Osmanlı'nın şehzade okulu: Şehzadegan Mektebi
Doğumlarından itibaren Osmanlı tahtına aday olan şehzadelerin eğitimleri Devlet-i Aliyye'nin istikbali için çok önemliydi. Bu gereklilik sebebiyle Topkapı Sarayı'nda ihdas edilen Şehzadegan Mektebi, şehzadelerin ilk eğitimlerini aldıkları, basit işlemleri, Kur'an-ı Kerim'i ve okuma yazmayı öğrendikleri ilk mektepleriydi. Burada şehzadelere çok yönlü alimler eğitim verirdi. İşte, Şehzadegan Mektebi'nin bilinmeyenleri...
Giriş Tarihi: 01.06.2024
09:04
Güncelleme Tarihi: 01.06.2024
09:39
◼ Mimari olarak estetik bir yapıya sahip olan mektebin içinde çini panolar, pencereler, işlemeler ve hat tablo ları bulunurdu. Bu eserler şehzadelerin İslami sanatlar ile ilk tanışmasıydı.
◼ Osmanlı'da var olan bir geçenek olan "amin alayı" şehzadeler için de yapılırdı. Öyle ki padişah, şehzadesini büyük bir nümayişle Şehzadegan'a götürürdü. İlk eğitimini evladına bizzat verirdi.
Osmanlı'da eğitim terimleri
◼ Osmanlı'nın mahalle okulları olan sıbyan mekteblerinin müfredatına benzer bir müfredata sahip olan Şehzadegan'da Kur'an-ı Kerim, okuma yazma ve basit işlemler öğretilirdi.
◼ Şehzadenin en temel meseleden eğitimine başlanarak hayatı bunca önüne çıkabilecek her türlü mesele ye karşı eğitim görmesi esas alınırdı.
◼ Bu kurumda eğitim esas alındığı için seviye ölçme anlamında testler, sınavlar yapılmazdı. Şehzadegan'ın bir diğer özelliği de sadece kitabi bilgi değil pratiğe dayalı eğitime de dayanmasıydı.
◼ Şehzadeler hocalarından kılıç, ok, gürz gibi savaş aletlerini kullanmayı, edebiyat, tezhip ve musiki gibi güzel sanatları da en ince detayına dek öğrenirdi.
Osmanlı sıbyan mekteplerinde eğitim sistemi
◼ Osmanlı sarayında en çok önemsenen konulardan birisi eğitimdi . Bunun için pek çok alim saraya davet edilir ve eğitimin kurumsallaşmasına önem verilirdi.
◼ Sultan II. Murad 'ın en çok değer verdiği alimlerden olan Molla Yegan bu anlayış çerçevesinde Hac dönüşü Kahire'den Molla Gürani'yi Edirne'ye getirmişti.
◼ Bu hamle Molla Gürani'nin şehzade Mehmed'e hocalık yapmasına yani dolaylı olarak İstanbul'un fethine etki edecekti. Bu, Osmanlı'nın ilme verdiği değeri gösteriyordu.
◼ Şehzadelere hocalık yapan kimseler devrin en önemli ve çok yönlü alimlerinden seçilirdi. II. Bayezid'e hocalık yapan Şeyh Hamdullah hem müstesna bir hattat hem de çok iyi bir okçu ydu.
Osmanlı arşivinden fotoğraflarla eğitim