İkinci Dünya Savaşı'nın seyrini değiştiren deney: Pavlov'un Köpeği
Ivan Petroviç Pavlov'un, köpek salgıları üzerine yaptığı bir araştırma sonrasında elde ettiği sonuçları, döneminin yenilmez denilen Alman tanklarını yok etmek için kullandığını ve bir savaşın seyrini değiştirdiğini biliyor muydunuz? Sizler için tarihin akışını değiştirmiş olan Pavlov'un 'köpek deneyi' hakkında bilinmeyenleri derledik.
Önceki Resimler için Tıklayınız
Pavlov, yaptığı bu çalışmalarından sonra, aç bir köpeği ses geçirmeyen bir odaya yerleştirdi. Deneye başlamadan önce köpeğin salyasının ağzından dışarı çıkmasını sağladı ve daha sonra çıkan salya miktarını da kayıt altına aldı. Deneye geçildiğinde ise koşulsuz şartlanmanın oluşabilmesi için köpeğe yiyecek vermeden sadece zili çalmaya başladı. Başlangıçta, normal olarak köpek herhangi bir salya tepkisi göstermedi. Pavlov daha sonra zil sesinin hemen arkasından köpeğe yemek verdi ve doğal olarak köpek salya akıtmaya başladı.
Deneyin bir sonraki adımı ise et parçaları ile zil sesini eşleştirmekti. Pavlov, et parçalarını köpeğe atmaya başladığı anda asistanları da aynı anda zili çalıyorlar, böylece köpeğin algı olarak et ile zil çalmasını eşleştirmesini istiyordu.
Bu işlem tekrar tekrar yapıldıktan sonra, zilin çalındığı fakat arkasından et verilmediği zaman da köpeğin salya salgıladığı gözledi. Fakat normalde, köpeğin eti ağzına alınca salya akıtması lazımdı.
Klasik koşullanma, organizmaların doğal uyarıcılara verdiği doğal tepkileri, yapay uyarıcılara da verip vermediğini denemek için yapılmış deneyler bütünüdür. Klasik koşullanma yoluyla öğrenme kuramı Ivan Pavlov'un yaptığı araştırmalara dayanır. Onun ortaya attığı "bağ kurma" yöntemiyle olaylar ve nesneler arasında bağlar kurulur.
Deney sonunda çıkan sonuca göre köpek, sadece kulak kabartması beklenen zil sesine karşı salgı akıtmayı öğrenmiş oldu. Böylece köpek, hiç ilgisi olmayan bir uyarıcı karşısında salya akıttı. Bu olayda et, koşulsuz yani doğal uyarıcıdır.
Şartlı ya da şartlandırılmış refleks denen olay da budur. Pavlov, bu davranışın, psikolojik etkinlikle özdeş olan yüksek düzeyde sinir etkinliğinin belirtilerinden biri olduğunu öne sürdü ve psikoloji alanında geçerli tek yaklaşımın deneysel yöntem olduğunu vurguladı.
İvan Pavlov'un yaptığı deneyler, dönemin Sovyet Hükümetinin de ilgisini çekti. II. Dünya Savaşı sırasında Almanlar ile girilen mücadelede oldukça zor durumda kalan Sovyetler, Alman savaş tanklarına karşı önlem alamıyordu. Bu tanklarının ilerleyişini durdurmak zorunda olan Sovyetler, İvan Pavlov'dan yardım istedi ve Pavlov da kendisine gelen bu teklifi reddetmedi ve bir plan yaptı. Köpek ordusunu oluşturdu.
