Arama
Türklerin ilk kadın generali: Kurmancan Datka
"Dağların Kraliçesi" olarak tanınan, Türkistan tarihinin efsanevi ismi Kurmancan Datka, Kırgızistan halkını bir araya toplayarak "ilk kadın general" olmuştur. Siyasette adından çokça söz ettirmiş ve Ruslarla mücadelelere girmiştir. Savaşçı kişiliğinin yanı sıra sanata olan sevgisiyle de tanınmış, "Ziynet" mahlasıyla şiirler kaleme almıştır. İşte günümüzde dahi dillerden düşmeyen hikayesiyle Kırgızların Ulu Datkası...
"KURMANCAN" ADINI ALMASI
🔹 Kırgız adetlerine göre Ramazan ve Kurban bayramlarında doğan erkek ve kız çocuklarına Kurmanali, Kurmanbek, Kurmancan, Kurmanbay adları verilir.
🔹 Bu isimlerin verilmesindeki neden, çocuklarının uzun yıllar mutlu olacağı inanışıdır. Kurmancan ise Kurban Bayramı'nda dünyaya geldiği için bu adı almıştır.
🔹 Kırgız adetlerine bağlı bir ailede yetişen Kurmancan, daha küçük yaşlarda ev işlerine hâkim olmuş, annesi tarafından "geleneksel ev hanımı" olarak yetiştirilmiştir. Bunun yanı sıra savaşçı kimliğini de yadsınamayacak kadar geliştirmiştir.
🔹 İleride güçlü bir komutan olacak olan Kurmancan; çok zeki, mücadeleci, tuttuğunu koparan ve en önemlisi kendini bilen bir kız olarak büyümüştür.
KURMANCAN'IN BABA OCAĞINA DÖNMESİ
🔹 Kurmancan daha çok küçükken babası onu, arkadaşı Törökul'un oğlu Kulseyit ile nişanlar. Aralarındaki dostluğun güçlenmesini istemektedir. Zamanı geldiğinde ise henüz on yedi yaşında olan kızını Kulseyit ile evlendirir.
🔹 Yaklaşık bir sene evli kalan Kurmancan, evliliğinden de eşinden de memnun değildir. Mutsuzluğu günden güne artmaktadır. Doğup büyüdüğü yerlere özlem duyar ve dilinden şu heceler dökülür:
Yükselip gün çıksa,
Gölgelerin dalı yok.
Bahar yeşillenip geldiğinde,
Gül açacak bağı yok.
Gökyüzündeki yediyle, (yıldız)
Benim ile sekiz mi?
Bahtı kara Kurmancan,
Evlendiğin senin dengin mi?
🔹 Eşinin kendisine göre olmadığını anlayan Kurmancan, daha fazla evli kalmak istemez. Baba ocağına geri dönmeye karar verir.
↪ Daha çok genç olan Kurmancan'ın kaderini değiştiren bu kararı, onu ileri de büyük bir komutan kılacaktır.
🔹 Yaşadığı dönemin sert kanunlarını ve yapılacak dedikoduları göze alır ve günlerce sürecek yollara düşer. Ailesi, baba ocağına dönen kızlarına sevgiyle kucağını açar.
KURMANCAN VE ALİMBEK DATKA
🔹 Kurmancan'ın ailesi çıkan söylentilerden kızlarını korumaya çalışır. Kısmen de başarırlar. Yaşanan bu olayların üzerinden bir yıl geçmeden Kurmancan'ın babası vefat eder.
🔹 O yıllarda Hokand Hanlığı'na bağlı olan Alay Bölgesi'ni yöneten Alimbek Datka Kurmancan'ın cesaretine, kararlı duruşuna hayran olur ve onunla evlenmek ister. Fakat hala evli olan Kurmancan, Alimbek'e karşı bir şeyler hissetse de bu durumdan kaçınır.
🔹 Alimbek'in ise pes etmeye niyeti yoktur. Ne yapıp ne edip senede bir kere toplanan kadılar mahkemesini toplamayı başarır. Eşiyle çoktan ayrılmış olan Kurmancan'ın, hukuken boşanmasını sağlar.
🔹 1831 yılında Kurmancan ile Hokand Alay Komutanı Alimbek hayatlarını birleştirir. Mutlu bir yuva kuran çiftin 5 oğlu ile 2 kızı olur.
(X) Hokand Hanlığı
(X) Bugünkü Özbekistan, Kırgızistan, Kazakistan, Tacikistan ve Doğu Türkistan sınırları içinde kalan bir alanda, 1709 - 1876 yılları arasında varlığını sürdürmüş olan hanlık.