Tarihin en soğuk günü: Sarıkamış Harekâtı
Osmanlı Devleti tarihinin en acı hadiselerinden biriydi Sarıkamış Harekatı. Zorlu koşullar nedeniyle sadece 18 gün sürebilen harekatın ardından, yaklaşık 60 bin Osmanlı askeri şehit oldu. Onların şehadet şerbeti içmelerine sebep olan şey ise düşman mermisi değil; ağır kış şartlarıydı...
📌1877-1878 Türk-Rus Savaşı (93 Harbi) sonucunda Osmanlı Devleti Vilayât-ı Selâse yani Kars, Ardahan ve Batum'u Ruslara teslim etti. Ruslar Erzurum'a kadar olan bölgeyi işgal etti. Sarıkamış hadisesine kadar bu bölge 37 yıldır Rus işgalindeydi.
📌Osmanlı Devleti Ağustos 1914'te başlayan I. Dünya Savaşı'na Rusların 1 Kasım 1914'teki savaş ilanıyla katıldı.
Ruslar Doğu Anadolu topraklarında öncü birlikler olarak Ermeni çetelerini kullanıyordu.Gidecekleri bölgelere önceden Ermeni çeteleri gider, köyleri yağmalar, masumları katleder ve Rus birliklerine yol açarlardı.
📌1 Kasım'da savaş ilan eden Ruslar derhal hareket ederek Ağrı, Diyadin, Eleşkirt ve Pasinler'i işgale başladılar. Ermeniler için çok önemli olan ve bölgenin büyük şehri Van da Aralık ayında işgal edilmeye başlandı.
Ülkenin doğu toprakları böylesine karanlık tablo çizerken Enver Paşa büyük bir harekata karar verdi.
📌Rusların savaş ilanı ve Ermeni çetelerinin bu faaliyetleri neticesinde Enver Paşa hem işgal altındaki toprakları kurtarmak hem de masum insanların katlini önlemek amacıyla Sarıkamış Harekâtı'na başladı.
📌Dönemin Başkomutan Vekili olan Enver Paşa'nın emriyle başlatılan harekâtta, Kars, Sarıkamış, Ardahan, Batum ve Artvin gibi Doğu illerimizi Rusların elinden geri almak amaçlanmıştı.
📌3. Ordu Kumandanı Hasan İzzet Paşa Sarıkamış Harekâtı'nın kış şartlarında başarısız olacağını savunup bahar aylarında yapılması gerektiğini söylemişti.
Enver Paşa hocasının söylediği sözler sonrası 'Eğer hocam olmasaydın seni şurada öldürürdüm' cümlelerini kurdu. Bunun üzerine Hasan İzzet Paşa istifasını verdi.
Enver Paşa Hasan İzzet Paşa'nın bu görüşünü önemsememiş, başarının dış görünüş ve elbiseyle değil her askerin kalbindeki yiğitlik ve cesaretle kazanılacağına inanmıştı.
📌Hasan İzzet Paşa'nın yerine Hafız Hakkı Paşa getirildi ve onun yaptığı Sarıkamış'ı kuşatma planını Enver Paşa çok beğendi ve bölgeye gelerek ordunun başına geçerek harekâtı başlattı.
📌Bu harekât öncesinde Enver Paşa kumandasındaki Türk ordusu harekete geçerek 10 Kasım'da Kars'ın güneyindeki Köprüköy bölgesinde Rusları ağır bir yenilgiye uğratarak Artvin, Ardahan ve Oltu'yu kurtardı.
📌1877 yılındaki 93 Harbi'ni kaybeden Osmanlı İmparatorluğu, bu toprakları Ruslara teslim etmek zorunda kalmıştı.
