Osmanlı Tarihinde Efsaneler ve Gerçekler'den alıntılar
Halil İnalcık'ın çeşitli araştırmalarının yer aldığı bu kitapta, Ertuğrul Gazi'den başlayarak 17'nci yüzyılın ortalarına kadar Osmanlı tarihinin başlıca kaynaklarındaki yanlışlar, efsanevi şekilde kayıtlı olaylar ve kişiler yer alıyor. Toponomi ve topoğrafi metotlarına uyularak yapılan bu incelemeler, 'tarihi gerçek' olarak eserlerde yer almış birçok hususun, hurafelerden ibaret olduğunu ortaya koyuyor. Osmanlı araştırmalarının duayeni Halil İnalcık'ın başlığını bizzat kendisinin belirlediği "Osmanlı Tarihinde Efsaneler ve Gerçekler" kitabından alıntılar derledik.
"Benim maksadım, İslâm geleneğini (gazâyı) yerine getirmektir. Eğer fetih mukadder ise surlar demirden olsa bile bizi alıkoyamaz. Bir kul içten bir niyyet ile sevap kazanmak için hareket ediyorsa, Allah onu mahrûm etmez."
"Tarihte büyük Haçlı Seferleri'nin başlaması Süleyman Şah, Çaka gibi önderler kumandasında Türkmenlerin genel saldırısıyla doğrudan ilişkilidir. Haçlılar Selçukluları İznik'ten çıkarıp İmparator Alexios'a teslim ettiler. Çaka'nın Batı Anadolu'yu alarak Bizans'ın geçim ambarını ele geçirmesini ve Konstantinopolis tehdidini tarihçiler Bizans için ciddi bir tehlike sayar. Tanınmış bizanstinist F.İ Uspenski, şu satırlarla bunu belirtir: "İmparator Alexios Komnenos'un durumu Bizans İmparatorluğu'nun son yıllarındaki durumu ile şehrin Osmanlı Türkleri tarafından kuşatılması durumu ile kıyaslanabilir."
"Fatih, Venedik'le savaş başlayınca İstanbul'u güvence altına almak için 1463'te Ege'den gelecek donanmalara karşı Çanakkale Boğazı'nda karşılıklı iki kale yaptı: Birisi bugün Çanakkale dediğimiz kale, o zaman Fatih'in verdiği adla Kale-i Sultaniyye ( kale, çanağa benzediği için zamanla halk arasında Çanakkale adı yerleşti); karşı taraftaki ise Kilid'ül Bahr adıyla bir başka yapıydı. Fatih'in verdiği isimle 'deniz kilidi', bugün Eceabat ilçesinin 2 km güneyinde, aynı adla anılan Kilitbahir köyündedir."
Osmanlı tarihinin kaynaklarında birçok abartılmış olay ve efsanevi şahsiyet olması nedeniyle, okurların aklında, "Kaynakları bile böyleyse, biz kendi tarihimizi nasıl öğreneceğiz?" sorusu muhtemel olarak yer alacaktır. İşte bu soruya cevap verebilmek adına Halil İnalcık, özel bir dosya hazırladı. "Osmanlı Tarihinde Efsaneler ve Gerçekler" Osmanlı tarihçiliği konusunda tüm dünyada tanınan Halil İnalcık'ın, özel olarak araştırdığı 18 konudan oluşuyor. İnalcık, Ertuğrul Gazi'den başlayarak 17'nci yüzyılın ortalarına kadar Osmanlı tarihinde yer edinmiş yanlışları ve efsanevi olayları konu alıyor. Araştırmalar, toponimi ve topoğrafi metotlarına uyarak yapılmış incelemeler…
"Osmanlı İmparatorluğu'nun her bakımdan gerçek kurucusu İstanbul Fâtihi Sultan Mehmed'dir."
