Minyatürler ile Yavuz Sultan Selim
İktidar dönemi tarihi bir dönemeç olan Yavuz Sultan Selim güçlü imajı, kararlı duruşu ve tarihi karakteri ile Osmanlı Devleti'nin en çok tanınan ve sevilen padişahlarından biridir. Meseleleri kökten çözmeye çalışması ve yenilikçi tavırları ile devleti her alanda güçlendiren I. Selim'in seferleri ve hayatı, muhtelif kaynaklarda minyatürlerle tasvir edilir. Hünername ve Selimname'de bulunan birbirinden değerli minyatürleri sizler için bir araya getirdik.
Önceki Resimler için Tıklayınız
◼ Türkmenler arasında önemli bir lider olan ve ve Şah Hatâyî mahlası ile şiirler kalem alan Şah İsmail İran'da hüküm süren şii bir hükümdardır. Minyatür Çaldıran öncesi Şah İsmail'in ordusu hakkında bilgi verir.
◾ Kaynak: Şükrî-yi Bitlisî, Selimnâme
◼ Yavuz Sultan Selim Çaldıran zaferi sonrasında Tebriz'e hareket eder. Burada Timur'un torunu Hüseyin Baykara'nın oğlu Timurlular Devleti'nin son hükümdarı Bediüzzaman Mirza'yı, yanına getirtir. Ona çok hürmet ve tazim göstererek şiiliğe karşı çıktığı seferinin gerekçelerini anlatır. Minyatür
◾ Kaynak: Şükrî-yi Bitlisî, Selimnâme
◼ Çaldıran'ın ardından I. Selim, tekrar Şark seferine çıkarak Safeviler'i tarih sahnesinden silmek ister. Lakin Memlük Sultanı Kansu Gavri'nin ordusunu toplayarak Suriye'ye gelmesi üzerine Memlükler üzerine yürür. Haydar Çelebi Ruznâmesi'ne göre Memluk Ordusu tahmini olarak 60.000 asker, Osmanlı Ordusu ise bu rakamı biraz geçer vaziyettedir. 24 Ağustos 1516'da Osmanlı ve Memlük Orduları arasında gerçekleşen muharebe, Haleb'in kuzeyinde Mercidabık denilen mevkide olur. Savaşın nihayetinde Memluk Sultanı Kansu Gavri ölür, Memluk Ordusu dağılır ve Suriye kapıları Osmanlılara açılır.
◾ Minyatür: Şükrî-yi Bitlisî, Selimnâme
◼ Beklenmeyen bir sefer olan Memlük Seferi, Osmanlı ordusunun açık galibiyetle tamamlanınca Suriye'nin kapıları Yavuz Sultan Selim'in önüne sonuna kadar açılır. Mercidabık Savaşı sonrası Yavuz Sultan Selim'i gösteren minyatürde önemli olan detay Kansu Gavri'dir.
◾ Kaynak: Hünernâme, Mehmed Bey
Mehmed Bey kimdir?
Nakkaş olduğu bilinen Mehmed Bey hakkında kaynaklarda bir malumat bulunmaz. Sanatsal açıdan değeri yüksek olan çizimlerin müellifidir.
◼ Mercidabık Savaşı'ndan sonra Memlükler'in Tomanbay'ı Sultan olarak seçmesi I. Selim'in Mısır üzerine yürümesine sebep olur. Ruznâme'ye göre (Haydar Çelebi) Osmanlı ve Memlük orduları yirmi biner askerden müteşekkildir. Sina Çölü'nün geçilmesi gibi çok zor koşulların ardından Ridaniye önlerinde gerçekleşen savaşı, Mukattam dağını dolaşarak Memlük toplarını boşa çıkaran Yavuz Sultan Selim kazanır. Bu savaş nihayetinde Kahire'ye giren I. Selim, Mısır hükümranlığının yanında "Hakim'ül Harameyn" unvanını da alarak Hicaz bölgesini Osmanlı topraklarına katar.
* Minyatür Selimnâme'de bulunur ve Ridaniye Savaşı'nı anlatır.
