Mağrib mimarisine özgü İslami eserler

Mağrib sanatının en önemli faaliyet sahası mimaridir. İspanya'daki büyük Kurtuba Cami'nin İslami mimari özellikleri, Avrupa mimarisine ilham kaynağı olmuştur. Mağrib mimarisinin en erken örnekleri ribâtlar (sınır boylarında ve stratejik mevkilerde askerî amaçlı müstahkem yapılara verilen ad) olmasına rağmen dini mimarinin temelini oluşturan ulu camiler gözde eserlerdir. Kayrevan Ulu Camii (Sidi Ukba Ulu Camisi) ile Kurtuba Ulu Camii plan şeması ve mimarisiyle Mağrib'de inşa edilen bütün camiler üzerinde etkili olmuştur.

İşte Mağrib mimarisine özgü eserler...

Sidi Ukba Camisi, büyük kale duvarları, kare minare ve süslü mimari ayrıntılara sahip, 600'lerden kalma ikonik camidir. Yapımını Mağrib'in ilk valisi Ukba bin Nafi'nin başlattığı (670), Hişam bin Abdülmelik'in desteğiyle tamamlanan (726) ve 800-900 arasındaki kimi eklemelerle son biçimini alan camidir. Kuzeybatı revakının ortasında, Batı İslam üslubunu en iyi yansıtan örneklerden olan üç katlı, görkemli minare yükselir. Minare, Kuzey Afrika'ya özgü kare planlı minarelerin tipik bir örneğidir.

Afrika kıtasında ezan sesinin ilk yükseldiği yer ve en büyük ibadet merkezlerinden biri olan "Kayravan Sidi Ukba Ulu Camii", İslam âleminin ilim merkezlerinden biri olan ve tarihi mirasıyla Tunus'un kültür başkenti kabul edilen Kayravan'da 7'nci yüzyılın ikinci yarısında inşa edilmiştir.

Tunus'un Sefâkus şehrinde inşa edilen camidir. Kadı Ali b. Sâlim el-Cibinyânî tarafından 235 (849) yılında yaptırılmıştır. Tunus'taki Osmanlı idaresi zamanında önemli ölçüde tamir ve tadilat geçirmiştir. Örtü sistemi değiştirilmiş olmasına rağmen bu örtü sistemini taşıyan at nalı kemerleri ve özellikle mihrap ekseninde yer alan minaresi Kayrevan Ulucamii'ni hatırlatır.

Sûse Ulucamii de aynı özellikleri gösterir. Büyük ölçüde tamirat görmüş olmakla birlikte iki kubbesi, dikey nefleri ve diğer mimari hususiyetleri ilk yapı hakkında bilgi verir.