Nahçıvan tarihindeki kırılma noktaları
Nahçıvan, Ermenistan'ın gerçekleştirdiği roketli saldırı ile gündeme geldi. Azerbaycan'a bağlı özerk cumhuriyet olan Nahçıvan, aynı zamanda Türkiye'nin garantörlüğünde bulunuyor. 1820'lerde Rusya'nın hakimiyetine giren Nahçıvan, geçtiğimiz asırda önce İngilizlerin sonra ise ABD'nin müdahaleleriyle karşılaşmış ve bölgedeki siyasi istikrar Batı ülkelerinin Taşnakları kışkırtmalarıyla bozulmuştu. Peki, Nahçıvan'ın "özerk cumhuriyet" olma sürecinde neler yaşandı? İşte, Nahçıvan tarihindeki kırılma noktaları…
Askeri başarısızlıkları karşısında provokasyona başlayan Ermenistan, Türkiye'nin garantör olduğu Azerbaycan'ın Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ne dün roketle saldırdı.
Ordubad iline düzenlenen saldırıda sivil halk zarar görmedi; saldırı, Türkiye'yi gerilimin içine çekmeyi amaçlayan kışkırtıcı bir saldırı olarak yorumlandı.
Azerbaycan Savunma Bakanlığı'nın açıklamasında, Ermenistan'ın Karabağ'da işgal ettiği Gubadlı bölgesinden Azerbaycan'ın Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ndeki Ordubad iline roketli saldırı düzenlediği belirtildi.
İdari anlamda Azerbaycan himayesinde olan Nahçıvan'ın garantörlüğü ise Türkiye'de. Peki, yakın tarihte Nahçıvan'ın "özerk cumhuriyet" olmasına giden yolda neler yaşandı? İşte, Nahçıvan tarihindeki kırılma noktaları…
18. yüzyılda Rusya ve Osmanlı Devleti birbirlerinin burada yerleşmesine engel olmak amacıyla Safevîler'e karşı askerî harekete girişti. 1723-1724 yıllarında Kafkasya bölgesi, Rusya ve Osmanlı Devleti tarafından zapt edildi.
Temmuz 1724'te İstanbul'da imzalanan antlaşmaya göre Safevîlerin Hazar denizi bölgesi Rusya'ya, Tiflis, Revan, Gence-Karabağ, Tebriz, Erdebil eyaletleri Osmanlı Devleti'ne verildi. Safevî Şahı bu antlaşmayı reddedince Osmanlılar adı geçen eyaletleri ele geçirdi.
Gence kenti sakinleri: Ermenistan sivillerden intikam alıyor
1736'da Nâdir Şah, Nahçıvan'ı Kuzey ve Güney Azerbaycan topraklarını içine alan Azerbaycan eyaletinin şehri olarak Kengerli ulusunun ileri gelenlerinin idaresine verdi.
Nâdir Şah'ın ölümünden sonra Nahçıvan şehri bu dönemde ortaya çıkan Nahçıvan Hanlığı'nın Rusya'ya ilhakına kadar (1828) bu hanlığın merkezi oldu.
1780'li yıllarda Nahçıvan Hanlığı Hoy, Karabağ, Revan ve Kartli-Kahet hanlıklarının saldırılarına uğradı.
1787-1820 arasında Nahçıvan Hanlığı ve onun merkezindeki siyasî durum, 1795-1797 yıllarında Kaçar Devleti'nin kurucusu Ağa Muhammed Şah'ın saldırıları sonucu bozuldu ve Nahçıvan şehri ciddi şekilde tahribata uğradı.
