Rıza Tevfik’in Abdülhamid ile ilgili büyük pişmanlığı

Yayınlanma Tarihi: 30.12.2019 13:45 Güncelleme Tarihi: 11.12.2020 15:44

Sultan II. Abdülhamid, 33 yıllık hükümdarlığı boyunca Osmanlı topraklarına birçok hizmette bulunmuş; o yıllarda dahili ve harici birçok saldırıya göğüs gerdiği halde, türlü iftiralarla tahttan indirilmişti. İlerleyen yıllarda onu tahttan hal' edenler veya bu karara en ufak desteği olanlar dahi pişmanlıklarını büyük bir teessürle dile getirmişti. O isimlerden biri de Abdülhamid'in hal' kararına destek veren Rıza Tevfik'ti. Rıza Tevfik, bir şiirle Abdülhamid'den özür dilemiş ve şu dizeleri kaleme almıştı: "Divane sen değil, meğer bizmişiz; bir çürük ipliğe hülya dizmişiz."

1/25

31 MART VAKASI İLE HÂL’İN ZEMİNİ HAZIRLANDI

Sultan II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesine sebep olan 31 Mart Vakası, İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne, iktidara tam hâkim olmak ve Abdülhamid'i etkisiz hale getirmek için bir bahane olmuştu.

2/25

DÜZENLEDİKLERİ İSYANIN FATURASINI ABDÜLHAMİD’E KESTİLER

İttihatçılar, kendilerinin sebep olduğu bu isyanın faturasını padişaha keserek "hâl" edilmesine; yani Abdülhamid'in tahttan indirilmesine karar vermişlerdi.

Abdülhamid tahttan neden ve kim tarafından indirildi?

3/25

FETVAYI ELMALILI HAMDİ KALEME ALDI

27 Nisan 1909 günü Meclis-i Umumi-i Milli, Sultanahmet'teki Meclis dairesinde 240 mebus, 36 ayandan oluşan bir heyetle, Sultan II. Abdülhamid'in hâl'ine karar verdi. Fakat bu kararın gerçekleşmesi için, fetva alınması şarttı ve hâl' fetvasının ilk metnini Elmalılı Hamdi (Yazır) Hoca kaleme almıştı.

4/25

SUNULAN GEREKÇELER İFTİRADAN İBARETTİ

Bu fetvada öne sürülen "Şer-i kitapların yasaklanması ve yakılması, tebaanın öldürülmesi, hazinenin israf edilmesi" gibi konular tümüyle iftiradan ibaretti. Çünkü Sultan II. Abdülhamid, kendisine bu iftiraları atanlardan daha dindar olmakla meşhurdu.

5/25

KAN DÖKMEKTEN KAÇINMIŞ; BORÇLARI ÖDEMİŞTİ

Kan dökmekten kaçınmasıyla tanınmış, hatta Hareket Ordusu'na da bu sebeple karşı koydurmamıştı. Ayrıca Sultan Abdülmecid ve Abdülaziz dönemlerinden beri artan borçların ödenmesi, kendi döneminde olduğu halde, israfla itham edilmişti.