Regâib Kandili, bereketi bol "Üç Aylar"ın ilk ayı olan Receb'in ilk Perşembesini Cuma gecesine bağlayan gece ihya edilir. Regâib, kelime kökeni olarak "Reğabe" kökünden gelir ve anlamı; bir şeyi arzu edip istemek, onu elde etmek için çabalamak manasına gelir. Regâib kelimesi ise, "Reğabe"den türemiş bir çoğul bir isimdir; rağbet edilen, arzulanan, talep edilen anlamlarını taşır.
Her Cuma gecesi gibi kıymetli olan bu gece, Regâib'in bereketiyle daha da mübarek bir zaman dilimine dönüşür zira, Hazreti Âmine annemiz bu gecede hazreti Muhammed sallâllâhu aleyhi ve sellem efendimize hamile kaldığını idrak etmiştir. Bu noktada birtakım ihtilaflar söz konusudur zira bir kısım ulema; efendiler efendisinin Regâib gecesinde anne rahmine düştüğünü iddia ederken, bir diğer kesim ise bu hususta yapılan hesaplamalar sonucunda zamanlama hatası bulunduğunu ve bu gecede ancak Hz. Âmine annemizin gebe kaldığını anlamış olabileceği rivayet edilir. Çeşitli kaynaklara göre bu ihtimal, yapılan hesaplamalara göre daha doğrudur. Lakin, her ne olursa olsun Regâib Gecesi, yüce Allah katında mağfiret kapısının açık olduğu, kulların istiğfarlarının kabul edildiği, okunan salâvat-ı şerîfelere Peygamber Efendimiz'in bizatîhî karşılık verdiği gecedir.
Bu pek mübarek olan geceyi çokça ibadet ve tefekkür ile geçirmenin sevabı Allah (cc) katından çok büyüktür, yüce Rabbimiz bu gecede mü'minlere ihsan ve ikramda bulunur; ibadet ve ifa edilen sadakalara sayısız sevaplar yazılır.
Bu mübarek gecenin hemen öncesi olan Perşembe gününü de oruçlu geçirmek çok faziletlidir. Sahih rivayetlere göre, Peygamber Efendimiz Muhammed (s.a.v) 11 ayın sultanı Ramazan ayından sonra en çok Receb ayında oruç tutmuştur.
Bu aya; sevapların kulların defterlerine bol bol yazılması sebebiyle Receb-ül esabb denir. Arapçada "dökmek" anlamına gelen esabb kelimesinin köktaş kelimesi olan "münsab"ın anlamı ise; dağlardan şırıl şırıl akan suların döküldüğü yerdir. Buradan yola çıkılarak, Receb-ül esabb'ın; yüce Rabb'in rahmetinin coştuğu, kullarına ikramının çağlayanlar gibi olduğRecebu anlamına gelir.
Bir çok din âlimi Receb ayı için ekip biçme ayı olduğunu söyler; yani oruç tutmak, istiğfar etmek, bolca dua etmek gibi güzel amellerde bulunulur. Şaban ayı ibadetlere devam etme ayıdır, Ramazan ayı ise mahsülün toplandığı, mükafatların alındığı aydır derler. Yani, üç ayların başlangıcı olan Receb ayında yapılan ibadet ve amel-i salihlerin geri dönüşü, ramazan ayında alınır.
Recep ayı tövbe ayıdır, kul bu ayda çokça istiğfarda bulunup Rabb'inden af ve mağfiret dilemeli, hatalarını bir daha yapmamak suretiyle tövbe etmelidir. Hiç şüphesiz yüce Allah'ın merhameti geniştir.
SEYYİDÜ'L-İSTİĞFÂR DUASI
Rasûl-i Ekrem Efendimiz; "Her kim, bu Seyyidü'l-istiğfârın sevâbına ve fazîletine bütün kalbiyle inanarak gündüz okur da o gün akşam olmadan ölürse cennetlik olur. Yine her kim, sevâbına ve fazîletine gönülden inanarak gece okur da sabah olmadan ölürse cennetlik olur." (Buhârî, Deavât, 2, 16; Ebû Dâvûd, Edeb, 100-101)
"Allah'ım! Sen benim Rabbimsin. Sen'den başka ibâdete lâyık ilâh yoktur. Beni Sen yarattın. Ben Sen'in kulunum. Ezelde Sana verdiğim sözümde ve vaadimde hâlâ gücüm yettiğince durmaktayım. İşlediğim kusurların şerrinden Sana sığınırım. Bana lutfettiğin nîmetleri yüce huzûrunda minnetle anar, günâhımı îtirâf ederim. Beni affet, şüphe yok ki günahları Sen'den başka affedecek yoktur."
