Arama
Nizamülmülk ve "Siyasetname"
İslam tarihinde vezir denilince akla gelen ilk isimlerden olan Nizamülmülk, iyi bir eğitim almış akıllı bir idareciydi. Sultan Alparslan'ın isteği doğrultusunda İslam dünyasındaki tehlikeli fikir akımlarının önünü kesen bilge vezir, Nizamiye medreselerinin kurulmasına ön ayak olarak "ehl-i sünnet" akidesinin devamı için çabaladı. Sultan Melikşah için kaleme aldığı "siyasetname" isimli eseriyle arkasında yöneticiler için altın öğütler bırakan Nizamülmülk'e yakından bakalım.
⚫ 1018 - 1092 yılları arasında yaşayan ve Nizamülmülk olarak şöhret bulan meşhur vezirin tam adı Ebû Alî Kıvâmüddîn (Gıyâsüddevle, Şemsülmille) Hasen b. Alî b. İshâk et-Tusi idi.
Tus neresi?
Pek çok ünlü ismin doğduğu şehir olan Tus, İran'ın Razavi Horasan eyaletinde yer alır.
⚫ Küçük yaşlarda hıfzını tamamlayan Nizamülmülk uzun yıllar boyunca farklı ilim meclislerinde bulunarak medrese eğitimini sürdürdü.
⚫ Eğitiminin ardından uzun yıllar boyunca Çağrı Bey'in yanında hizmet veren ve ciddi şekilde sevilen Nizamülmülk, Çağrı Bey tarafından Sultan Alparslan'a tavsiye edildi.
⚫ Çağrı Bey'in ardından Horasan'ı yöneten Nizamülmülk, iktidar savaşı döneminde Sultan Alparslan'ı destekledi ve vezirliğe getirildi. Bundan itibaren vefatına dek Selçuklu'nun vezirlik vazifesini yürüttü.
⚫ Bilge vezir yönetimi süresince aldığı soğukkanlı kararlar, gerçekleştirdiği akıllıca hamleler ile Selçuklu Devleti'nin bölgedeki en önemli devlet olmasına katkıda bulundu.
⚫ Nizamülmülk'ün ön ayak olduğu eğitim hamlelerinin değeri ve önemi meseleye günümüzden bakıldığında çok çok daha iyi anlaşılıyor.
TEMİZ AKİDE
⚫ Sultan Alparslan'ın isteği doğrultusunda Nizamülmülk "ehl-i sünnet ve'l cemaat" dışındaki akımları İslam akidesine zarar vermemeleri için temizledi.
⚫ Bu minvalde Bağdat, Nişabur, Belh, Herat, İsfahan, Musul ve Basra gibi büyük şehirlerde ehl-i sünnet akidesine uygun bilginler yetiştirecek olan "Nizamiye" medreseleri açıldı.
NİZAMÜLMÜLK VE ALİMLER
⚫ Alimlerle daima birlikte bulunan Nizamülmülk'ün yetişmesinde Ebu Ali ed-Dakkak ve Ebu Abdurrahman es-Sülemi'nin ciddi katkıları olmuştu.
⚫ Ayrıca İmam Kuşeyri ve İmam Cüveyni gibi devrin önde gelen alimleri belli aralıklara Nizamülmülk'ü ziyaret ederek ona tavsiyelerde bulunurlardı.