Arama
Osmanlı sarayında hicri yılbaşı nasıl karşılanırdı?
İslamiyet tarihi için milat kabul edilen Hicret, Müslümanlar için yepyeni bir sayfa açtı. Peygamber Efendimiz 1442 yıl önce bugün, Mekke'den Medine'ye hicret etmiş; 16 yıl sonra dönemin halifesi Hz. Ömer tarafından Hicret, takvimin başlangıcı olarak kabul edilmişti. Muharrem ayının birinci günü olan hicri yılbaşı, Osmanlı saraylarında özel bir ihtimamla kutlanır; devlet adamları, ulema ve gayrimüslim cemaatlerin liderleri saraya gelerek tebrikte bulunurlardı.
İslam âlemi olarak heyecanla beklediğimiz Hicri yılbaşının başlangıcı olan Muharrem ayına kavuştuk. Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav), Muharrem ayını "Allah'ın ayı" diye nitelendirmişti. Peki, Hicri takvim ihtiyacı hangi sebepten doğdu?
İslam coğrafyasının genişlemesi, haberleşmelerde sıkıntılar doğurmuş; mektuplaşmalarda hangi mektubun öncelikli gönderildiği anlaşılamamaya başlanmıştı.
Bu sorunlar ışığında, İslam dünyasının ortak bir takvime ihtiyaç duymasından hareketle Hz. Ömer, halife iken bir meclis topladı. İslam devleti, Hicret ile kurulduğu için; Hicret yeni takvimin başlangıcı sayıldı. Böylece Muharrem ayının ilk günü, hicrî yılbaşı olarak kabul edildi.
Yılın ilk ayı sayılan Muharrem ayı, haram aylardan sayılırdı ve Araplar Muharrem ile birlikte Receb, Zilkade ve Zilhicce aylarına "eşhur-i hurum" adını verir; bu aylarda savaştan ve her türlü şiddetten uzak dururlardı.
İslam dünyasına yüzyıllarca halifelik yapmış Osmanlı Devleti için de, hicrî yılbaşı oldukça önemliydi.
Muharrem ayının birinci günü olan hicrî yılbaşı, Osmanlı saraylarında kutlanır; yeni yılın padişaha ve ümmete hayırlar getirmesi için dualar edilirdi.
Sultan Abdülhamid'in kızı Ayşe Osmanoğlu anılarını anlattığı Babam Sultan Abdülhamid adlı kitabında, Osmanlı'da hicrî yılbaşı ile ilgili şu hatıralara yer verir:
"Muharremin birinci günü yılbaşı sayılırdı. Saraya her taraftan birçok kimse geldiği gibi, vükelâ dahi gelir, tebrik ederlerdi.
Başmabeyincinin dairesinde bir masa üzerine tabaklar içinde lira çeyreği yirmi yedilikler ve gümüş çeyrekler, kuruşlar konulur; her gelen rütbe, mevki ve değerlerine göre, bendegân da "Muharremiyelik" ve "Yıl bereketi" diye bunlardan alırdı.
Haremde dahi lira çeyreği yirmi yedilikler ve gümüş kuruşlar dağıtılırdı.