Osmanlı modasının tarihi geçmişi

Türklerin Anadolu'ya girişi tarihçilere göre her ne kadar 1071 Malazgirt Savaşı ile olsa da, Oğuz boylarının Anadolu kültürü ile temasları daha önceden başlamıştı. Mezopotamya ve bugünkü İran- Azerbaycan üzerinden tüm Karadeniz Havzası ve Kuzeydoğu Anadolu'da giyim kültürü açısından karşılıklı etkileşim, İskit ve Hun dönemlerinden beri vardı. Bir yandan Bizans ordusunda paralı askerlik yapan, diğer yandan Müslüman Arap halifelerin özel muhafız birliklerinde görev alan Türkler, çok geniş bir giyim kültürü yelpazesine sahipti.

Türkler, Orta Asya'nın göçebe kavimi olma özellikleriyle Çin etkisini doğudan alırken, 10 ve 11'inci yüzyıllarda İslam'dan etkilendiler. Ayrıca Mezopotamya ve Güney Anadolu'nun sıcak iklimi, Orta Asya'nın steplerinden gelen göçebe Türk/Oğuz kavmi, devrim denilebilecek etkiler yaptı.

Türklerin İslamiyet'i kabullenmeleri kolay olmadı. Öz Türkçe 'ye bol miktarda Arapça ve Farsça karıştı. Ama bu lisanlar Anadolu halkına hiçbir zaman yüzde yüz ulaşmadı. Bütün bunlar, giyim kültüründe eklektik ve karmaşık bir görüntünün doğmasına yol açtı. Bu etkileşim sadece Türklerin Arap-Bizans giyişlerine adapte olması şeklinde olmadı. Bizanslılar da başta askeri giysiler olmak üzere Türk giysilerinden oldukça fazla etkilendi. Eski Bizans kilise tasvirlerinde bir çeşit Türk başlığı olan börk ve tunik taşıyan birçok görüntüye rastlanır.

Oğuz boylarının her birinin de kendine göre farklı giysileri vardı. Kimi boy Çin hatta Tibet'ten etkilenirken, kimi daha çok Arap-İran'ın etkisinde kaldı. Osmanlı Kayı Aşireti'nin yer aldığı Oğuz, Karluk, Kıpçak, Çiğil, Yağma, Kençek, Peçenek, Uz bu boylardan bazılarıydı. Boyların giysilerinde büyük farklılıklar olsa da, kadın ve erkek giysileri birbirine çok benziyordu. Selçuklu Devleti'nde hükümdarlar işbaşına geldiğinde, mutlaka en büyük İslam Halifesi için hutbe okutur ve Bağdat'tan gönderilen özel giysisini giymek için halifeden izin alırdı. Hil'at denilen bu özel giysi, o günkü koşullarda elde edilmesi çok güç olan kaliteli bir dokumadan yapılırdı.

Özellikle yün ve yün keçe kullanıyordu

Türkler kumaş olarak deve yünü, pamuk ama özellikle yün ve yün keçe kullanıyordu. Özellikle keçe, şapkadan pardösüye kadar pek çok giyside tercih ediliyordu. Türkler 'in 10-12'nci yüzyıllardaki giysilerine ait bazı özellikler, Bağdat yakınlarındaki Samarra'da görülmekte. Burada genel olarak Abbasi halifelerinin saraylarında askerlik yapan Türk boylarına ait çok çeşitli duvar tasvirlerine de rastlanır. Bu tasvirlerden, o dönemde ayak bileklerinden bağlı şalvarlar, bele sıkıca bağlanan ve ucu sarkık duran kemerler, canlı desenlerin yaygın olduğu anlaşılıyor. Ayrıca giysilerde ipek kumaş ve sırmalı işlemelerin ön plana çıktığı görülüyor. Bugüne kadar gelen bazı giysi türleri de Selçuklulardan kalma.