Arama
Gazze olaylarının tarihi arka planı
7 Ekim 2023 tarihinde işgalci İsrail'in Gazze'ye yönelik başlattığı saldırılar daha ilk günden geniş çaplı bir soykırıma dönüştü. İşgalciler bu bir yıllık süreçte ellerine geçen her imkanda masum Filistinlilere saldırdılar. Binlerce Müslüman şehit olurken yüz binlerce insan yer değiştirmek zorunda kaldı. Aslında olaylar ciddi bir tarihi arka plana sahipti. Gazze'deki hadiselerin tarihi arka planını araştırdık.
Birinci Siyonizm Kongresi 1897
▪ Birinci Siyonizm Kongresi İsviçre'nin Basel şehrinde toplandı. Gazeteci Theodor Herzl, ''Der Judenstaat'' yani Yahudi Devleti adlı bir kitap yayınlamıştı. Söz konusu bu kongrede kitaptaki fikirler tartışıldı. Kitabın yazarının bu fikirleri gündeme taşımasındaki ana etken Avrupa'da yükselen antisemitist hareketlerdi.
▪ Herzl, Viyana'da yaşayan bir yahudi idi ve yahudilerin kendi devletini kurmasını savunuyordu. Siyonizm Kongresinde "Yahudi Devleti" tezi iyiden iyiye konuşuldu, tartışıldı ve nihayetinde bir belge yayımlandı.
▪ Yayınlanan belgenin adı "Basel Programı" idi ve şu ilan ediliyordu: Filistin'de bir Yahudi vatanının kurulması ve Dünya Siyonizm Teşkilatı'nın bu amaca ulaşmak için faaliyete geçirilmesi. Yıl 1897 idi.
▪ Filistin işgalinin temel taşı o gün, o kongrede koyulmuştu. Açıklanan belgeyle ilan edilen şey göç hareketleriyle birlikte yahudi yerleşimcileri güya masum gösterecekti.
▪ Birinci Dünya Savaşı sırasında Filistin ve çevresi Osmanlı idaresindeydi. İngiltere'nin desteklediği yerel güçler Osmanlı hâkimiyetine son verene kadar da bu durum sürmüştü. İngiltere 1918'de bölgeyi işgal etti.
▪ 1917'de, İngiltere Dışişleri Bakanı Arthur Balfour, Filistin'de Yahudi halkları için bir vatan kurulması sözü verdi. Vaat, Siyonistlerin önderlerinden Lord Rothschild'e gönderilen mektupta yer alıyordu.
▪ Bu mektup Balfour Deklarasyonu olarak anılıyor. 25 Nisan 1920'de ise alınan Milletler Cemiyeti kararıyla, İngiltere'ye, bölgenin manda idaresi için yetki verildi.
▪ İngiltere mandası altındaki Filistin'e Siyonist proje kapsamında yüz binlerce yahudi göç etti. Bu da doğal olarak Müslümanlarda öfkeye yol açtı.
▪ 1922'de İngiltere'nin düzenlediği bir nüfus sayımı, Yahudilerin sayısının, Filistin'deki 750 binlik nüfusun yüzde 11'ine ulaştığını gösteriyordu. Bundan sonraki 15 yılda 300 bin yahudi daha gelecekti. Bu yıllarda çatışmalar da başlamıştı.
▪ Temmuz 1937'de İngiltere'de, Hindistan'dan sorumlu eski devlet bakanı Lord Peel'in başkanlığındaki bir Kraliyet Komisyonu, bu bölgeyi Yahudi ve Arap devletleri arasında ikiye bölmeyi önerdi. Yahudi devleti, İngiliz mandasındaki Filistin'in üçte birini kaplayacaktı ve Celile Denizi ile sahildeki düzlükleri içine alacaktı.
▪ Filistin'i 1920'den beri idare eden İngiltere, Filistin sorununu çözme sorumluluğunu 1947'de Birleşmiş Milletler'e devretti. Bu bir bakıma manda devir teslim töreniydi. Yahudilere vatan kurma projesi, Müslümanları yok saymak hatta yok etmek üzere adım adım işleme konulmuştu.
▪ BM'nin kurduğu özel komite, bölgeyi Filistin ve Arap devletleri arasında bölmeyi önerdi. Arap Yüksek Komitesi diye anılan Filistinli temsilciler, teklifi reddederken, yahudi temsilciler kabul etti.
▪ Paylaşım planı, Filistin'in yüzde 56,47'sini Yahudi devletine, yüzde 43,53'ünü de Arap devletine bırakıyordu. Kudüs ise uluslararası bir idare altında olacaktı.