Toprağın çocuğu mimar: Hassan Fathy
Geleneksel malzemelerle tasarladığı yapıları ile tanınan Hassan Fathy, kültürel mimari birikimi Mısır topraklarında canlandırıp, dünyanın çeşitli coğrafyalarına tanıtmış önemli bir mimardır. Fakirlere ev yapması ile de ünlenen usta isim, Turgut Cansever'in Kahire'de doğmuş bir kardeşi gibidir. Fathy, 20. yüzyılda egemen Batılı söylemlere karşı yapıları ve üslubu ile kültürünü muhafaza ederek modern mimari istiladan Kahire topraklarını korumayı başarır.
🔹 Mısır mimarisinin en önemli isimlerinden olan Hassan Fathy, yaklaşık 60 yıl boyunca gerek fikir dünyasıyla gerekse mimari eserleriyle büyük bir coğrafyada söz sahibi olmuş, tarihin önemli adım taşı mimarlarından biridir.
🔹 İslam mimarisinin ve Mısır'ın övünç kaynağı olan güzide şahsiyet İskenderiye ve Kahire'nin elit toplumunda çocukluk yıllarını sürdürür. Avrupa deneyimi ve modern mimarlık tecrübesi üstün kimselerden aldığı eğitim, hayatının ilerleyen dönemlerinde büyük ölçüde etkili olur.
🔹 Batı mimarlığını iyi derecede analiz etmesi Hassan Fathy'yi Avrupa klasisizmini eleştirebilecek, Batı medeniyetine karşı anti-tez üretebilecek bir noktaya taşır.
🔹 Hassan Fathy, Cemil Meriç'in "izmler bize giydirilmiş deli gömleklerdir" sözünün bir takipçisi gibi, baskıcı ideolojik ifadelerin, mimaride kabul gören tanınmış üslupların pençelerinde esir kalmadan özgün ve kimlikli bir kıvılcımın önderliğini üstlenir.
🔹 Modern mimarinin sayesi altında herkesin kendine bir köşe bulduğu ve etkilendiği atmosferde Fathy, hem modernizme inceleme noktasında yakın durur hem de modernizmden anlayış olarak uzak bir konuma yerleşir.
🔹 Modernizmin küt dikdörtgen, kare formlu, 90 dereceli sürprizlerden azade monoton yapılar, ızgara şeklinde döşenmiş, yerleşmiş ve kurulmuş ruhsuz şehirler Hassan Fathy'nin mimari olarak en eksik gördüğü özelliklerdir.
🔹 20. yüzyılda yapı teknolojisinin nihai ürünlerinin mimaride alternatifi düşünülmeksizin istimali, o dönem için kült bir olgu haline gelir.
🔹 Hassan Fathy dünyanın maruz kaldığı teknolojik istimale karşı, kültürün dinamik olgularıyla mücadele verir. Bu sayede topraklarında Batı hegemonyasının istilasını engel olur, tarihin derinliklerinde saklı inşai ilmi Mısır topraklarında yeniden canlandırır.
Dünyadaki ilk gıda standardı: Kanunname-i İhtisab-ı Bursa
🔹 Fathy'nin mimarlığında şehir ve toplum arasındaki ilişki önemli bir konum teşkil ediyordu. İki kavramın birbirini etkilediği ve birbiriyle iletişim halinde olduğu gerçeği yapılarında tezahür etti.
"Eğer size 1 milyon sterlin verilseydi ne yapardınız? Bize gençliğimizden beri sürekli sorulan bu soru hayal gücümüzü çalıştırırdı. Bu soruya iki olası cevabım vardı: Birincisi bir yat alıp ve bir orkestra kiralamak ve arkadaşlarımla birlikte Bach Schumann ve Brahms dinleyerek dünyayı dolaşmak; diğeri ise fellahların benim istediğim hayat tarzı sürerek yaşayabilecekleri bir köy inşa etmek."
Hassan Fathy
