Arama
Doğa senfonisi: Kuş dili
Doğu Karadeniz'de halk arasında "kuş dili" olarak ifade edilen ıslık dili, 2017 yılında UNESCO Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne dahil edildi. Böylece kuş dilinin ölü diller arasına girmesi engellendi. Kuş dili Karadeniz köylerindeki derin vadilerde haberleşmeyi sağlayabilmek için ortaya çıkmıştı. Kuş diline dair en dikkat çekici bilgileri araştırdık.
🔷 Kuş dili, Giresun'un Çanakçı ilçesine bağlı Kuşköy köyünde yöre halkınca yüzyıllardır haberleşmede kullanılan ıslık dilidir. Bir nevi ıslıkla konuşma biçimi olarak adlandırılabilir.
🔷 Islıkla çıkarılan ses kuş şakımasına benzediği için kuş dili denmiş ve Karadeniz bölgesinde artık hayvanların bile aşina olduğu bir dile dönüşmüş, öyle ki çobanlar koyunlarını kuş diliyle güdüp çoban köpeklerini kuş diliyle eğitmeye başlamıştır.
🔷 Kuş dili bölgedeki geleneksel kültürün bir parçası haline gelmiştir. Yöre halkınca yaklaşık 500 yıldır kullanılan kuş dilinin keşfedilmesi ise ilk başta tamamen zorunluluktan doğmuştur.
🔷 Kuş dilinin başlangıç tarihi tam olarak bilinmemekle beraber, Kuşköy halkının tarihiyle yaşıt olduğu düşünülmektedir. Fakat bu konuda elde yazılı belge, kayıt ve kaynak bulunmamaktadır.
🔷 Ancak kuş dili, köy halkınca kuşaklar öncesindeki çobanlık döneminden geldiği bilinmekte. Bundan dolayı, kuş dilinin çobanlık kültürünün bir ürünü olduğu düşünülür.
🔷 Kuşköy yöresinde ıslıkla konuşma şekli doğmasının temel sebebi ise yörenin coğrafi yapısıdır. Yerleşimi oldukça dağınık olan Kuşköy'ünde aynı zamanda arazi engebeli ve sarptır. Bunların yanı sıra Kuşköy'ü tam ortadan bölen Çanakçı deresi, köyün her iki yakasında bulunan evlerin birbirlerinden uzakta kalmalarına sebep olmuştur.
🔷 Üstelik Çanakçı deresinin sesi hayli gürdür. Öyle ki dere sesinin gür oluşundan insanların bağırış çağırışları anlaşılmamaktadır. Bu sesi bastırmak için de daha keskin bir ses olan ıslık sesi kullanılmaya başlanmıştır. Üstelik bu, sadece ıslık olarak kalmamış "ıslıkla konuşma" olarak geliştirilmiştir.
🔷 Kuşköy halkı, işte bu coğrafi şartlardan ve yüzyıllar evvel başka bir haberleşme yöntemi olmadığından ötürü bu dili keşfetmişlerdir. Görüldüğü gibi kuş dili asırlardan beri, haberleşme aracı olarak kullanılmış ve günümüzde hala bu işlevini sürdürmeye devam etmiştir.
🔷 2009 yılından beri kuş dilinin tanıtılması için gerekli çabalar gösterilmiş ancak bir sonuca varılamamıştır. Kuş dilinin UNESCO Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne alınması için 2016'da yapılan başvurunun ardından başlayan heyecanlı bekleyiş, Güney Kore'nin Jeju adasındaki UNESCO toplantısında oy birliğiyle alınan karar sonrası sonunda mutluluğa dönüşmüştür.
🔷 Kuş dili, 2017 yılında UNESCO'nun Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne dahil edilmiş ve bu sebeple göç, teknolojik gelişmelere bağlı olarak unutulmaya yüz tutan diller arasına girmesi engellenmiştir
🔷 Kuşdilini Tanıtma Kültür ve Turizm Derneği Başkanı Şeref Köçek, yaptığı açıklamada, kararın köy halkı tarafından sevinçle karşılandığını ifade etmiştir.
🔷 Kuş dilinin yörede yaklaşık 500 yıldır kullanıldığını dile getiren Köçek, 2009 yılından bu yana köy halkı ve dernek olarak bu kültürü yaşatmak için çalıştıklarını belirtti. Köçek, uzun yıllardır bekledikleri olayın bugün gerçekleştiğini aktararak şöyle devam eder:
"Artık kuş dili UNESCO'da, bir hayalimiz gerçek oldu. UNESCO'ya alınması konusunda da umutluyduk, umutlarımız boşa çıkmadı. Kuş dilinin UNESCO'ya alınmasında çalışan, emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz. Artık kuş dili denince dünyada Giresun, Çanakçı ve Kuşköy akla gelecek."