Arama
Trans yağ nedir? Trans yağlar vücudumuza neler yapıyor?
Trans yağlar, ucuz bitkisel yağların yüksek basınç ve yüksek ısı altında hidrojenizasyonu ile üretiliyor. Uzmanların söylediklerine göre, işlem sırasında yağa, metal parçacıkları olan nikel oksit ilave ediliyor, bazen de nişasta ve kıvam verici kimyasallar katılıyor. Böylece yağın raf ömrü uzuyor, ucuza mal ediliyor. Peki, severek yediğimiz hangi besinlerde trans yağ var? Genellikle farkına bile varmadan günde ne kadar trans yağ yiyoruz? Bu yağlar en fazla ne kadar tüketilmeli, tehlike sınırı ne zaman aşılıyor, sağlığa etkileri nasıl ortaya çıkıyor?
Trans yağ, doymamış yağ asitlerinin genel ismidir. Doğal bir yağ türü olmayan trans yağ, bitkisel sıvı yağların hidrojenize adlı bir işlemden geçirilmesiyle oluşur. Trans yağlar, içlerine hidrojen karıştırılarak çok yüksek sıcaklarda ısıtılır ve yağın bu noktada katılaşması beklenir. Böylelikle kolay yoldan ve daha fazla kullanılabilen yağlar elde edilir.
Bu yağlar marketlerde satılırken, raf ömürleri oldukça uzatılmış olur. Ancak trans yağların raf ömürlerinin uzatılması, sizin ömrünüzü kısaltabilir. Çünkü hidrojen ekli yağlar sağlığınız açısından oldukça zararlıdır. Trans yağ yapımında birçok kimyasal yöntem kullanılır.
Bu yöntem oda sıcaklığında bulunan sıvı ve "doymamış" yağları, aynı oda sıcaklığı koşullarında katı yağ içeriğine dönüştürmek için kullanılır. Katı yağ içeriklerini elde etmek için ise bayatlamış ucuz yağlar "nikel osit" adı verilen metal taneleriyle karıştırılır. Bu metalle karışan yağ, kapalı ortamda çok yüksek sıcaklık ve basıncın içerisinde hidrojen gazına bırakılır. Bu işlemden sonra içerisine kıvam verici ve yumuşaklaştırıcı kimyasallar ile nişasta eklenir. Daha sonra renkleri ağartma işlemiyle açılır.
Trans yağın kullanım alanları genellikle dışarıda yenilen, günümüzde ticari olarak hazırlanan pek çok gıdada trans yağ kullanılmaktadır. Bir gıdanın içerisinde trans yap içerip içermediğini anlamak için ambalaj üzerinde yer alan "içindekiler" bölümünü okumanız yeterli olacaktır.
Bazı ambalajlarda "trans yağ" yerine "hidrojene nebati yağ" veya "hidrojene bitkisel yağ" yazmaktadır.
-İşlenmiş yiyecekler.
-Kızartma yağları.
-Margarinler.
-Patates kızartmaları.
-Fırınlanmış yiyecekler.
-Cipsler.
-Hazır yiyecekler.
Trans yağlar, atardamarlarda pıhtılaşmaya ve tıkanmalara yol açar. Maksimum olarak günde 0.5 gram trans yağ alımına müsaade edilir. Bu oran, gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde 20 grama kadar çıkmaktadır. Yüksek trans yağ tüketimi olan ülkelerde yaşayanlarda enflamasyon kriterleri yüksek bulunmuştur.
Yani vücuda alınan 1 gram trans yağ ile kalp hastalıkları riski yüzde 5 oranında arttığına dair net veriler tıp literatürüne girdi. Vücuda giren trans yağ kötü LDL kolesterolün artmasına; iyi ve koruyucu kolesterol olan HDL'nin düşmesine sebep olur.