Geçmişten gelen miras: Darülaceze ve ciğer ağacı
İslam'ın vakıf anlayışıyla hareket eden Darülaceze, tüm dünya ve insanlığa güzel bir örnektir. 1895 yılında Sultan II. Abdülhamid Han tarafından kurulur. Dil, din, ırk, sınıf ve cinsiyet farkı gözetmeksizin bakıma muhtaç, yaşlı, engelli insanlara, sokağa terk edilmiş kimsesizlere hizmet verir. Peki, bu kurumun neden Okmeydanı'na inşa edildiğini biliyor musunuz?
Doğum; hepimizin yaşam boyu süren hikâyesinin başlangıcı... İlkin çevreyi fark ediyoruz hepimiz, sonra olup biteni. Yaş alarak devam ederken hayat; insanı bilmediği yerlere sürüklüyor. Bir de bakmışsın ki, yuvan bilmediğin bir yer olmuş.
Bu yuvalardan biri de Darülaceze.
GEÇMİŞTEN GELEN MİRAS: DARÜLACEZE
🔸 Darülaceze, Sultan Abdülhamid'in kadın-erkek, yoksul, sakat ve kimsesiz çocukları korumak için inşa ettirdiği kurumlardan biriydi. Öyle ki Sultan buraya inşa ettirmek için kişisel eşyalarını dahi sattı. Geniş bir katılım ile diğer hayırseverler de yardım kampanyasına bağışta bulundu.
🔸 Dünyada bir eşi daha bulunmayan Darülaceze'nin elbette bir kuruluş hikayesi vardır. Darülaceze'nin kuruluş serüveni, 1877'teki Osmanlı-Rus Harbi'ne kadar uzanır. Vakti zamanında Osmanlı'nın yaşadığı en derin dramlardan biridir, 93 Harbi... Erkeklerin hayatlarını kaybetmeleri nedeniyle kadınlar, çocuklar ve yaşlılarından oluşan insan seli payitahta göç edince kalacak yer sıkıntısı yaşanır. İstanbul sokakları, kimsesiz çocuklar, hasta ve çaresiz insanların yürekleri burkan görüntüleriyle doludur. Darülaceze kurulurken kimsesiz kalan bu insanların elinden tutmak, yetim çocuklara sıcak bir yuva olabilmek amaçlanmıştır.
93 Harbi nedir?
1877-1878 tarihlerinde Osmanlı ve Rusya arasına geçen savaştır.
🔸 Sultan Abdülhamid savaş yıllarının bütün olumsuzluklarına rağmen insanları onurlu bir şekilde yaşatmak, onları sanat sahibi yapmak ve kimsesizlerin son ömürlerini huzur içinde geçirmesi için Darülaceze'yi inşa ettirdi. Darülaceze kuruluşuna dair bir de rivayet mevcuttur.
Abdülhamid Han kimdir?
Osmanlı İmparatorluğu'nun 34. padişahı 113. İslam halifesidir.
ÖVÜNÇ SÜTUNU DİĞER ADIYLA MEFHARET SÜTUNU
🔸 İstanbul'da 1895 yılında II. Abdülhamid Han tarafında kurulan Darülaceze, bakıma muhtaç yaşlı, engelli veya sokağa terk edilmiş kimsesiz insanlara kucak açan müstesna bir kurumdur. Darülaceze'yi müstesna kılan diğer bir unsur ise Abdülhamid Han'ın adaletini temsilen Darülaceze'nin ortasına bulunan mefharet sütunu yani övünç sütunudur.
🔸 Mefharet Sütunu, tam orta yere denk gelecek şekilde inşa edilmiş bu haliyle de insanlığa bir mesaj vermiştir. Bu mesaj, "biz tarihte insanlara zulmetmeyen, insanları sömürmek için kullanmayan bir milletiz"dir.
DİNİMİZDE YAŞLILARIN ÖNEMİ
🔸 Darülaceze, gerek Müslümanlar gerekse gayrimüslimlerin aynı kapıdan girerek, aynı bahçenin içinde bir hoşgörü medeniyetinin simgesi haline gelmiştir. Dünya bugün bu hoşgörü tablosuna muhtaçtır. Dil, din, ırk, sınıf ve cinsiyet farkı gözetmeyen Darülaceze, 29 bini çocuk olmak üzere toplam 72 bin kişiye yuva olmuştur.
🔸 Yaşlılarımız bizim için milli ve manevi değerlerimizi yaşatan gelecek nesillere aktarılmasında köprü görevi üstlenen ve değerlerimizi yarınlara taşımamızı sağlayan, en kıymetli hazinelerimizdir. Dinimiz yaşlılarımıza ayrı bir önem verir.
(Yaşlılarımıza hürmet ve ikram, Allahü teâlâya saygıdandır.)
[Buhari]
↪ İslam'da yaşlı insanlara bakmak çok değerlidir. Her Müslüman bu sevaptan pay almak ister. Darülaceze'nin kurulma amaçlarından biri de budur.
GÜNÜMÜZDE DARÜLACEZE
🔸 Darülaceze günümüzde Türkiye Cumhuriyeti Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na bağlı ve kendine özel bir nizamname ile yönetilmektedir. Darülaceze'nin gelirleri hayırsever bağışlarıyla gerçekleşir.
🔸 Bağışçıları, gönüllüleri, çalışanları ile büyük bir aile olan Darülaceze, darda ve sıkıntıda kalındığında sığınılacak bir yuva olmuştur. Yaradandan dolayı yaratılana saygı, sevgi ile gönülden verenle-alanın oluşturduğu müstesna bir dayanışma örneğidir.
SADAKA ANLAYIŞI
🔸 Darülaceze zaman içerisinde kadınları ve çocukları da himaye edecek kurumlar açmıştır. Bu sayede Osmanlı Devleti'nde her zaman var olan yoksula yardım hususu kurumsallaşarak yoluna devam etmiştir. Darülaceze'nin kuruluşunda Osmanlı Devleti'nde toplum olarak sosyal yardımların bir kültür haline geldiği ve yerleştiği görülür.
🔸 Darülaceze fikrinin kurumsallaşmasıyla II. Abdülhamid Han, İslam'daki yardımlaşma ve dayanışmanın önemini göstermiştir. İslam'ın emrettiği yardımseverlik ve sadaka anlayışını, yaraları nasıl sardığını tüm topluma yaşatarak göstermiştir.
MERHAMET MEŞALESİNİ YAKTI
🔸 Abdülhamid Han, Osmanlı İmparatorluğu'nun gücünü ve imparatorluk yönetiminin halka yönelik sorumluluğunu da göstermek istiyordu. Darülaceze'nin inşa edilmesiyle imparatorluğun sosyal yardım ve bakım alanındaki gücünü ortaya koymuş ve o güne kadar dünyada eşine rastlanmamış bir merhamet meşalesini yakmıştır.
🔸 Darülaceze, yaşlı bakımına, toplumsal dayanışmaya, sadakaya, sosyal yardımlara, gönüllülerin yaşlılar için zaman ve emek harcanmasına örnek teşkil etmiştir. Sosyal güvencesiz ve kimsesiz yaşlılarımıza olan duyarlılığın artmasına vesile olmuştur.
🔸 Ulu Hakan Darülaceze'yi kurarak İslam'ın emri olan yardımseverlik mefhumuna dikkat çeker. Din, dil, ırk, mezhep, sınıf ve cinsiyet farkı gözetilmeksizin bakıma muhtaç, kimsesiz, yaşlı, sakat insanların her türlü ihtiy6acı karşılanmıştır.
