her biri için bölümleri bulunurdu. Alt katta kıbleye göre mescidin sağındaki bölüm Şafilere, solundaki bölüm Hanefilere ayrıldı.
◾ Taç kapının sağındaki bölüm Hanbelîlere, soldaki bölüm ise Mâlikî mezhebi mensuplarına ayrıldı. Bu Hanefîlere ayrılan bölümün karşısına düşüyordu. Medresenin açılışına devletin ileri gelenleri katılmış ve burada eğitim veren hocalara hilatler giydirildi.
