Arama
Osmanlı’ya yeni bir direniş ruhu katan muharebe: Plevne Savaşları
Plevne Savaşları, Osmanlı-Rus Savaşı sırasında gerçekleşen ve Osmanlı'ya yeni bir direniş ruhu katan müdafaa savaşlarıdır. Gazi Osman Paşa, idaresindeki 25 bin kişilik kuvvet ile Ruslara karşı harekete geçmiş ve işgale karşı bir set çekebilmek amacıyla Plevne'de istihkâmlar inşa ettirerek siperler oluşturmuştu. Aldığı bu önlem sayesinde Rus askerlerinin yarısı ölmüş, diğer yarısı ise geri çekilmek zorunda kalmıştı. Peki, Rusların asker sayısının yarısı kadar kuvvetle Osman Paşa, neredeyse hiç kayıp vermeden bu müdafaayı nasıl gerçekleştirdi? Osman Paşa, savunma savaşı stratejisine hangi unsurları dahil etti?
Gazi Osman Paşa'nın bu galibiyetlerden sonra Rus ordusuna karşı en büyük zaferi 11 Eylül 1877'de kazanmış olduğu III. Plevne Muharebesi'dir. Yenilgi neticesinde Rus liderlerini karamsarlık ve kendilerine güvensizlik sarmış, hatta Grandük Nikola Tuna'nın gerisine çekilmeyi teklif etmiş, fakat imparator ve Rus savaş bakanı Milivtin tarafından bu fikrinden vazgeçirilmiştir.
Rumen ordusunun katılımı ve yeni Rus takviyelerinin gelmesiyle süvari ve piyade mevcudu 100.000'i aşan Ruslar'ın 432 topu bulunuyordu. 7 Eylül sabahından 11 Eylül sabahına kadar gece gündüz süren çok şiddetli bir topçu ateşinin ardından 11 Eylül günü Rus ordusunun sabahtan akşama kadar devam eden umumi hücumu da başarısızlıkla sonuçlandı.
Üç general, 350 subay ve 15 bin 200 askerin ölümüyle Rus zayiatı 15 bin 550 kişiyi bulmuştu. Osmanlı tarafında ise 3 bin veya 4 bin şehit ve yaralı vardı. Bu yenilgi karşısında çaresizliğe düşerek geri çekilen Ruslar, Niğbolu-Rusçuk-Şıpka üçgeni içerisinde âdeta mahsur kaldılar.
Bu muzafferiyet üzerine II. Abdülhamid bir telgraf ve beraberinde bazı hediyeler göndererek Osman Paşa'yı tebrik etti, kendisine gazilik unvanı verdi. Ruslar III. Plevne Muharebesi'nden sonra burasının savaş yolu ile zapt edilemeyeceğini anlamışlardı.
Eylül ortalarında Rusların yalnız Plevne önlerindeki zayiatları ölü ve yaralı olarak 50 bine yaklaşmıştı. Bu sebeple kuşatma faaliyetine geçilmesine karar verildi. Plevne önündeki kuşatma ordusu kumandanlığını General Totleben yapacaktı. General Gurko'nun Gurno-Dubnik ve Teliş mevkilerini geri almasıyla Plevne tamamen muhasara altına alındı.
Elindeki erzakın ancak kısa bir süre yeteceğini anlayan ve teslim olmakla huruç hareketinde bulunma şıklarıyla karşı karşıya kalan Osman Paşa yapılan müzakerelerden sonra huruç hareketine karar verdi.
Osman Paşa, 10 Aralık sabahı ordusunu ikiye ayırdı ve muhasara hattının yakınına kadar sokulup Ruslar'ın bulunduğu ilk istihkâmlara saldırdı.
Birinci fırka Rus hattını yarmaya başlayarak üç büyük istihkâm ve 11 kadar topu zapt ettiyse de huruç hareketini tamamlamak için ihtiyata bırakılmış olan 20 bin kişilik kuvvetin zamanında muharebeye katılamaması neticesinde zayıf düştü ve bir süre sonra başarısızlığa uğradı.
Bunu haber alan Osman Paşa, Vid suyundan ric'ata karar verdi. Fakat bu sırada Rus-Rumen topçularının ateşi sonucu atı bir şarapnel parçasıyla vuruldu, kendisi de sol bacağından yaralandı. Neticede huruç hareketi geri püskürtüldü.
Plevne ordusu önden ve arkadan kuşatıldı. Bu durum karşısında Osman Paşa mukavemetin imkânsızlığını gördü ve maiyetinde bulunan kumandanların ısrarı sonucu teslim olmaya karar verdi.