Osmanlı’da telgraf eğitimi veren kurumlar

Telgraf, Osmanlı topraklarına 1847 yılında girdi. İmparatorluk telgrafın kendi topraklarına transfer edilmesi için yüklü miktarda para harcadı.

Telgraf Müdürlüğü, Osmanlı döneminde 1855'te Kırım Harbi esnasında kuruldu.

Telgraflar başlangıçta Fransız ve İtalyan memurlar tarafından Fransızca olarak gönderiliyordu. Yani telgraf işi tamamen yabancıların tekelindeydi. Fakat daha sonra yabancı görevlilerin yanına Osmanlı yardımcı memurlar atandı. Bu memurlar Tercüme Odası katipleri arasından seçildi.

Türkçe haberleşme ilk kez Mustafa Efendi ile gerçekleştirilmişti. Türkçe, haberleşme gerçekleştikten sonra telgraf memurlarına duyulan ihtiyaç da arttı. 1856'ya kadar İstanbul Telgrafhanesi'nde stajyer yetiştirilerek çözümlenen memur ihtiyacı, daha sonrasında bu kurumun tek başına yeterli olmadığı ve daha geniş istihdam alanlarının açılmasına dair bir fikri de beraberinde getirdi.

Stajyerlik usulüne göre, telgraf stajyerlerinin yaşı 18 ila 30 arasında olacaktı. Okuyup yazma, hesap ilmine yatkınlık gibi şartlarla stajyerliğe kabul edilen kişilerin, ayrıca dürüstlüklerine dair iki saygın kişinin referanslığını da ihtiyacı vardı. İstanbul Telgrafhanesi'ne alınan stajyerlerin sayısı ise 12 ile sınırlıydı.

Stajyerler şayet eğitim sonunda başarılı olurlarsa, telgraf müdürlüğünün şahitliğinde istihdam hakkı kazanarak maaş alıyorlardı.

Yalnızca Müslüman halk tebaası değil, gayrimüslim Osmanlı vatandaşları da telgrafhanelerde stajyerlik yapma hakkına sahipti. İstanbul Telgrafhanesi'ndeki bu stajyerlik süreci İkinci Meşrutiyet dönemine kadar sürdü.