Arama
Osmanlı’da ilk bilimsel araştırma kurumu
1893'te meydana gelen büyük kolera salgını, Osmanlı'da bilimsel bir ilki ortaya çıkardı. Salgından sonra Paris'teki Pasteur Enstitüsü'nden yardım isteyen Osmanlı Hükümeti, gönderilen bakteriyologla birlikte ülkemizde bakteriyoloji laboratuvarı kurmaya karar verdi. Bakteriyolojihane-i Osmani'de kolerayla ilgili laboratuvar çalışmaları 1911'den 1913'e kadar üç yıl boyunca aralıksız sürdürüldü. Bu laboratuvar çalışmaları adına kurulan kurum, Osmanlı'nın ilk bilimsel araştırma kurumu olarak tarihe geçti.
Bakteriyolojihane, bir süre Pasteur Enstitüsü'nün İstanbul şubesi olarak algılanmıştı. Bakteriyolojihane başarılarıyla adından söz ettirmiş, Birinci Dünya Savaşına kadar bir bakıma mikrobiyolojik incelemelerin referans laboratuvarı olmuş, dünya üzerinde toplanan materyaller ileri incelemeler için buraya gönderilmişti.
Türkiye'de mikrobiyoloji alanındaki çalışmalar Dr. Aleksandr Zoiros (Çalikis) Paşa'nın 1886 yılında Louis Pasteur'ün laboratuvarını ziyareti ile yeni ve çağdaş bir aşamaya girmişti. Paris ile kurulan bilimsel ilişkinin hemen ardından bir kuduz laboratuvarı "Darül-kelp ve Bakteriyoloji Ameliyathanesi‟ açılacaktı. Daha ileri bir araştırma ve üretim kurumu olan "Bakteriyolojihane-i şahane" 1893'ün Kasım ayında yine Pasteur Enstitüsü'nün uzmanlarından Dr. Maurice Nicolle'ün yönetiminde açılmış ve önce Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'nin kimya laboratuvarında su analizleri yapılmaya başlanmıştı.
Bakteriyolojihane için Demirkapı'daki Askeri Tıbbiye'nin bitişiğinde yapılan, laboratuvar ve dersliklerden oluşan ahşap bina 1894 Nisanında tamamlandığında Fransa'dan ısmarlanan donanım henüz gelmemişti. Bakteriyolojihane, bir yıl sonra Dr. M. Nicolle'ün isteğiyle Nişantaşı'na taşındı. Serum ve aşı üretiminin ön plana alındığı konağın yerleşim düzeni ayrıntılarıyla bilinmekte.
Bakteriyolojihane-i şahane, 1901 yılına kadar, karmaşık bir yapılanmayı yansıtıyor. Veteriner mikrobiyoloji, aşı üretimi, kuduz sağaltımı ile değişik sivil ve askeri sağlık hizmetleri iç içe geçmiş durumdaydı. Dr. Nicolle, gelişmiş bir mikrobiyoloji merkezinin projelerini hazırlamış, fakat tasarısını gerçekleştiremeden Türkiye'den ayrıldı.
Fransa, M. Nicolle'ün yerine bir askeri hekimi, Binbaşı Paul Remlinger'i İstanbul'a gönderdiler. Dr. P. Remlinger göreve başlarken 'Bakteriyolojihane-i Baytari', ayrı bir kuruma dönüştürülmüştü.
Dr. Paul-Louis Simond (1858-1947) tanınmış bir mikrobiyologdur. Ününü, veba hastalığının insana geçiş biçimlerini göstererek kazandı. Dr. Simond, İstanbul‟daki Fransız Elçiliğinin aracılığıyla 1911‟in ilk aylarında başlayan yazışmaların sonucunda, üç yıl süreli bir sözleşmeyle Bakteriyolojihane-i Osmani müdürlüğüne getirilmişti. Simond'un İstanbul'a gelişinden kısa bir süre önce, Bakteriyolojihane-i Osmani Çemberlitaş'taki binasına taşınmış ve açılışı 21 Eylül 1911 günü yapılmıştı.