Arama
Yunan Devleti nasıl kuruldu?
Rusların Osmanlı ile savaşa tutuştuğu bir dönemde, Rumlar da isyan hareketlerine başlamışlardı. Fransız İhtilali'nin yaydığı milliyetçilik, bağımsızlık fikirlerinden diğer milletler gibi Yunanlılar da etkilenmişler ve Osmanlı'dan kopmanın hayalini kurmuşlardı. Osmanlı aleyhinde propagandalara başlamışlar, İngiltere, Fransa ve Rusya'nın desteğiyle bağımsızlıklarını ilan etmişlerdi. Yunanistan'ın kurulmasıyla ilk kez imparatorluk tebaasından bir grup bağımsızlık kazanmış ve Osmanlı'nın parçalanma sürecini başlatmıştı. Yunanistan'ın yayılmacılık hırsı kısa süre sonra, başta Adalar konusu olmak üzere bölgede yeni gerilimlerin yaşanmasına sebebiyet verecekti.
Bir çözüme ulaşamayan konferans sonunda Osmanlılardan Rumlara bazı ayrıcalıklar vermesi istendi. İbrahim Paşa'nın asileri tamamen ezmeye yaklaştığı bir sırada, İngiltere ve Rusya 4 Nisan 1827 tarihli Petersburg Protokolü'yle Mora'nın özerk olması konusunda anlaştılar.
Avusturya ve Prusya'nın itirazlarına rağmen Fransa da 6 Temmuz'da imzalanan Londra Protokolü'yle bu karara destek verdi. Osmanlı hükümeti Londra'da alınan kararları, içişlerine müdahale olarak değerlendirip reddetti.
İkinci bir notanın da reddedilmesi üzerine İngiltere, Rusya ve Fransa kuvvetlerinden oluşan bir müttefik donanması 20 Ekim'de Navarin'de demirli Osmanlı-Mısır donanmasını yaktı.
Osmanlıların yine Rumlara özerklik verilmesini reddetmeleri üzerine Rusya 26 Nisan 1827'de Osmanlılara karşı harp ilan etti.
Fransa ile İngiltere ise Mısır kuvvetlerini Mora'dan çıkarmak için bölgeye asker sevk etmeyi kararlaştırdılar. İbrahim Paşa Fransızlarla anlaşıp alelacele Mısır'a döndü. Osmanlılar, her şeye rağmen taviz vermeme politikalarını ısrarla sürdürdüler.
Üç müttefik 22 Mart 1829'da Londra'da bir araya gelerek Yunan devletinin sınırlarını ve statüsünü tespit ettiler.
Ruslar karşısında ağır bir mağlubiyete uğrayan Osmanlılar, sonunda 14 Eylül'de Rusya ile imzalanan Edirne Antlaşması'yla Londra'da alınan kararları tanımak zorunda kaldılar. Rusya'nın baskısı ile kurulan ve onun denetimine giren Özerk Yunan Devleti, İngiltere ve Fransa'yı memnun etmedi.
Üç devlet arasında Londra'da yapılan görüşmelerde İngiltere, Fransa'nın da desteğiyle Yunanistan'ın sınırlarının küçültülmesi, buna karşılık Yunanistan'a tam bağımsızlık verilmesi teklifini Rusya'ya kabul ettirdi.
3 Şubat 1830'da imzalanan bu protokol kararları, 24 Nisan'da Osmanlı İmparatorluğu tarafından kabul edildi. Böylece, ilk defa imparatorluk tebaasından bir grup bağımsızlığını kazanmış oldu.
Bu, Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanma sürecinin başlangıcıydı. Yunanistan'ın yayılmacılık hırsı kısa süre sonra, başta Adalar Denizi olmak üzere bölgede yeni gerilimlerin yaşanmasına sebebiyet verecekti.