Eretna nedir? Eretna Beyliği nedir? Eretna Devleti nerede kuruldu? Eretna Beyliğini kim yıktı?
Anadolu'nun Moğol istilasına uğramasından sonra, Sivas ve Kayseri merkezli kurulan Eretna Beyliği ya da Eretna Devleti'nin siyasi, askeri ve idari teşkilatta Selçuklu ve İlhanlıları taklit ettiğini biliyor muydunuz? Peki, Eretna nedir? Eretna beyliği nedir? Eretna devleti nerede kuruldu? Eretna beyliğini kim yıktı? Eretna beyliği hangi boydandır? Eretna beyliği eserleri nelerdir? İşte sizin için Eretna devleti hakkında kısa tarihi bilgileri derledik.
Eretna şeklinde günümüzde okunan sözün Arap alfabesindeki orijinali Ertine şeklinde de okunabilir. Aynı zamanda bir Uygur dili de sayabileceğimiz Tuva Türkçesinde bu sözün günümüzde bir anlamı vardır. Tıva dilinde "Ertine", hazine, değer verilen manalarına gelir.
Eretnaoğulları, her ne kadar aslen Türk-Uygur olsalar da, bulundukları bölgenin fâtihleri olan, Türkmen kökenli diğer beylik hanedanları gibi, Anadolu halkı tarafından benimsenmemişler, kendilerine zulmeden İlhanlı Devleti'nin kalıntısı olarak görülmüşlerdir.
Eretnaoğlu Beyliği kısa ömürlü olmasına karşılık, Karamanoğulları ile birlikte Beylikler Dönemi'nin en büyük devletlerinden birisidir. Orta Anadolu ile Doğu Anadolu'nun kuzey ve batı kesimlerini kapsayan Eretnaoğlu toprakları en geniş şekliyle bugünkü Ankara, Kırşehir, Nevşehir, Yozgat, Tokat, Çorum, Amasya, Niğde, Kayseri, Sivas, Erzincan, Erzurum, Tunceli, Samsun, Gümüşhane illeriyle Giresun ilinin güneyini ve Malatya ilinin kuzeyini içine almaktaydı. Önceleri Sivas, sonra Kayseri başkent olmuştur.
Eretna Beyliği ya da Eretna Devleti, Anadolu'nun Moğol istilasına uğramasından sonra, Sivas ve Kayseri merkezli kurulan, 1335 - 1381 yılları arası hüküm süren bir Anadolu beyliğidir. Beyliğin kurucusu Alaeddin Eretna, Uygur kökenli olup, İlhanlılar Devletinin Rûm valisi Timurtaş'a hizmet eden kom İlhanlıların içinde bulunduğu kargaşadan faydalanan Timurtaş, bazı Anadolu beyliklerini işgal ederek bağımsız olma hevesine düştü. Ancak başarılı olamayınca Mısır'a kaçtı. Yerine de Eretna'yı vekil bıraktı. Eretna bey de Anadolu'nun orta kesimlerindeki hâkimiyetini, İlhanlıların içinde bulunduğu karmaşa yardımıyla kuvvetlendirdi.
Orta Anadolu'da on dördüncü asırda kurulan bir beyliktir. Anadolu Selçuklu Devleti yıkıldıktan sonra, onun idaresinde bulunan bazı yerler İlhanlıların eline geçti. Anadolu'daki topraklar, İlhanlılar tarafından gönderilen genel valiler tarafından idare edilmeye başlandı. Bu valilerin en kudretlisi ve sonuncusu, Emir Çoban'ın oğlu Timurtaş idi. Timurtaş, vali olarak gönderildiği zaman, hükümdarın naibi olan babasının nüfuzuna güvenip, bağımsızlığını ilan ederek, devlet kurma sevdasına düştü. Ona bu cesareti; sultanın yaşının küçük olması ve Anadolu'nun karışık durumu vermişti. Babası Emir Çoban, büyük bir kuvvetle üzerine gelince, bu sevdadan vazgeçti ve affedildi.
