Müziğin şifa olduğu hastane: Edirne Darüşşifası
Edirne Darüşşifası, II. Bayezid Külliyesi içerisinde yer alan Osmanlı'nın önemli sağlık merkezlerinden biriydi. Burası dünyada bir tıp merkezinin ihtiyaçları, ayrıntılı bir şekilde düşünülerek planlanmış ilk hastaneydi. Batı'da benzerleri ancak 200 yıl sonra yapılmaya başlandı. Edirne II. Bayezid Darüşşifası'nda akıl hastaları su ve musiki ile tedavi edilir, baharda açan çiçekler hastalara koklatılırdı. Peki, müzikle nasıl tedavi edilirdi?
📌 Edirne Darüşşifası, II. Bayezid Külliyesi içerisinde yer alan Osmanlı'nın şifa merkezlerinden biridir.
➡ Sultan II. Bayezid Külliyesi; döneminin en önemli, sağlık, sosyal, eğitim ve dini kurumlarından biriydi. Külliye; hastane, tıp medresesi, cami, misafirhane, imaret, hamam ve köprü gibi çok sayıda birimden oluşur. Çok amaçlı düşünülen bu kompleks aynı zamanda dönemin sosyal devlet anlayışını yansıtır.
📌Edirne'deki külliyenin temeli 1484 yılında bizzat Sultan II. Bayezid tarafından atıldı. Dönemine göre oldukça kısa sayılabilecek bir sürede inşası tamamlandı.
➡ Osmanlı döneminde tıbbiye, şifahane ve imarethane görevleri üstlenen külliyede, 1800'lü yıllardan sonra sadece akıl ve ruh sağlığına yönelik tedaviler gerçekleştirildi.
📌Edirne II. Bayezid Darüşşifası, az personeliyle çok hizmet veren merkezi hastaneydi. Dünyada bir tıp merkezinin ihtiyaçları, ayrıntılı bir şekilde düşünülerek planlanmış ilk hastanedir.
➡ Batı'da bu darüşşifanın benzerleri ancak 200 yıl sonra yapılmaya başlandı.
➡ Avrupa'da deliliğin bir hastalık olduğu bilinmiyordu. 1818'de Fransa'da akıl hastaları, hayvanlardan ve canilerden daha kötü muamele görüyordu.
📌 Darüşşifada tedaviler ücretsizdi, haftada 2 gün de şehirdeki hastalara parasız ilaç dağıtılırdı.
➡ Evliya Çelebi'nin macun adı verdiği ilaçların, Edirne Darüşşifası'nda yapımını şöyle anlatır:
"Haftada 2 gün macun işyeri (eczane) açılarak Edirne şehrinde ne kadar illetli hasta varsa şifa yurduna gelip nice bin türlü ilacı bol bol alırlar. Diğer ot makulesi (cinsi) devalar hisap dışıdır. Libase, kebabe, kaküle, zencefil, emleç, kebed, murabbanın ne kadar çok dağıtıldığının hesabını Allah bilir. Ama şifa yurdunun üst eşiği üzerinde vakıf tarafından sağlıklı bir adam bu ilaçlardan bir kırat alırsa hastalanıp Firavun ve Karun'un laneti üzerinde ola diye lanet yazısı yazılmıştır. Yapan ve vakfedene Allah rahmet eyleye vesselam."
İslam uygarlığında eczacılık ve ilaçlar hakkında 25 ilginç bilgi
📌 Darüşşifanın iki avlu ve bir şifahanesi vardı. İlk avlunun sağ tarafındaki odalar poliklinik hizmeti görür; hekimler, kehhaller (göz doktoru) ve cerrahlar hastaları burada tedavi ederdi. Burada ayrıca nöbetçi odaları, akıl hastası için tecrit odası, çamaşır odası, kiler, mutfak odaları yer alırdı.
➡ Sol tarafta yer alan mutfaktaki kazanlarda hasta ve çalışanlar için aşlar kaynatılırdı. Bunlar imarette halk için yapılan yemekler değildi. Dünyada bir ilk olarak her hasta için özel olarak pişirilirdi.
