Arama
Posta güvercinleri yollarını nasıl buluyorlardı?
Bir haberin, hızlı ve güvenli bir şekilde hedefe aktarılması, geçmişten günümüze daima önemli bir konu oldu. Mesaj ve haberlerin rivayet yoluyla, dilden dile, posta güvercinleriyle, dumanla ya da taş tabletlere yazılarak iletilebildiği dönemlerde ne mesaj uygulamaları vardı, ne konumumuzu bildiren GPS, ne de görüntülü konuşabileceğimiz bir teknoloji… Güvercinlerden Peyklere, geçmişte kullanılan posta ve haberleşme yöntemlerini sizler için derledik.
Yüzyıllar önce, bazı güvercinlerin nerede olursa olsun doğrudan eve uçma eğiliminde olduğunun anlaşılmasıyla, Abbasi halifeleri posta güvercini kullanmaya başladılar.
Bunun üzerine Bağdat'ta iletişim alanında çok önemli bir gelişme yaşandı; daima merkeze dönen hızlı ve tek yönlü bir posta servisi mümkün hale geldi.
Her coğrafi bölgenin uçucu maddelerden oluşan kendine özgü bir kokusu vardır. Posta güvercinleri bu kokuları tanır, farklı yönlerden esen her rüzgârın, farklı kokular taşıdığını uçmayı öğrenmeden önce öğrenirler. Eve uçma eğiliminde oldukları için de kokuyu takip ederek gitmeleri gereken yere ulaşırlar.
Bu işe uygun kuşların özel olarak seçilip yetiştirilmesiyle giderek gelişen posta güvercini kullanımı, bundan beş yüz yıl sonra Memlûk halifesi Baybars tarafından son derece etkili bir mesaj iletme aracına dönüştürüldü.
Müslüman âlim İbn Abdülzahir posta güvercinleri hakkında bir kitap bile yazmıştı. Bu kitaba göre, 1900 civarında posta güvercininin bulunduğu Kahire Kalesi Güvercinliği, dönemin iletişim sisteminin merkezi konumundaydı.
Müslüman vakanüvis Nuveyrî, Aziz adlı 10'uncu yüzyıl Fatımi halifesinin hikâyesini anlatır.
Hikâyeye göre bir gün, Kahire'de bulunan Aziz'in canının, Baalbek'te yetişen taze kirazlardan çekmesi üzerine bugünkü Beyrut yakınlarındaki Baalbek'e güvercinle emir gönderilir.
Bunun üzerine 600 kadar güvercin, her bir ayağına içinde bir kiraz bulunan ipek kese bağlı olarak Antakya'dan salıverilir.
Canının kiraz çektiğini söylemesinden sadece üç gün sonra, özel "hava" postasıyla Lübnan'dan getirilen 1200 tane taze kiraz, büyük bir kâse içerisinde halifeye ikram edilir.
Yol bulabilen güvercinlerin yetiştirilmesi bugün dünya çapında bir eğlenceye dönüşmüş ve gökyüzü birbiriyle yarışan güvercinlerle dolmuş olsa da, güvercinler savaş zamanı Avrupa'da çok daha ciddi görevler üstlenmişlerdir.
Paris'in 1870-1871 Fransa-Prusya Savaşı sırasında kuşatma altında olduğu dönemde, posta güvercini kullanılmıştı.
Dört buçuk ay süren kuşatma sırasında postanın normal yollardan iletilmesi mümkün olmamıştı. İşe yarayan tek yöntem ise, şehir içine ve şehir dışına resmi ve özel binlerce mesaj ulaştıran güvercinler olmuştu.
14'üncü yüzyıl Orta Çağ Hindistan'ında, Delhi'deki Müslüman sultanına gönderilecek mesajlar güvercinlerle değil, günümüzün bayrak koşucularına benzeyen kuryelerle iletiliyordu.
14'üncü yüzyılın hızlı gezgini İbn Battûta, tepesinde bakır çan bulunan bir değnek taşıyan bir adamın 500 metre boyunca mümkün olduğunca hızlı koştuğunu, zili duyan bir sonraki adamın mesajı alıp devam etmek üzere hazırlandığını anlatır.
Bu şekilde, Hindistan'ın doğu ucundan başkente mesaj göndermek en fazla beş gün sürüyordu.