Arama
Osmanlı havacılık tarihinin ilk şehitleri
Osmanlı'nın gökyüzünde de var olduğunu dünyaya göstermek için çıktıkları yolda şehit olan havacılarımızın isimlerini unutmamak, bir vefa örneği olarak boynumuzun borcu olmalıdır. Nitekim şehit havacılar göreve çıkarken, şan ve şöhrete değil; üstlendikleri görevin devletin bekası için taşıdığı önemine hizmet ettiler. İşte Türk milletinin gönlüne isimlerini altın harflerle yazdıran ilk hava şehitlerimiz…
◻ Osmanlı'da havacılık alanında atılan ilk adım askeri amaçlı oldu. 1909 yılı sonlarında Mahmud Şevket Paşa, iki subayı Almanya ve Fransa'ya ataşemiliter olarak gönderip bu ülkelerin askerî yapılarını inceletti. İlk balon Balkan Savaşı esnasında Edirne'nin müdafaasında gözlem aracı olarak kullanıldı. 1911'de Erkân-ı Harbiyye bünyesinde bir havacılık şubesi açıldı, ertesi yıl Harbiye Nâzırı Mahmud Şevket Paşa zamanında Yeşilköy'de Tayyarecilik Mektebi ve bir uçuş karargâhı kurulması kararlaştırıldı.
◻ Mekteb-i Erkân-ı Harbiye veya Erkân-ı Harbiye Mektebi, Osmanlı ordusuna kurmay subay yetiştiren askeri okuldu. Osmanlı padişahı I. Abdülmecid'in fermanı ile Emin Paşa, Fuad Paşa ve Şeyhülislam Arif Hikmet Bey'den oluşan askerî öğretim kurulu tarafından, kurmay subay yetiştirmek amacıyla, 1848 yılında eğitim ve öğretime başlandı. 1921 yılının başlarında idarî personel ve öğrenciler, İstiklâl Savaşı'na katılmak üzere Anadolu'ya geçtikleri için muvakkaten öğretime son verildi.
◻ İlk tayyare uçuşu 27 Nisan 1912'de Sultan Reşad'ın (V. Mehmed) cülûs yıl dönümünde gerçekleştirildi ve havacılıkta ilerlemeler kaydedildi. Havacılık eğitimi için Avrupa'ya bir heyet, pilot yetiştirmek için de Fransa'ya iki kişi gönderildi. Daha sonra İngiltere, Fransa ve Almanya'dan uçak, malzeme ve havacı personel getirtildi.
◻ Balkan Savaşı çıkınca bu faaliyetler bir süre durdu. 1914-1918 yıllarında askerî havacılığı geliştirme çalışmalarına hız verildi. Almanya'dan alınan uçakların I. Dünya Savaşı'nda bazı yararlıkları görüldü. Savaş sonunda hava kuvvetleri ve teşkilâtı dağıldı, uçak ve malzemelere İtilâf devletlerince el konuldu. Millî Mücadele sırasında eski uçaklarla keşif ve bombardıman uçuşları yapılmışsa da asıl gelişmeler 1922'den sonra olmuştur.
İşte Türk milletinin gönlüne isimlerini altın harflerle yazdıran ilk hava şehitlerimiz…
Yüzbaşı Mehmet Fethi
◻ İlk pilot hava şehidi Yüzbaşı Mehmet Fethi, 1887 yılında İstanbul Ayazpaşa'da doğdu. 1907 yılında Bahriye Mektebi'ni bitirdi. Bir süre İstanbul'da çeşitli gösteri uçuşları gerçekleştirdi.
◻ Balkan savaşlarında pilot olarak büyük başarılar göstermiş, Ocak 1914'te Gümüş Liyakat Madalyası almış, aynı zamanda Türk Havacılık tarihinde savaş görevi alan ilk sekiz Türk pilotundan biri olmuştur. Türk havacılık tarihindeki ilk VIP uçuşu gerçekleştirmiş; ilk kez bir sivil ile basın mensubunun bir arada olduğu uçuşu tamamlamıştır. Birçok ilke imza atan Mehmet Fethi Bey 27 Şubat 1914'te "İstanbul-İskenderiye Hava Seyahati" uçuş görevinde iken Şam yakınlarında uçağı düşmek suretiyle şehit olmuştur.
◻ Muavenet-i Milliye isimli *Bleriot uçağında 27 yaşındaki Yüzbaşı Mehmet Fethi Bey ile Rasıt (gözlemci) Üsteğmen Sadık Bey; Prens Celalettin isimli Deperdussin uçağında Pilot Teğmen Nuri Bey ile Rasıt Yüzbaşı İsmail Hakkı Bey yer aldığı, Osmanlı için çok önemli olan bu sefer, basın ve halkta da merak uyandırmıştı.
◻ *Bleriot, Fransız Louis Bleriot tarafından yapılan ve 25 Temmuz 1909 yılında havalanan uçak. Osmanlı Hava Kuvvetleri tarafından Çanakkale savaşında keşif uçağı olarak kullanılmıştır.