Son zamanlarda sık görülen hastalık: Adenovirüs
Kış mevsiminin gelişiyle pik noktasına ulaşan adenovirüs, hızlı yayıldığı için adeta bir salgına neden oldu. Daha çok çocuklarda görülen bu virüs, genellikle hafif solunum semptomlarıyla karşımıza çıkar. Nadir de olsa bağışıklık sistemi, solunum hastalıkları ya da kalp rahatsızlıkları gibi problemlere neden olabilen adenovirüs hakkında merak edilenleri Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Kadriye Kart Yaşar'a sorduk.
Adenovirüs nedir?
🔸 Son dönemlerde baş gösteren ve yaygın bir hastalık olan "adenovirüs" ne anlama geldiği merak edilmektedir. "Adeno" kelimesi İngilizce kökenli olup "salgı bezi" anlamına gelir. Adenovirüs ise salgı bezlerinin enfeksiyon kapması demektir.
🔸 Adenovirüs, genelde tüm dünyada, her mevsimde yaygın olarak görülen bir solunum yolu hastalığıdır. Fakat kışın soğuğunda solunum yolu olumsuz olarak daha çok etkilenir ve enfeksiyonlara maruz kalır.
🔸 İnsanları enfekte ettiği bilinen 88 adenovirüs bulunur. Sene boyunca dolaşan bu virüsler, grip virüsleri gibi güçlü bir mevsimsellik göstermez.
Ani hava değişimleri üst solunum yolları enfeksiyonlarını arttırdı
Adenovirüsten en çok etkilenenler
🔸 Zamanla bu rahatsızlık, göz enfeksiyonları, boğaz enfeksiyonları gibi bağışıklığı ciddi anlamda düşüren bir hastalığa dönüşür.
🔸 Fikriyat'ın sorularını yanıtlayan Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Kadriye Kart Yaşar'a adenovirüsten en çok çocukların etkilendiğini söyledi ve şu ifadeleri kullandı:
"Bizim çocukluk çağında sıkça gördüğümüz hastalık. Mesela gözde konjonktivit yapabiliyor. Yazın özellikle yüzme havuzlarından bulaşan boğaz ağrısı ya da konjonktivit dediğimiz göz iltihabıyla gözlerde kızarıklık, göz kapaklarında şişme gibi tablolarla seyreden salgınlar yapabiliyor. Bazen de hastanelerde özellikle parmaklar, peçeler ya da aletlerle bulaşan keratokonjonktivit dediğimiz yine gözü ilgilendiren salgınlar yapabiliyorlar ama toplumda diyecek olursanız solunum yolunu etkileyen, hastalıkları oluşturur."
*Konjonktivit nedir?
Toplumda kırmızı göz hastalığı olarak da bilinen konjonktivit, göz akını örten şeffaf dokunun ve göz kapaklarının içinin iltihaplanmasına verilen isimdir. Bu durum da göz içinde kanlanmaya yol açar.
*Konjonktiva nedir?
Göz kapaklarının içini ve gözlerin beyaz kısmını (sklera) kaplayan zara konjonktiva adı verilir.
Adenovirüsün belirtileri
🔸 Adenovirüs enfeksiyonu, soğuk algınlığına benzer belirtilerle kendini gösterir. En önemli belirtileri; boğaz ağrısı, nefes alma güçlüğü, burun ve göz akıntısı, göz tahrişi, göz kızarıklığı, hapşırma, baş ağrısı, şiddetli öksürük, kusma, ishal ve ateştir. Diğer hastalıklardan ayırt edici özelliği ise "gözlerde aşırı hassasiyet, kızarıklık ve akıntının" olmasıdır.
🔸 Bazı kişilerde adenovirüs enfeksiyonu krup veya bronşite neden olabilirken bazı enfeksiyonlarda ayrıca konjonktivit, deri döküntüsü, ishal ve mesane enfeksiyonları gibi problemlere neden olabilir.
*Krup nedir?
Krup viral bir enfeksiyonun neden olduğu bir hastalıktır. Virüs, ses telleri ve soluk borusunda ödem oluşmasına yol açar. Ödem hava yollarını daraltarak nefes alıp vermeyi zorlaştırır.
Adenovirüs nasıl bulaşır?
🔸 Yüksek bulaşıcılık özelliği taşıyan bu hastalık, solunum ve temas yoluyla bulaşır. Diğer tüm virüslerde olduğu gibi kalabalık ortamlarda yayılır.
🔸 Hijyene dikkat edilemeyen alanlar, toplu taşımalar, okullar, kreşler, hastane ve yaşlı bakımevleri gibi toplu olarak bulunulan ortamlarda bulaşma hızı daha yüksektir. Önceden de belirttiğimiz gibi yayılma ve bulaşması çocuklarda daha hızlı gerçekleşir.
🔸 Göz hastalığı olan adenovirüs enfeksiyonunda dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli nokta, kontakt lenslerdir. Lensler kullanılırken solüsyonun değişim süresine ve hijyene daha çok dikkat edilmelidir. Unutulmamalıdır ki adenovirüs, oda sıcaklığında haftalarca canlılıklarını koruyabilir.
Adenovirüsün teşhisi
🔸 Bilhassa kış mevsiminde kendini gösteren bu hastalığın teşhisi diğer virüslerdeki teşhisler ile aynıdır. Bu konuyla alakalı Yaşar, şunları söyledi:
"Teşhis için laboratuvar testleri yapılabiliyor. Ama biz viral hastalıklarda daha çok tanısal amaçlı klinik tanı dediğimiz belirtilerden yaklaşarak tanı koymaya çalışıyoruz. Çünkü hafif hastalıklar bıraktığımız zaman kendi kendine bazen bir ilaç tedavisi vermemiz gerekmeyen, kendi kendine iyileşebilecek hafif hastalıklar şeklinde oluyor. Tanıyı da o yüzden laboratuvar testleri çok pahalı ve uğraşmalı testler olduğu için virüsü göstermeye çalışan o yüzden ancak çok ciddi enfeksiyonlar da genellikle o tür laboratuvar testlerinin PCR gibi veya diğer testleri yapıyoruz."