REGÂİB İLE İLGİLİ AYET-İ KERİMELER
Kelime olarak Regâib kelimesi direkt olarak Kur'an-ı Kerim'de geçmemektedir ancak "reğâbe" kökünden türemiş kelimeler yüce kitapta sekiz kez geçmektedir. Bundan sebeple, Regâib kelimesi, "reğâbe"nin ifade ettiği anlam için kullanılır.
Doğrusu Allah'a göre ayların sayısı, Allah'ın gökleri ve yeri yarattığı günkü yazısına uygun olarak on ikidir; bunlardan dördü haram aylardır. İşte doğru olan hesap budur. O aylarda kendinize zulmetmeyin, müşrikler sizinle topyekün savaştıkları gibi siz de onlarla topyekün savaşın. Bilin ki Allah buyruklarına karşı gelmekten sakınanlarla beraberdir. (Tevbe suresi 36. Ayet)
Efendimiz, bu ayet-i kerimede vurgulanan haram ayların Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep ayları olduğunu ifade etmiştir.
Peygamber Efendimiz, "Receb, Allah Teâlâ'nın ayıdır. Şaban benim ayımdır. Ramazan benim ümmetimin ayıdır." buyurmuştur. Bunun üzerine Hz. Muhammed: "Yâ Rasûlallah! Receb, Allah Teâlâ'nın ayıdır, ne demektir? diye sorulan suâle:
"Receb, Allah Teâlâ'nın ayıdır. Çünkü Receb Hakk'ın mağfiretine mahsûs bir aydır. Bu ayda insanlar kan dökmekten men' olunur. Bu ayda çarpışmaya izin yoktur. Bu ayda Allah Teâlâ, Peygamberlerin -aleyhimüsselâm- duâlarını kabûl etmiştir. Yine bu ayda Allah Teâlâ, evliyâsını düşmanlarının elinden kurtarmıştır" yanıtını vermiştir.
REGÂİB GECESİ'NİN GÜNDÜZÜNDE ORUÇ TUTMANIN ÖNEMİ
Peygamber Efendimiz, "Bir kimse Recep ayında oruç tutsa, Allah Teâlâ tarafından üç türlü lütûf ve inâyete mazhâr olur. Bunlardan biri, Allah Teâlâ onun geçmiş günahlarının tümünü mağfiret eder. İkincisi, ondan sonraki hayatında da onu korur. Üçüncüsü, mahşer yerinde, susuzluktan emîn olur." buyurduğunda, orada bulunanlardan bir yaşlı ve pîr-i fânî ayağa kalkıp;
" -Yâ Rasûlallâh!.. Ben Recep ayının hepsini oruç tutamam" dediğinde, Peygamber Efendimiz:
"Sen Receb ayının birinci, onbeşinci ve sonuncu günleri oruç tut, hepsini tutmuş sevâbına kavuşursun. Çünkü sevaplar, on misli yazılır. Fakat sen, Receb-i şerîf'in ilk Cum'a gecesinde gâfil olma ki melekler o geceye Regâip gecesi demişlerdir. Zira o gece, gecenin üçte biri geçtikten sonra göklerde ve yerde bir melek kalmaz, hepsi Ka'be-i Muazzama ve etrafında toplanırlar.
Allah Teâlâ onların bu toplanmalarına muttalî olunca onlara hitâben: -Ey meleklerim, dilediğinizi benden isteyiniz!.. buyurur. Onlar, -Yâ Rabbi!.. İstediğimiz, Receb ayında oruç tutanları mağfiret etmendir, deyip isteklerini arz ederler. Allah Teâlâ: -Ben Receb ayında oruç tutanları mağfiret ettim, buyurur." dedi.
REGAİP KANDİLİ NAMAZI
On iki rekattir. Gündüzünde (Perşembe) oruç tutulur. Akşamla yatsı arasında on iki rekat "hacet namazı" kılınır. 2 rekatta bir selam verilir. Her rekatta 1 Fatiha, 3 İnnâ enzelnâhü ve 12 İhlâs-ı şerif okunur.
Namazdan sonra Salat-ı Ümmiyye "Allâh'ümme salli alâ seyyidinâ Muhammedin-in nebiyyi-l ümmiyyi ve alâ âlihi ve sahbihî ve sellim" okunur, secdeye varılır.
Secdede "Sübbûhun kuddûsün rabbünâ ve rabbü'l melâiketi ver-rûh" okunur.
Secdeden kalkıp 1 defa:
"Rabbiğfir verham ve tecâvez ammâ ta'lem İnneke ente'l eazzü'l ekrem" denilir.
Tekrar secdeye varılıp;
"Sübbûhün kuddûsün rabbünâ ve rabbü'l melâiketi ver-rûh" okunur. Secdede Allah'ü Teâlâ'ya dua edilir. İnşallah Cenab-ı Hak yapılan duayı kabul eder.