Sultan Abdülhamid döneminde yapılan tıbbi faaliyetler
Sultan II. Abdülhamid dönemi Osmanlı Devleti'nin her alanda birbirinden kıymetli atılımlar gerçekleştirdiği bir devirdir. Bu dönem içerisinde öne çıkan ıslahatlardan biri de sağlığa dair olanlardı. Tıbbiye'deki öğretim dilini Fransızca'dan Türkçe'ye çeviren Sultan, bizzat kendi parasıyla Şişli Etfal Hastahanesini yaptırdığı gibi Darülaceze'nin bir kısım masraflarını da kesesinden karşıladı. Bu adımlar Sultan II. Abdülhamid'in sağlık ve sosyal yardım alanlarında attığı önemli adımlardır. Sizler için Sultan Abdülhamid döneminde yapılan tıbbi faaliyetleri derledik.
Giriş Tarihi: 14.04.2020
16:49
Güncelleme Tarihi: 04.11.2022
16:51
◾ Hamidiye Etfal Hastanesi'ni ülkemizin ilk çocuk hastanesi olarak 1899 yılında yaptırdı.
◾ Sultan II. Abdülhamid'in şehzadeliği döneminde kızı Ulviye Sultan'ın çocuk yaşta yanarak can vermesi kendisinde büyük bir yara açmıştı.
◾ Bu olayı kızı Ayşe Osmanoğlu hatıratında şöyle anlatmaktadır; ''Okumaya başlayan ve epeyce de ilerleyen Ulviye Sultan, bir gün hocasına gidip dersini yaptıktan sonra dönüp annesinin odasına girmiş güzel piyona çalan annesi o sırada piyona ile meşgulmüş. Küçük sultan, masanın üzerinde bulunan dönemin yeni icatlarından şem'alı kibritlerle oynayamaya başlamış. Saçları dökük ve üzerinde tül elbise bulunan zavallı yavruya kaza gelmekte gecikmemiş. Tülün tutuşasıyla beraber saçlar da alev almış…''
◾ Babasının Ulviye Sultan'ın ölümünü devamlı hatırladığını söyleyen Ayşe Osmanoğlu, kardeşi Hatice Sultan'ın da bebek yaşta ölümüyle Sultan II. Abdülhamid'in ikinci kez evlat acısıyla sarsıldığını ifade etmektedir.
◾ Henüz 8 aylıkken kuşpalazı hastalığına tutulan Hatice Sultan'ın hastalığı karşısında saray hekimleri çaresiz kalmış, Berlin'de eğitim almış olan Dr. İbrahim Bey, uyguladığı tüm tedavi yöntemlerine rağmen Hatice Sultan'ı iyileştiremez ve Hatice Sultan o gecenin sabahında vefat ederek Beşiktaş'taki Yahya Efendi Türbesi'ne defnedilmiş.
Sultan Abdülhamid'in mirası öncü kurum; Bakteriyolojihane-i Şahane
◾ Bu olaydan sonra Sultan II. Abdülhamid 16 Şubat 1898 tarihli iradesi ile çocuk hastanesinin yapım hazırlıklarına başlandı. 2 Haziran 1898'de temeli atılarak inşasına başlandı. 13.000 Osmanlı altını harcanarak 1 yıl içerisinde tamamlandı.
◾ Tüm masrafları Sultan II. Abdülhamid'in şahsi servetinden karşılandı.
Hastanenin giriş kapısında, Hattat Sami Bey'i n sülüs hattıyla ''Hamidiye Etfal Hastanesi'' yazısı ve alt tarafına ''Merhume Hatice Sultan Hazretlerinin Namına'' yazılı bir kitabe yer alır.
◾ Hamidiye Etfal Hastanesi, Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı'nda da yaralı askerlerin tedavisinde önemli bir merkez oldu. 923 yılında kadar hizmete devam etti.
◾ Hastanenin olduğu alanda günümüzde Yıldız Teknik Üniversitesi yer almaktadır.
◾ Sultan II. Abdülhamid tarafından 1887'de Demirkapı'da Mekteb-i Tıbbıye-i Şahane içinde kurulan Darü'l-Kelb Tedavihanesi Dünya'nın üçüncü, Doğu ülkelerinin ise ilk kuduz hastalığı tedavi merkezi olmuştur.
◾ Salgın hastalıklar, tarihsel süreç içinde insanlığın en büyük afetlerinden olmuştur. Bu hastalıklar içme suyundan, yemeklerden, hayvanlardan ve insandan insana geçmek suretiyle toplumda büyük etkileri olmuş, kitlelerin sosyal, ekonomik ve psikolojik olarak sıkıntılarına sebebiyet vermiştir.
◾ 19. yüzyılda, insanlığı en çok tehdit eden salgın, köpek ısırması sonucu ölümlere neden olan kuduz hastalığıydı.
◾ Paris'te 1885 yılında önemli bir gelişme yaşanmış Fransız bilim adamı Pasteur, icat ettiği ilacı 14 yerinden ısırılan 9 yaşındaki bir çocukta uygulayıp 10 günün sonunda başarılı neticeler alarak dikkatleri üzerine çekti. Bu başarı dünya ve Osmanlı basınında da yerini almıştı.
◾ Osmanlı halkını istifade ettirmeyi düşünen Sultan Abdülhamid, 26 Ekim 1885'te kuduzla ilgili enstitüye bağışlanmak üzere 10.000 Frank parasıyla bir ekip kurdurdu.
Tarihimizin ilk çocuk hastanesi: Hamidiye Etfâl