Sultan II. Bayezid’in hatları
Sultan II. Bayezid, Osmanlı tarihinde iz bırakan hükümdarlardan biriydi. Babası Fatih Sultan Mehmet'in ölümünün ardından kardeşi Cem Sultan ile uzun yıllar sürecek bir taht mücadelesine girmiş; devletlerarası bir mahiyete bürünen bu mücadelenin galibi II. Bayezid olmuştu. İyi bir tahsil gören Sultan II. Bayezid, güzel sanatlara ilgi duymuş; şehzadelik döneminde hüsn-i hat dersleri almıştı. Peki, Sultan II. Bayezid Osmanlı'da hüsn-i hat ekolünün oluşmasını nasıl sağladı? Sultan II. Bayezid'in hat sanatındaki maharetine dair bilinmeyenleri derledik.
Sultan II. Bayezid, 1448'de Dimetoka'da doğdu. Osmanlı Devleti'nin sekizinci padişahı olan II. Bayezid, Fatih Sultan Mehmet'in Gülbahar Hatun'dan doğan büyük oğludur.
Yedi yaşında iken Amasya sancak beyliğine gönderildi. Otlukbeli Savaşı'nda Kazova'da orduya katılan Bayezid sağ kolda yer aldı. İran'dan gelen tüccarların mallarının yağmalanması üzerine gönderdiği kuvvetler 1479'da Torul ve yöresini Osmanlı topraklarına kattı.
Muarrifzâde'den eğitim alan Bayezid, Amasya'daki sancak beyliği sırasında, Çandarlı İbrahim ve Yahya Paşa gibi tecrübeli devlet adamlarının nezaretinde Mu'arrifzâde'den ilim tahsili; Şeyh Hamdullah'tan da hüsn-i hat dersleri aldı.
Osmanlı hüsn-i hat ekolünün temelleri, II. Bayezid'in Amasya'da tanıştığı Şeyh Hamdullah'ı İstanbul'a davet etmesiyle atıldı. Osmanlı hüsn-i hat ekolü, 500 yılı aşkın bir süre boyunca İstanbul'u mesken edindi; yaşayan bir gelenek olarak sürekli kendini yenileyerek günümüze kadar gelebilmişti.
Afyon kullandığı için bir ara babası ile arası açılmış, ancak Fatih oğlunu buna sürükleyen Hızır Paşazâde Mahmud ile Müeyyedzâde Abdurrahman'ın öldürülmelerini emretmişse de Bayezid musâhiplerini korumuş ve babasına zayıflamak için aldığı bazı "müferrihât"tan vazgeçtiğini bildirerek af dilemiştir.
Bunun dışında Bayezid'in mülklere ve vakıflara getirilen kısıtlamaları uygulamada ağır davranması ve İstanbul'a gönderilmesi istenen bir tüccarı teslim etmemesi gibi birkaç küçük olay yüzünden de babası ile münasebetleri bozuldu.
Fatih Sultan Mehmet'in 3 Mayıs 1481'de ölümü, Bayezid ile Karaman sancak beyi olan kardeşi Cem'i tahta geçme konusunda karşı karşıya getirdi.
Fatih'in düzenlediği kanunnamede padişah olacaklara "nizâm-ı âlem" için kardeşlerini öldürme hakkı tanıması, şehzadeler arasındaki saltanat mücadelesine yaşamak arzusu gibi bir mahiyet de vermişti.
Vezîriâzam Karamânî Mehmed Paşa'nın Cem'e taraftar olduğu, buna karşılık İstanbul muhafızı İshak Paşa ile Bayezid'in damatları Anadolu Beylerbeyi Sinan ve yeniçeri ağası Kasım'ın Bayezid'i istedikleri bilinmektedir. Fâtih öldüğünde kapıcılardan Keklik Mustafa Bayezid'e gönderilirken Cem'e de haber yollanmıştı.
Ancak Cem'e giden ulağın yolu kesilmiş, İstanbul'da baş gösteren karışıklıklarda Karamânî Mehmed Paşa öldürülmüş ve yeniçeriler sokaklarda Bayezid lehine nümayişe başlamışlardı. İshak Paşa bir an önce gelmesi için Bayezid'e davetnameler gönderirken onun İstanbul'da bulunan oğlu Korkut'u babasına vekâleten tahta oturtmuştu.
