İstanbul’un fethinin üç manevi kahramanı: Akşemseddin, Molla Hüsrev ve Molla Gürani

Tarihte büyük olayların kahramanları bilinmesine karşın bir de gizli kahramanlar vardır ki bu tür kahramanların en başında hocalar gelir. Akşemseddin bu kahramanların başında gelir ve İstanbul'un manevi fatihi olarak bilinir.

Baba tarafından Hz. Ebubekir'e akraba, asıl adı Muhammed bin Hamza olan bu büyük zât 1390'da Şam'da doğmuş, 7 yaşında babasıyla birlikte Anadolu'ya gelerek Amasya yakınlarında ikamet etmiştir.

Çocukluğunda İslam'ın klasik medrese eğitimini sıkı bir şekilde almış ve hıfzını tamamlamıştır. Tıp tahsiliyle zamanın en meşhurlarından olmuş, şöhreti çağları aşan buluşlar yapmıştır.

Erken yaşta batınî ilimlere merak salmış ve kendine mürşit aramaya başlamıştır. Bu istekle İran ve Maveraünnehir dolaylarına seyahatlere çıkmış, daha sonra da Şam'a gitmiştir.

Hakkında yazılan menakıbnâmede anlatılanlara göre bir gün rüyasında Ankara'da ikamet eden Hacı Bayram Velî'yi görmüş ve ona intisab için yanına gelmiş, müridi olmuş, üstadının yanında hücreye girmiştir. Daha sonra hacca gitmiş ve Hacı Bayram Velî'nin vefatıyla onun yerine mürşit olmuştur.

Akşemseddin bu süreçte II. Murad ile görüşme imkânı bularak oğlu II. Mehmed'le tanışmış ve onun üzerinde etkili olmuştur. Fetihten önce iki defa Edirne'ye giderek padişahla görüştüğü bilinir.

1453'ün başlarında II. Mehmed'in fetih planlarını iyice belirginleşip ordunun İstanbul'a yol almasıyla kervana diğer birçok maneviyat ehliyle birlikte o da müritleriyle katılmış, hatta diğer bütün hocalardan öne geçmiştir.

Fethin en zor zamanlarında sözleri, teşvikleri, duaları ve mektuplarıyla padişahın maneviyatını yüksek seviyede tutmaya büyük gayret göstermiş, cephedeki askerin şecaat ve cesaretini arttırıcı girişimlerde bulunmuştur.

Bu gayretleriyle fethin manevi mimarı olduğu hakkında birçok tarihçi hemfikirdir.